İsrail'in insan hakları ihlalleri hız kesmeden devam ederken, geçtiğimiz yıla damgasını vuran olaylar ise İsrail polisinin Mescid-i Aksa'nın mihrabına kadar postallarıyla girmesi ve Filistinli bir ailenin Yahudi yerleşimcilerce yakılarak katledilmesi oldu.

İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın Nablus kenti yakınlarında bir evi kundaklayan yerleşimciler, Ali Devabişe isimli 18 aylık bebeğin yanarak can vermesine sebep oldu. Devabişe bebeğin anne-babası da kaldırıldıkları hastanede can verirken, ailenin sağ kurtulan tek üyesi vücudunun yüzde altmışı yanan dört yaşındaki Ahmed oldu. Ahmed şimdi ölümlerden habersiz, tedavi gördüğü hastaneden çıkınca ailesine kavuşacağı günün hayalini kuruyor.

İsrail'in "bıçaklı saldırı girişiminde bulundukları" iddiasıyla insanları sokak ortasında yargısız infaza tabi tutması da geçen yılın en çok eleştirilen insan hakkı ihlalleri arasında yer aldı.

"Taş atan çocuklara" 20 yıl hapis cezası öngören kanunun yasalaşması, polise ve askere "taş atanı vur emri" verilmesi, yüzbinlerce takipçisi bulunan 1948 Filistin islami Hareketi'nin yasaklanması da son bir yılda yaşananlar arasında. Ayrıca İsrail'in 2006'dan beri Gazze Şeridi'ne uyguladığı abluka geçtiğimiz yıl da devam etti. Özellikle elektrik ve su sıkıntısının yaşandığı ve saldırılarda yıkılan evlerin çoğunun hala yapılamadı. Gazze'deki insani kriz giderek derinleşiyor.

- 170 Filistinli öldürüldü, binlercesi yaralandı -

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'nin (OCHA) açıkladığı rakamlara göre İsrail son bir yılda 170 Filistinliyi öldürdü, 15 bin 377'sini yaraladı.

Aynı dönemde 26 İsraillinin de öldürüldüğü bildirilen OCHA raporunda, ölümlerin işgal altındaki Filistin toprakları ve İsrail'de gerçekleştiği belirtildi. Filistinlilerin 141'i, İsraillilerin ise 26'sı ekim ayından bu yaşanan olaylarda hayatını kaybetti.

Raporda ayrıca 15 bin 377 yaralanma olayının yüzde 90'ının İsrail işgali altındaki Doğu Kudüs ve Batı Şeria'da yaşandığı aktarıldı. Yaralanmaların yüzde 14'ü gerçek mermi ile vurulma sonucu gerçekleşti.

- 6 bin 830 Filistinli gözaltına alındı -

İsrail yönetimi, geçtiğimiz yıl toplam 6 bin 830 Filistinliyi gözaltına aldı.

Filistin Esir İşleri Heyeti'nden yapılan yazılı açıklamada, "İsrail yönetimi 2015 yılında bir önceki yıla oranla yüzde 12,7 artışla 6 bin 830 Filistinliyi gözaltına aldı" denildi. Açıklamada gözaltına alınanların tamamına yakınının fiziki veya sözlü şiddete maruz kaldığı yönünde şikayette bulunduğu belirtildi.

Son bir yıldaki gözaltıların 4 bin 75'inin Batı Şeria'da, 2 bin 353'ünin Kudüs'te, 232'sinin deniz veya Erez Sınır Kapısı'nda, 170'inin ise Gazze Şeridi ile '1948 Toprakları' olarak adlandırılan İsrail'de gerçekleştiği kaydedildi.

Açıklamada ayrıca geçen yılın son üç ayında günde ortalama 35-40 kişi olmak üzere bin 500'ü 18 yaş altı çocuk, toplam 3 bin 285 Filistinlinin gözaltına alındığı ve bunun da son beş yılın ortalamasını geçtiği aktarıldı.

İsrail yönetimi, gözaltına aldığı Filistinlileri "idari tutuklama" adı altında herhangi bir suç yöneltmeksizin 6 ay hapiste tutabiliyor. İsrail mahkemeleri de yine hiçbir suç isnadında bulunmadan tutukluluk süresini 5 yıla kadar uzatabiliyor.

