RİSALEHABER

Kızılay Başkanı Dr. Kerem Kınık, Bediüzzaman Said Nursi ile ilgili yeni bir belge yayınladı.

"Kızılay Arşivlerinde Sürpriz Belge" ifadeleriyle belgenin orjinalini ve latince çevirisini paylaşan Kınık, "Arşiv belgelerimizi tasnif esnasında Bediüzzaman Said-i Nursinin imzasını taşıyan mektup ve belgelere rastladık. Rusya esâreti sürecine ait bu belgeleri ilk defa yayınlıyoruz" dedi.

PROF. ADEM ÖLMEZ: HER ESİRE GÖNDERİLEN PARA

Belgeyi Risale Haber'e değerlendiren İstanbul Medeniyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adem Ölmez, rütbesine göre esir düşen herkese para gönderildiğini söyledi.

Belgede hem Kızılay'ın hem de kardeşi Abdülmecid'in kendisine para gönderdiğini ancak alamadığının belirtildiğini ifade eden Ölmez, Said Nursi'nin daha sonra bunları aldığına dair yazı yazdığını açıkladı.

Ölmez'in açıklaması şöyle:

Bediüzzaman, 30 Eylül 1918’de (30.7.1334) Hilal-i Ahmer Cemiyeti’ne verdiği bir dilekçede 23 Eylül 1916 (10.7.1332)’da Dahiliye Nezareti’nden gelen 6.000 ve 4 Ekim 1916 (21.7.1332)’da Adana’da vali konağında Abdülmecid Efendi’den gelen 1800 kuruşun esarette iken kendisine ulaşmadığını belirtiyor. Bu konuda Cemiyet’in yaptığı araştırmaların vermediğini, ayrıca Doçe Bank’ın incelemelerinde de paranın zayi olduğunun anlaşıldığını söylüyor. Bütün bu gerekçelerden dolayı zayi olan 7800 kuruş Cemiyet veznesinden alıyor.

Bu paralardan Dahiliye Nezareti’nin gönderdiği 6.000 kuruşun belgesi daha önce yayımlanmıştı. 

Bu çıkan yeni belge ile Bediüzzaman esirlerle ilgili uluslararası sözleşmeler gereği kendisine gönderilen bu parayı almadığı anlaşılıyor. Döndükten sonra bu paranın akibeti hakkında Kızılay’ın yaptığı araştırmalarda netice vermediğinden paranın kaybolduğu anlaşılmış ve Abdülmecid Efendi’nin gönderdiği para ile beraber toplam 7800 kuruş almıştır. 

Aslının "Uzun Yürüyüş" kitabımızda yer alan daha önce yayınlanan belge şöyle:

Dâhiliye Nezâreti Kalem-i Mahsûs Müdîriyeti,
Dâhiliye Nâzırı Talat Bey Efendi tarafından Hilâl-i Ahmer Cem'iyeti Re'isi Besim Ömer Paşa'ya (tezkire).
Fi 7 Eylül sene [1]332

Esiren Tiflis'de bulunan Bedî'ü'z-zaman Saîd-i Kürdi Efendiye gönderilmek üzere me'mûr-i mahsûsa tevdîân taraf-ı vâlâlarına irsâl kılınan altmış liranın vüsûlünün iş'âr ve bunun mûmâileyhe sür'at-i mümkine ile irsâl buyurulmasını ricâ ederim efendim. (BOA., DH.KMS., nr.41/36-1.)

***

Belge Numarası: 1682/5.1

Bediüzzaman Molla Saîd Efendi’ye: Rusya’da esârette iken tevârih-i muhtelifede gönderilen mebâliğin yedine adem-i vusûlüne binâen muma ileyhin ta’vîzân bâlâda müfredâtı muharrer olduğu üzere yalnız yedi bin sekiz yüz kuruşun te ‘diyesi lâzım gelir.

Der-saâdet 30 Temmuz (13)34
Bâlâdaki meblağ cem’iyyet veznesinden makbûzum olmuştur.
Saîd-i Kürdî

Belge Numarası: 1682/5
Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cem’iyyeti
Merkez-i Umûmîsi
Aded
İstanbul 133/191
Telefon Numerosu: İstanbul 1783

Hilâl-i Ahmer Cem’iyyeti tarafından Rusya’da esir bulunduğum esnâda nâmıma irsâl edilen 10/7/32 tarihinde Dâhiliye Nezâreti’nden mevdu’ altı bin ve 21/7/32 tarihinde Adana’da vali konağında Abdülmecîd Efendi’den mevdu’ bin sekiz yüz kuruş esâretten avdetime kadar yedime vusûl bulmamış olduğundan cem’iyyet-i mezkûrece paranın istirdâdı içün vuku’ bulacak teşebbüs müsmir olmadığı yani para iâde olunmayıp ziyâ’a uğradığı Doçe Bank’ın iş’ârıyla tebeyyün ettiği takdîrde hemen ve bilâ kayd u şart tarafımdan tazmîn edilmek üzere mecmû’u olan yedi bin sekiz yüz kuruş ta’vîzân cem’iyyet-i müşârun ileyh veznesinden ahz eyledim.

Saîd-i Kürdî
7074
30/7/34

Rus Esir listesinde 8.Sırada Bediüzzaman Said-i Nursi