Said Genç'in yazısı

-Bediüzzaman Hazretlerinin hayatındaki evreler nelerdir? Âyetü’l-Kübrâ Risalesini kaçıncı Said döneminde telif etmiştir? Âyetü’l-Kübrâ Risalesi matbaada ilk defa ne zaman basılmıştır?

Bediüzzaman Hazretlerinin hayatı üç önemli evreden oluşmaktadır. Bu evreleri şöyle sınıflandırabiliriz:

Eski Said- Birinci Said Dönemi: Terk-i Dünya Evresi (1878-1921)

Bu dönem daha çok ilimleri tahsil, hazırlık ve talim dönemidir.

İkinci Said -Yeni Said Dönemi: Terk-i Ukbâ Evresi (1921-1949)

Bu dönem Risale-i Nur’u te’lif, tanzim ve teksir dönemidir.

Üçüncü Said Dönemi: Terk-i Terk Evresi (1949-1960)

Risale-i Nur’u neşir, tedris ve tebliğ dönemidir. Bu dönem dar-ı bekaya irtihali olan 1960 yılına kadar sürer.

Yeni Said döneminde, 1936 Mart'ında tahliye edilerek, Kastamonu'ya gönderilir. Başta ‘’Ayetü'l- Kübra Risalesi" olmak üzere ‘’Şualar’’ kitabının Üçüncü Şua'dan Dokuzuncu Şua'ya kadarki risaleleri Kastamonu’da yazılmıştır.

Âyetü’l–Kübrâ (7. Şua) Risâlesi, ilk defa 1942 senesinde İstanbul’daki Bozkurt Matbaasında Atabeyli Tahirî Mutlu tarafından bastırılmıştır.

-Risale-i Nur Külliyatında Âyetü’l-Kübrâ ismi 7. Şua’nın dışında hangi risaleleri de kapsamaktadır?

Âyetü’l-Kübrâ Risalesi ismi ile 29. Lem’a-i Arabiye ve 7. Şua anılmaktadır. Bediüzzaman Hazretleri her iki eserinde baş tarafında Âyetü’l-Kübrâ ismini kullanmıştır. Hatta 7. Şua’nın 1. Makamı olması hasebiyle Hizb-i Ekber-i Nurî ve Hizb-i Ekber’in Hülâsatü’l-Hülâsa’sı bile Âyetü’l-Kübra Risalesi içine dâhildirler. Fakat sonradan 7. Şua’nın 2. Makamı olan Âyetü’l-Kübrâ Risalesi’ne mahsus kalmıştır. Diğer risaleler kendi isimleriyle meşhur olmuştur.

- Âyetü’l-Kübrâ olarak isimlendirdiği risaleler ile namaz tesbihatı arasında nasıl bir ilişki vardır?

Bediüzzaman Hazretlerinin “Îmâna Medâr Âlî Bir Tefekkürnâme” olarak nitelediği 29. Lem’anın başında namaz tesbîhâtında aynelyakîn derecesinde kalbe gelmiş, çok risâleleri netice vermiş, otuz senedir akıl ve fikrinin gıdası ve ilacı olmuş bir ma‘rifetnâme olduğunu söyler.

Âyetü’l-Kübrâ Risalesi’de ise namaz tesbihatındaki gibi 33’erli 3 zikr-i ilahîye (tesbih, tahmid ve tekbir’e) mukabil 3 menzil vardır ve 3 menzilde 33 mertebe-i imaniye bulunur. Zira, Bediüzzaman Hazretlerinin Tarikat-ı Muhammediyenin evrâdı dediği namaz tesbihatı (tesbîh, tahmîd, tekbîr ve tehlil), Risale-i Nur Mesleğinin temel zikirleridir. 33 tesbih, 33 tahmid, 33 tekbir, 33 tehlil ile toplam 132 mertebe eder ki bu da Muhammed isminin ebced değeridir.

-7. Şua Risalesi neden Âyetü’l-Kübrâ ismi ile anılmaktadır?