- Filistinlilere ait 539 ev ve tesis yıkıldı -

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'nin (OCHA) raporuna göre, İsrail 2015 yılı içinde Batı Şeria ve Kudüs'te Filistinlilere ait 539 ev ve tesisi yıktı. Yıkımlar sonucu 742 Filistinli bulundukları yerden göç etmek zorunda kalırken, yıkımlardan olumsuz etkilenen toplam kişi sayısı 2 bin 600 olarak açıklandı. İsrail yıkımların çoğuna gerekçe olarak "bu yapıların ruhsatsız olmasını" gösterirken, yıkılan evlerden 19'u sahiplerinin "İsraillilere saldırmasına ceza" olarak gerçekleşti.

Filistin topraklarında 1948'de kurulan İsrail devleti, Doğu Kudüs ve Batı Şeria'yı da 1967'den beri işgal altında tutuyor. İşgal altındaki Doğu Kudüs'te 200 bin, Batı Şeria'da ise 400 bin civarında Yahudi yerleşimci bulunuyor. Uluslararası hukuka göre buralardaki tüm Yahudi yerleşim birimleri yasa dışı kabul ediliyor. Gazze Şeridi ise 2006'dan bu yana İsrail tarafından abluka altında tutuluyor. İsrail inşa ettiği ayrım duvarı ile Batı Şeria'da yaşayan Filistinlilerin Kudüs'e girişlerini engelliyor.

İsrail yönetimi Filistinlilere yeni ev yapım ruhsatı vermediği gibi ruhsat için büyük paralar istiyor. İsrail güçleri de "ruhsatsız" ev yapmak durumunda kalan Filistinlilerin evlerini yıkıyor. İsrail evlerin yıkım masraflarını da Filistinlilere ödetiyor.

- 14 binden fazla Yahudi zorla Aksa'nın avlusuna girdi -

Müslümanların ilk kıblesi olan Kudüs'teki Mescid-i Aksa'nın avlusuna son bir yılda 14 binden fazla Yahudi zorla giriş yaptı.

"Kudüs ve Mescid-i Aksa Medya Merkezi" isimli Filistinli sivil toplum kuruluşu tarafından yayımlanan rapora göre, 2015 yılında Aksa'nın avlusuna 14 bin 64 İsrailli girdi. Aksa'nın avlusuna zorla giren bu kişilerin 12 bin 256'sının Yahudi yerleşimci, bin 56'sının istihbaratçı, 445'inin ordu mensubu, 307'sinin ise polis ve İsrail Anıtlar Kurumu çalışanı olduğu belirtildi.

Aksa'nın avlusuna giren İsrailli sayısının 2014 yılında 14 bin 952 olduğu hatırlatılan raporda, Aksa'ya yönelik baskınların özellikle Yahudi bayramlarında arttığının altı çizildi.

İsrail askerlerinin postallarıyla Aksa'nın mihrabına kadar girip çatısına çıkmaları ise Filistinlilerin ve tüm Müslümanların en çok tepkisini çeken olay oldu.

- İşgal 1948'den beri genişliyor -

Filistinlilerin yarıdan fazlası, 1948'de İsrail'in işgal ettiği Filistin topraklarında bağımsızlığını ilan etmesi ve kendilerinin zorunlu göçe tabi tutulması sonucu vatanlarından sürüldü. BM'nin 1950 yılında yayımladığı rapora göre, dönemin Filistin nüfusunun yarıdan fazlası (957 bin kişi) vatanını terk etmek zorunda kalarak sığınmacı konumuna düştü.

Filistin Merkezi İstatistik Bürosu'nun verilerine göre, Filistin topraklarının yüzde 85'i İsrail'in kontrolünde bulunuyor. Filistin halkı ise topraklarının ancak yüzde 15'ini kullanabiliyor. İsrail, 1967 yılında işgal ettiği Doğu Kudüs ve Batı Şeria'da da Yahudi yerleşim yeri inşaatlarına devam ediyor.

Doğu Kudüs'te 200 bin, Batı Şeria'da ise 400 bin civarında Yahudi yerleşimci bulunuyor. Uluslararası hukuka göre buralardaki tüm Yahudi yerleşim birimleri yasa dışı kabul ediliyor. Gazze Şeridi ise 2006'dan bu yana İsrail tarafından abluka altında tutuluyor.

İsrail inşa ettiği ayrım duvarı ile Batı Şeria'da yaşayan Filistinlilerin Kudüs'e girişlerini engelliyor.

AA