Müceddid; yenileyen, yeni bir şekil veren, yeniden güçlendiren demektir.

Müceddid; Istılah olarak ise, her yüzyılın başında dinin hakikatlerini, asrın ihtiyaçlarına göre ders veren peygamber varisi büyük âlim demektir.

İmam Suyuti yazdığı bir şiirde müceddidleri asırlara göre şöyle sıralamıştır :

1- Ömer B. Abdül-Aziz

2- İmam Şafii

3- İmam Eş’ari, İbnü Süreyc

4- Bakıllani Veya Ebu Hamid İsferayini

5- İmam Gazali

6- Fahreddin Razi, Veya Rafii

7- İbni Dakik

8- Bulkini veya İmam Zeynüddin

9- Suyuti. İmam suyuti yazdığı şiirin sonlarında “ümid ederim ki bu asrın müceddidi benimdir” mealinde kendisinin 9. Asır müceddidi olduğunu ifade etmiş. (1)

Geriye kalan diğer müceddidler ise :

10- İmam Rabbani

11- Şah Veliyyullah Dehlevi.

12- Mevlana Halid-i Bağdadi

13- Üstad Bediüzzaman Said Nursi.

Eğer denilse Bediüzzaman Said Nursi’nin müceddid olduğunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Cevaben deriz ki, müceddidin icra edeceği görevleri ana hatları aşağıda belirttiğimiz maddeleri değerlendirip Risale-i Nur Külliyatının toplumda icra ettiği hizmet ile karşılaştırmanızı öneririz.

Müceddidin, asrın manevi hastalıklarını doğru bir şekilde teşhis etmesi gerekir. Bunun yolu; zamanın durumunu her bakımdan dikkatle gözden geçirerek cemiyete cahiliyyenin yerleştiği noktaları, tesir derecesini, bunların topluma yayılma yollarını anlaması, etkilerinin hayatın hangi noktalarına kadar vardığını, hâlihazır durumda gerçek Müslümanlığın yerinin ne olduğunu görmesidir.

Müceddid, topluma yönelik ıslah çareleri bulmalı; yani cemiyet üzerinde câhiliyyetin galebesini yok edip İslâm'ın sosyal hayata girme imkânını hazırlamalıdır.

Müceddid, kendisini deneyip imtihan ederek; yapabileceği işin sınırını çizmeli; güç ve kuvvetini ölçmelidir.

Müceddidin fikri ve nazari bir inkılap meydana getirmek için çalışması; yani insanların düşüncesini, inançlarını, duygularını, ahlâk görüşlerinin yönünü İslâm'a uygun bir hale getirmesi, eğitim ve öğretim sistemini ıslah etmesi, İslâm ilim ve sanatlarını ihya etmesi... Özetle yeniden saf İslâm ruh ve düşüncesini diriltmesi, onun en temel işlerindendir.

Müceddid, amelî ıslah hareketini ele almalı, câhiliyye âdet ve geleneklerini iptal etmeli, ahlâkı temizleyip yükselterek, islâmî manâda lider olacak kişileri yetiştirmelidir.

Müceddidin, dinin genel hükümlerini ve temel gayelerini bilmesi, kendi asrındaki teknik ilerleme ve medenî gelişme şekillerinin yön ve durumlarını anlaması, önceki nesillerden miras kalan eski medeniyet tablosunda yapabileceği tadil ve değiştirme için bir yol çizmesi ve metod bulması, bunu yaparken İslâm dininin ruh ve selâmetini ve gayelerinin gerçekleşmesini temin etmesi, gerçek medeni ilerlemede İslâm'ın cihanşümul önderliğine imkân vermesi gerekir. (2)

Kaynaklar
1- Avnulmabud Şerhi Ebu Davud : C: 11. S: 385 Vd.- Keşfül Hafa : S: 243 –Makasidül Hasene : 203
2-https://sorularlaislamiyet.com/kaynak/muceddid