Bediüzzaman Hazretleri Âyetü’l-Kübrâ Risalesi’nin 1. Bâb’ındaki Allah’ın varlığını ispat eden deliller ile 2. Bâb’daki Allah’ın birliğini ispat eden bürhanların aynı zamanda birbirlerine delalet ve şehadet ettiğini söylemiştir. Bütün o delil, bürhân ve şahitler Allah’ın varlığını ve birliğini ispat ve ilan eden bir “Âyetü’l-Kübrâ” (En Büyük Âyet) olduğu için, esere bu ismi vermiştir. Nitekim Bediüzzaman Hazretleri Tarihçe-i Hayatta bu risalenin Allah’ın varlık ve birliğini ispatı hakkında “Güneş zuhurunda ve gündüz kat’iyyetinde ispat ediyor. Sarsılmaz bir iman isteyen ve dinsiz anarşistsizliğe karşı kırılmaz bir kılıç arayanlar, Ayetül Kübra’ya müracaat etsinler.” diyerek pek yüksek kıymetini ifade etmiştir.

- Âyetü’l-Kübrâ Risalesi’ndeki tevhid makamlarında hangi varlık mertebeleri arasında manevi seyahat olmuştur?

7. Şua olan Âyetü’l-Kübrâ Risalesi’ndeki 1. Bâb’da Halıkını arayan bir seyyâh olarak başladığı manevî yolculuğunda önce 19 varlık mertebesini dolaşır, onların şehadetlerine şahit olur ve delilleriyle Allah’ı tevhid eder, ilme’l-yakîne ulaşır ve 19. Mertebede huzurullah’a vâsıl olur. Bu varlık mertebeleri şunlardır: 1. Semavât, 2. Feza (Atmosfer), 3. Yeryüzü / Küre-i Arz 4. Nehirler ve Denizler, 5. Dağlar ve Çöller, 6. Ağaçlar ve Bitkiler, 7. Hayvanlar ve Kuşlar, 8. İnsanlar Âlemi: Enbiya, 9. Muhakkık Ulema, Asfiya, 10. Evliya, Kudsî Mürşidler, 11. Sema Ehli, Melekler ve Ervâh-ı Tayyibe, 12. Münevver Akl-ı Müstakîmler (Âlem-i Gayb ile Şehadet Arasındaki İnsanî Berzah Âlemi), 13. Nuranî Kalb-i Selîmler, 14. Vahiy Hakikati, 15. İlham Hakikati, 16. Hz. Muhammed (sas)’dır. 17. Kur’an-ı Kerim, 18. Kâinatın Hey’et-i Mecmuası 19. Hâlık’ın Esmâ-i Hüsnâ, Sıfât-ı Kudsiyesi

2. Bâb’da, Allah’ın Vâhidiyet, Vahdet ve Ehadiyet’ine dair tevhid bürhanları olarak 2. Bâb’daki üç menzil’de toplam 14 hakikati müşahede etmiştir. Bunlar: 1. Menzil: Dört Kudsî Hakikattir. 1. Hakikat: Ulûhiyet-i Mutlaka, 2. Rubûbiyet-i Mutlaka, 3. Kemâlât, 4. Hâkimiyet. 2. Menzil: Beş Hakîkat-ı Muhîta’dır. 1. Hakikat: Kibriya ve Azâmet Hakikati, 2. Ef’âl-i Rubûbiyetin Itlak, İhâta ve Zuhûru, 3. Mevcûdâtın Sür’at İçinde Kesretle, İtkan İçinde Suhûletle İcâdı, 4. Mevcûdâtın küll, küllî, maiyyet, câmiyyet, tedâhul ve münâsebet üzere vücûdu, 5. Kâinatın Mecmûundaki İntizâm-ı Ekmel. 3. Menzil: Beş Hakikat-ı Muazzama-i Muhîta’dır. 1. Hakikat: Fettâhiyet Hakikati, 2. Rahmâniyet Hakikati, 3. Müdebbiriyet ve İdâre Hakikati, 4-5. Hakikat: Rahîmiyet ve Rezzâkiyet Hakikatidir.

Âyetü’l-Kübrâ Risalesi’nde Halıkını kâinattan soran seyyah; 1. Bâb’da 19 ‘şehadet’, 2. Bâb’da 14 ‘müşahede’ ile toplam 33 makam-ı tevhidde sülûk etmiştir.