Allah’ın büyüklük ve yüceliğinin ve her şeyi kuşatan sınırsız egemenliğinin tecelli ettiği yer, makam olan Allah’ın katından (Arş-ı Azamdan);

Cenab-ı Hakkın binbir isminden manaca diğer isimleri kuşatmış ve en büyük olan isminden (İsm-i Âzâmdan),

Her ismin en büyük mertebesinden geldiği için bütün âlemlerin Rabbi olması itibariyle Allah’ın kelâmıdır.

Bütün mevcudatın İlahı unvanıyla Allah’ın fermanı,

Bütün semâvât ve arzın Hâlıkı namına bir Hitap,

Yarattığı bütün varlıklara yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren,  onları terbiye ederek hükümranlığı altında bulunduran olarak karşılıklı Konuşan,

Her türlü kusur ve noksandan yüce olan Allah’ın her şeye hükmeden, her şeyi kuşatan saltanatı sınırsız egemenliği hesabına bir Ezeli hutbe,

Allah’ın her şeyi kuşatan sonsuz rahmeti, merhamet ve şefkati açısından ihsan ve iltifatlarını içine alan bir Defter

Neyin, neden, nasıl olduğunu ve olacağını anlatan ve gösteren Büyük kâinat kitabının ezeli-ebedi tercümesi

Farklı varlıkların kendi lisanlarıyla ortaya koyduğu, izah ettiği yaratılışa ilişkin delilleri beşeriyetin anlayacağı ortak dille ifade eden; Yaratılışın delilleri, ayetleri

Maddi-manevi ve görünen-görünmeyen âlemler kitabını izah eden, yorumlayan müfessir

Allah’ın yerde ve gökte gizlenmiş-kodlanmış olan isimlerinin keşşafı-dekoderi; Allah’ın gizlenmiş olan isimlerinin kaşifi (nin haritası)

Yaradan tarafından kâinat kitabındaki satırlar gibi yazılan olaylar zincirinin altında gizli olan hakikatlerin anahtarı;  Evrendeki gerçeklerin anahtarı

Manevi hayatın, dünya hayatında dile gelmiş hali

Allah’ın sonsuz rahmetiyle kullarına ebedi lütuf ve iyiliklerinin bulunduğu ve gördüğümüz âlemin perdesinin gerisinde olan mana âleminden gelen kusur ve aczden yüce olan Allah’ın ezeli konuşmalarının hazinesi; Allah’ın hitaplarından bir hazine

İslamiyet’in manevi dünyasının temeli, güneşi, plan-proje, hesap-kitabı; Mana âleminin mihengi

Allah’ın esma, sıfat ve zat nurlarını tecelliye sevk eden Zatına ait mukaddes özelliklerin açıklayıcısı, tefsir edicisi, kesin ve sarsılmaz delillerini barındırıcısı ve onların ezeli tercümesi; Zâtî bilgiler sarayı

Dünya ölümünden sonraki hayatların mukaddes haritası; Ahiret haritası

İnsanlık âleminin eğiticisi, öğreticisi, terbiye edicisi ve büyük insanlık/medeniyet olan İslamiyet’in suyu ve ışığı; İnsanlığın rehber öğretmeni ve İslamiyet’in hayat kaynağı

İnsanlık türünün yaratılışındaki gaye, sır ve gerçekleri bildiricisi; Neden insan sorusunun cevabı

İnsanlığı kalıcı mutluluğa götüren, yönlendiren doğru ve gerçek yolu gösterici; Mutluluk yolunun rehberi

İnsanların tüm manevi ihtiyaçların karşılanmasında başvurulacak birçok kitabı içine alan, onları bir şekliyle barındıran, toplayan tek bir kutsal kitap;  Manevi ihtiyaçların mercii

Bütün evliyaların ve Allah dostlarının, ariflerin ve gerçekleri araştıran tahkik ehlinin farklı meşreplerine, tarz ve metotlarına, birbirinden farklı olan mesleklerine, her birindeki hareket tarzının anlayış ve zevkine layık olan, onlara hitap ederek tatmin eden; her bir meşrebi aydınlatacak ve her birini gayesine ulaştıracak yol ile uygun-muvafık, onları anlayıp ifade edecek birer mektup-kitap sunan mukaddes bir kütüphane hükmünde olan semadan gelmiş ilahi bir kitap; Farklı meslek ve yaklaşımlara hitap eden kitaplardan oluşan kütüphanedir.

