Ahmet Nebil SOYER

Ahmet Nebil SOYER

Prof. Dr. Himmet Uç ve modern edebiyat ve eleştiri

YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç’ın dikkatine

Türkiye’de edebiyat özellikle yeni Türk edebiyatı disiplinine Himmet Uç modern katkılarda bulundu. Natalie Supurgeon’un Şekspir’in İmajları isimli eserindeki imaj teorisini Ahmet Kutsi Tecer’in şiirlerine uyguladı ve yayınladı. Onun imaj o spring, summer, autumn, winter’ini Tecer’in şiirlerine uyguladı. Bu araştırma birçok yerde şiire bakış açısını değiştirdi. Yine Northrop Free’nin Anatomy of Criticism isimli kitabındaki imaj anlayışını Necip Fazıl’ın şiirlerine uyguladı. Bu yazı da çok değişik yerlerde yayınlandı, uluslararası deyiş bilimi sempozyumunda bunları anlattı.

Himmet Uç, ilk defa bir filozofun estetik telakkisini Yahya Kemal ile mukayeseli olarak anlattı. Muğla’da uluslararası Kant sempozyumunda. Orada Kant’ın Yüce’sinden Yahya Kemal’in yücesine isimli yazısını ve iddialarını savundu. Kant ilk defa Bavyera ormanlarında seyahati sırasında Yüce’yi keşfeder, sublime. Ona göre yüce denetlenemez, şaşırtır, hayret verir, toparlanamaz. Yahya Kemal’de yüce düşünmek, yüce olayları, nesneleri ve şahısları görmek ve şiirini onlar üzerine kurmak önemli bir contemplasyon meselesidir. Tarihin ve dinin, sanatın bütün büyükleri ile haşir neşir olur. Yavuz’u, Sultan Süleyman’ı, Süleymaniye Camiini, daha birçok yüce kavram ve görüntüleri anlatır şiirinde. Onda alalade yoktur. Çamlıca’dan ve yüksek tepelerden bakar İstanbul’a ve tarihe. İstanbul’un Fethini gören Üsküdar’a şiir yazar. Olağanüstü bir duyuş ve düşüncedir.

Free’nin Ünatomy of Criticism isimle eseri bu yıllar içinde İngilizceden çevrildi, onu yüksek lisans derslerinde okuttu. Sonra ondan kaynaklanan imaları Yahya Kemal’e uygulayıp tez yaptırdı. Bu tez ortaya çıktığı ilim mahfelinde şaşırtıcı oldu. İmaj Eleştirisine Giriş isimli kitabı yıllarca okutuldu ve okutuluyor. Kimsenin düşünmediği vadilerde kalem oynattı bu ilim adamı. Free imajı Apokaliptik, Demonik ve Analojik diye sınıflandırır, bütün dünyayı ve kainatı içine alan bir sınıflandırmadır. Mukaddes kitaplardan sanata yansıyan bir büyük tesbittir.

Dede Korkut Hikayelerini modern eleştiri bağlamında ele aldı, bu konuda Türk Folkloru uluslararası dergisinde bir yazısı yayınlandı. Yıllar önce ondan sonra bu konuyu tamamiyle ele aldı Dede Korkut’u modern roman bağlamında bir konuma getirdi. Bunu yüksek lisans derslerinde yıllardır okutuyor.

Himmet Uç temalar ile şair ve şiir arasındaki ilişkiyi bir kitabında anlattı. Mesela ölüm şiirlerinde her şair ölüme nasıl yaklaşır, bir başka kitabı da Edebiyatımıza Felsefi ve Estetik Bakışlar adı altında yayınlandı. O da yine edebiyata bakışta yeni kriterler ortaya koydu. En son bizde yazılmamış olan Estetik eleştirinin uygulamalı kriterlerini bir kitabında anlattı. Beş yüz sahifelik bu kitap Türkiye’de ve dünyada neden güzel sorusuna cevap arıyor. Bir şey neye dayanarak güzeldir, harikadır bunun anahtarlarını uygulamalı olarak ortaya koyuyor.

Olağanüstü bir edebiyat araştırmacısı kinin ve kıskançlığın zulmü altında inim inler hale getirildi. Mobingin görülmemiş uygulamaları ile kendisi ve ailesi buhrana itildi. Siz hangi insanları kurumunuzda barındırıyorsunuz ve ilimin bu dar ve haris muhitte ileri gidemeyeceği tahmin etmiyorsunuz ama insanlar buhranlara itiliyor, bunu size bilesiniz diye yazdım, böyle harika bir ilim adamını bu zulümden kurtarmalısınız. Saygıyla.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
YORUM KURALLARI: Risale Haber yayın politikasına uymayan;
Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve BÜYÜK HARFLERLE yazılmış yorumlar
Adınız kısmına uygun olmayan ve saçma rumuzlar onaylanmamaktadır.
Anlayışınız için teşekkür ederiz.
2 Yorum