Risale Haber-Haber Merkezi

Cumhuriyet yazarı Emre Kongar, Şerif Mardin'in Said Nursi kitabına dair yazmaya devam ediyor. 

Mardin'i yanlış, eksik ve eski buldu!

Dünyanın önce gelen sosyologlarından biri olan Şerif Mardin’in Said Nursi çalışmasının "Sosyolojinin temel kavramlarından yoksun, yüzeysel ve bu nedenle de yanlış bir gözlem ve varsayım üzerine oturtulduğunu" ileri süren Kongar, Mardin'in söyleminde de yenilik olmadığını söyledi:

"Sonuç olarak Şerif Mardin’in Said Nursi kitabı: 
a) Osmanlı’dan Cumhuriyete geçişte, din konusunda yanlış kabul/varsayım ve gözlemlere dayalı olduğu için... 
b) Sosyolojinin “Birincil İlişki” “İkincil İlişki” kavramlarını ve toplumsal karşılıklarını bilmediği için... 
Turner’in kavram ve terimlerini kullandığından dolayı yeni bir şey söylüyormuş izlenimi vermesine karşın, hem söylediğinde hiçbir yenilik yoktur, hem de vardığı sonuçlar yanlıştır!"

Hilafet, tekke ve zaviyelerde vatanperverlik, özgürlük, adalet yok muydu?

Kongar'ın getirdiği diğer bir eleştiri de Şerif Mardin'in resmi ideolojinin kalıpları dışına çıkması oldu. Kongar, "Şerif Mardin’in, Said Nursi kitabı, ne yazık ki, yanlış bir yargı, yanlış bir varsayım üzerine dayalı: 
Saltanatın ve Hilafetin kaldırılması ile tekke ve zaviyelerin kapatılmasının, devlet ile vatandaş arasında, din vasıtasıyla kurulan sıcak (Toplumbilimin “Birincil ilişki” dediği, nitelikteki aile içi ilişkilerdeki bağlara benzeyen) bağları yok ettiği ve bunun bireyleri toplum içinde “haritasız”, “kılavuzsuz”, “yol göstericisiz” bıraktığı varsayımı kitabın ana ekseni dedi. 

Cumhuriyet ile birlikte Hilafet, tekke ve zaviyeler yerine diyanet ve imam hatip okullarının kurulduğunu belirten Kongar, "Milliyetçilik, vatanperverlik, özgürlük, adalet, kardeşlik, dayanışma, yurtseverlik, çağdaşlık, insan hakları, uygarlık, kalkınma" gibi kavramların Hilafet sonrası kazandırıldığını iddia etti. Bu kavramların sanki kaldırılan kurumlarda yokmuş gibi fikir beyan eden Kongar, CHP'nin altı okunun yeni kazandırılan kavramları kapsadığını söyleyebildi.

Kongar ağzındaki baklayı 7. yazıda çıkardı

Kongar, 7 ayrı köşe yazısı ayırdığı Şerif Mardin-Said Nursi konusunda ağzındaki baklayı son yazısında çıkardı. Bir yandan Şerif Mardin'i ne kadar çok sevdiğini anlatan Kongar, bir sürü süslü laflarla da Mardin'i küçük düşürmeye çalıştı. Kongar'a göre Mardin'in affedilmez suçu "Cumhuriyet döneminde zayıflamasına karşı Said Nursi öğretisi üzerinden bir “dini değerler savunması” yapmasıydı:

"Mardin’in Said Nursi kitabı, Toplumbilimin en eski konularından biri olan “Dini değerler sisteminin toplumsal belirleyiciliğinin” Turner’in “Kök paradigmalar” adıyla yeni bir terminoloji ile ifade edilmesinin Sadi Nursi üzerinden Türkiye’ye uygulanmasından başka bir şey değildir: 

"Kısaca, Din/Tarım toplumundaki tek belirleyici olan dini değerlerin Kentsel/ Endüstriyel topluma dayalı Cumhuriyet döneminde zayıflamasına karşı Said Nursi öğretisi üzerinden bir “dini değerler savunması” mahiyetindedir ve bu niteliğiyle elbette anakronik, yani çağ gerisidir.

Allah aşkına gir bu konulara!

"Said Nursi’nin öğretisi, Nurculuğun Kur'an ile, İslamiyet ile olan ilişkisi, çağdaş olup olmadığı, Mardin’in buna yüklediği anlamlar, günümüzdeki cemaat ve tarikatlar ile Nurculuk ilişkileri üzerindeki tartışmalara hiç girmiyorum..."