Bir süredir sosyal medya kullanıyorum. Sosyal medya sürekli gelişen ve değişen bir mecra. Sosyal medya özellikle Z kuşağı için üretilen içeriklerle dolu. Elbette çevremizde de Z kuşağı bireyler var. Ama sosyal medya biraz daha genelleme yapma, kamuoyunu yoklama şansı veriyor. Bu yazıda bazı gözlemlerime yer vereceğim.

1- İhlasmetreler Kırılırken

Bizden önceki kuşaklar zaten "elalem ne der" hassasiyeti yaşayan nesillerdi. Bizim Y kuşağı da bu konuda hiç rahat bir nesil değildi. Doğru bu "insanların fikirlerine göre değil kafama göre yaşarım" anlayışının en güçlendiği dönemdi Y kuşağının dönemi. Ama yine de insanların samimiyetleri, ihlasları, riyaları dedektöre tutulurdu. Evet Y kuşağı da imaj kaygısı güdüyordu ama karşılaşacağı açık ve gizli eleştiriler, gençleri alacakları tutumlar konusunda kısıtlıyordu. Bunu iyi veya kötü olarak söylemiyorum. Gezi parkından bir liderlik çıkmaması da bu yüzdendi. Bazı gençlik oluşumlarının adeta radikalleşmesi de bu yüzdendi. Çünkü Y kuşağının kolektif bilinçaltı insanları, tavırları hemen samimiyet terazisine koyuyordu. Ve Y kuşağının genel eğilimi insanların samimi olduğuna inanmama şeklindeydi. "Bir genç ateist olmuşsa kesin karı kız için olmuştur" veya "iktidar partisini destekleyen menfaat güdüyordur" gibi. İşte bu sorgulamalar Z kuşağında fazla yok. Örneğin cuma hutbesinde "Neden Atatürk'e Fatiha okumadın" diye anarşistlik yapan Ümit Özdağ Y kuşağı bir Atatürkçü için bile bir şovmendir. Ama Z kuşağı insanların niyetini aynı derecede sorgulamıyor. Adeta iyi niyetli olsun veya olmasın herkesin içinden geldiği gibi yaşama hakkı olduğu ve herkesin de içinden geldiği gibi yaşadığı kabulü hakim. Bu yüzden çok aykırı işler yapılabiliyor. Bugün 25 yaşında bir Mehdi adayı çıkarsa da şaşırmamak lazım veya bir şarkıcı havhav diye şarkı yapınca da. Çünkü Y kuşağı kadar sert eleştiriler almıyorlar. Z kuşağı havhav diye şarkı yapan elemana "bak şöhret için bunları yapıyor" demiyor. "İçinden gelmiş ve eğlenmek için yapmış, parasını da kazanıyor, daha ne olsun" diye düşünüyor Z kuşağının kamuoyu vicdanı.

Bu gözlemi iyi veya kötü bir şey olarak paylaşmıyorum. Aynı şekilde çarşafa giren bir genç kız da muhtemelen daha az yargılanacaktır. Ama durum bu.

Yunus Emre'nin güzel bir sözü var:
Sen sana ne sanırsan ayruğa da onu san
Dört kitabın manası budur eğer var ise

Burada Z kuşağı kardeşlere öğüdümüz de bu olur. "Kendin için istemediğini başkasına yapma" anlamında değil sadece. İnsanların niyetlerini sorgulamamak da iyi bir şey hatta. Ama yine de vasatı bulmak en mantıklısı olacaktır. İnsanlar kötü niyetli de olabilir veya farkında olmadan kötü bir şey yapıyor olabilir. Bu yüzden yargılamamakla birlikte kalbe alma ve takip etme konusunda da seçici davranmak gerekir.

Okuyan değerli abilerime de rahat olmalarını tavsiye edebilirim. Eğer çevrenizde iletişim kanallarınızın açık olduğu bir Z kuşağı varsa -onun önceliklerinin farkında olmak şartıyla- çok rahat iman hakikatlerinden bahsedebilir ve nasihat edebilirsiniz. Sizi 10-15 yaş büyük amcasından veya abisinden daha az yargılayacağına emin olabilirsiniz.

2-Yetenek-Emek

Y kuşağı yeteneğiyle övünmeyi seven bir kuşaktı. Bir kişinin sınavdan yüksek not alması eğer çok çalışmışsa bir anlam ifade etmiyordu. Veya Y kuşağı fiziksel güç konusunda babasının bilek güreşinde herkesi yenmesiyle övünürdü ama Z kuşağı fitness macerası ile gururlanıyor. Y kuşağı için yetenek bir övünç kaynağı iken Z kuşağı için harcanan emek başarının gururunu azaltan bir şey değil.

3-Zevkçilik

Esasında Y kuşağı da gayet keyifçi bir kuşaktı. Hatta belki Z kuşağından daha düşkündü keyfine. Ama Z kuşağı daha özgür. Burada kötü olan şey zevklerin bir kısmının esaret kaynağı olması. Bence orta okul ve liselerde bağımlılıklar ve haz konulu bir ders mutlaka olmalı.

4-Teşhircilik

Bu Y kuşağıyla hızlanan bir sürecin devamı. Sadece kendini teşhir etmekten bahsetmiyorum. Sokak röportajında saçmalayan adamı gösteri hayvanı gibi kullanmak da bu işin parçası. Z kuşağı için mahremiyet veya kusurları örtmede gece gibi olmak çok da önemli değil.

Tabi bunlar bilimsel bilgiler değil sadece benim gözlemlerim. Ama daha sağlıklı araştırmalar mutlaka yapılmalı ve bulgular neticesinde hepimiz gelecek nesillere daha iyi ve faydalı bir terbiye ve eğitim vermek için elimizden geleni yapmalıyız.