İsveç merkezli IQAir grubunun hazırladığı 2020 Dünya Hava Kalitesi raporunda, 106 ülkede geçen yıl boyunca yapılan ölçümler analiz edildi. Buna göre Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi üç yıl üst üste, havası en kirli başkent olarak kayıtlara geçti.

Özellikle fosil yakıt kaynaklı emisyonların körüklediği hava kirliliği her yıl, 600 bini çocuk olmak üzere 7 milyon kişinin erken ölümüne yol açıyor. Çevre sorununun küresel çaptaki maliyeti ise yıllık 2.9 trilyon doları bulabiliyor.

İnsanların evlere kapanıp hayatın yavaşladığı koronavirüs salgını, sağlık ve ekonomik açıdan derin bir kriz oluşturdu ancak çevreye etkisi ise olumlu oldu. Rapora göre büyük şehirlerde yüzde 65 oranında iyileşme gözlemlendi. Küresel çapta havadaki PM2.5 (μg/m3) oranı yüzde 11 civarında düştü. Raporu kaleme alan uzmanlar, bu iyileşmenin geçici olduğunu belirterek uyarılarda bulunuyor.

PM2.5 (μg/m3) ölçümü nedir?

Kirlilik düzeyi, havadaki 2.5 mikrondan küçük partikülerin metreküp başına düşen oranlarına bakılarak belirleniyor. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre metreküp başına 25 mikrogram partikül madde, hava kirliliğinde en üst sınır. Buna PM2.5 sınırı deniyor. 100'ün üzerinde kaydedilen oranlar sağlığa zararlı, 250'nin üzerindeki ölçümün ise alarm seviyesi olduğu belirtiliyor.

IQAir'in raporunda yer alan 106 ülkenin 26'sında PM2.5 oranı, üst sınır olarak kabul edilen değerin üzerinde. Listenin en başındaki Bangladeş'de metreküp başına ortalama partikül oranı 77.1 olarak ölçüldü. İkinci sırada 59 ile Pakistan ve ardından 51.9 ile Hindistan yer aldı. Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de zararlı madde yoğunluğu aralık ayında 157'ye kadar yükseldi.

Hava kalitesi en yüksek olan Virjin Adaları, Yeni Kaledonya ve Puerto Riko'da PM2.5 oranının her üç adada da ortalama 3.7 olduğu kaydedildi.

Türkiye listede nerede?

Sıralamada, metreküp başına ortalama partikül oranı 18.7 ile havası en kirli 46'ıncı ülke geçen Türkiye Avrupa kıtası özelinde ise 3 kentle adını rapora yazdırdı.

Avrupa'nın en kirli şehirleri listesinde PM2.5 oranı 36 ile Çorum 7'inci, 34.2 ile Erzurum 10'uncu ve 33.3 ile Düzce 11'inci olarak rapor edildi.

Ankara ise 92 başkentin olduğu listede 18.5 PM2.5 oranı ile 41'inci sırada yer aldı.

euronews