Din ve hukuk         Dünya ve ahiret nizamına ilişkin ferdi, toplumsal gerçek ve kurallar

Dua                     Arz ve talep

Hikmetler            İlahi gaye, sır ve gerçekler

Kulluk                   Allah’a ibadet

Emir ve hakikate çağrı

Zikir                     Allah’ı hatırlama, anma ve zikir

Fikir                     Hikmetleri tefekkür

Kitabıdır.

İlahlığın haşmetli, heybetli büyüklüğünün özelliğiyle başlarında bazen şifre bulunan bir haberleşme-konuşmaların hepsi/toplamı; Cem olmuş, bir araya gelmiş hali

Cenab-ı Hakkın binbir isminden en büyük ve manaca diğer isimleri kuşatmış olan İsm-i Âzamın kapsayıcılığından inen ve Allah’ın büyüklük ve yüceliğinin tecelli ettiği yer, makam olan Arş-ı Âzamın kapsamına dâhil olan her şeye bakan ve denetleyen hikmetli-hikmet yayan bir Kutsal Kitaptır.

Allah’ın kelâmı (Kelâmullah) unvanı tam olarak layık olan Kuran’a verilmiştir, daima da verilmektedir.

Kuran’dan sonra diğer peygamberlerin kitap ve suhufları gelir. Allah’a ait sınırsız sayıdaki diğer kelimelerin, sözlerin bir kısmı ise; Allah tarafından kalbe getirilmek suretiyle (ilham) bir konuşmadır. Melek, beşer ve hayvanların ilhamları kapsam ve özellik olarak çok çeşitlidir.

Farklı asırlarda yaşamış tüm peygamberlerin kitaplarını, meşrepleri muhtelif evliyaların hepsinin risalelerini, meslekleri değişik tüm ilim ve takva sahiplerinin eserlerini özetle (mana olarak) içinde barındıran;

Altı yönü de / cihat-ı sittesi de / şeş ciheti de parlak

Kuruntu ve şüphelerin karanlıklarından ari

Dayanağı Allah tarafından Peygambere gelen

Vahiy ve kelâm-ı ezeli olan

Hedefi ve gayesi gözle görülür bir şekilde sonsuz mutluluk

İçi apaçık bir şekilde içte/samimi/katıksız hidayet (doğru ve hak yol, İslamiyet)

Üstü ister-istemez, zorunlu olarak iman nurları

Altı hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak kesin bir şekilde delil burhana dayalı (ilmel yakin)

Sağı tecrübeyle kalp ve vicdan teslimiyeti; Solu gözlem ve müşahedeye dayanan aklı ikna ederek boyun eğdirme, itaat ettirme (aynel yakin)

Meyvesi bizzat yaşamak suretiyle kuşkuya yer bırakmayacak şekilde kesinlikle Allah’ın sınırsız rahmeti ve merhameti (hakkel yakin) ve cennet yurdu

Makamı ve değeri doğru ve yanılmaz bir sezgi ve kavrayışla melek, insan ve cinler tarafından kabul edip inanılan ilahi bir kitaptır.

Akıl ve gönül dünyasındaki, iç âlemdeki darlığı/sıkıntıyı giderir, gönlü genişletir, ruhu rahatlatır.

Allah ile iletişime geçme vasıtası, evrendeki her şey vasıtası ile Allah ile nasıl iletişime geçileceğini, aslında nasıl iletişim halinde olunduğunu gösteren Rehberdir. Kuran Allah ile iletişim vasıtası, rehberidir.

Bediüzzaman Said Nursi Hazretlerinin “İşârâtü’-İ’câz” adlı eserinden derlenmiştir.