Zorunlu trafik sigortasında sakat kalanlara veya ölüm halinde ölenin yakınlarına ödenen 'Destekten yoksunluk tazminatı'nda kazanan sadece aracılar oluyor. Trafik kazalarında zarar görenleri veya yakınlarını bulan ve aldıkları vekalet ile onlar adına davalar yürüten aracı kurumlar her bir olayda alınan tazminatın yüzde 25'ini talep ediyor. Böylece kazadan zarar görenler de mahkeme yoluyla elde ettiği kazancın büyük bölümünü bu aracılara kaptırıyor. Oysa bu kişiler sigorta şirketine doğrudan başvurursa veya kendileri dava yoluna giderse tabii ki daha fazla tazminat elde edebiliyor.

Habertürk'ün haberine göre, sorun destekten yoksunluk hesaplamalarda standart metotların düzenlenmemiş olmasından kaynaklanıyor. Sigorta şirketleri ve mahkemeler farklı hesaplama modelleri kullanıyor. Bu durum farklı sonuçlara ulaşılmasına yol açıyor ve aracı kurumların ortaya çıkarak doğrudan sigorta şirketi yerine bedeni tazminat başvurularının yargıya taşınmasına yol açıyor. Hesaplama mahkeme tarafından atanan bilirkişilerce yapılıyor ve hesaplanan tazminatın önemli bir bölümü mağdurlar yerine aracı kurumlara ödeniyor.

HESAPLAMA FARKLARI AZALDI

Oysa 1 Haziran 2015'te yürürlüğe giren trafik sigortası genel şartları ile teminat tanımları netleştirildi. Trafik sigortası kapsamında yapılacak tazminat ödemeleri için standart hesaplama modelleri oluşturuldu. Bu sayede bedeni tazminat hesaplamalarında aktüerler ve mahkeme bilirkişileri arasındaki hesaplama modeli farklılığından kaynaklanan tutarsal fark da azaldı. Oysa aracılar vasıtasıyla yargıya giden mağdurların eline çok daha az para geçiyor. Türkiye Sigorta Birliği'nden alınan gerçek olaylarda da bu görülüyor.

HER İKİ YÖNTEME GÖRE DE KÂRLI

Örneğin 34 yaşında bir kişi kaza sonucu vefat ettiğinde destekten yoksun kalma hesabı sigorta şirketinin hesabına göre (2010 tarihli yaşam beklentisi tablosu) 185 bin lira çıkıyor. Hak sahibi doğrudan sigorta şirketine başvurduğunda bu tutar hemen ödeniyor. Aynı kişi dava yoluna gittiğinde mahkemeler iki ayrı hesaplama yöntemi kullanabiliyor. Bunlardan ilki yine sigorta şirketinin kullandığı gibi aktüeryal yöntem. Bu yöntem kullanılırsa mahkeme 1931 tarihli yaşam beklentisi tablosunu baz alıyor. PMF1931 denilen tabloya göre 193 bin TL destek hesabı çıkıyor. Ortalama bir dava 3.5 yıl sürdüğü için yüzde 9 teknik faiz ile sigortalıya dava sonucunda 262 bin TL ödeme yapılıyor. Mağdur vatandaş aldığı 262 bin TL'nin ortalama yüzde 25'ini aracılara verdiğinde eline 196 bin TL geçiyor. Oysa vatandaş davaya gitmeseydi 185 bin TL alacaktı. Aldığı tutarı yüzde 9 oranından 3.5 yıl değerlerse 250 bin TL tutara ulaşacaktı. Mahkeme ayrıca aktüer olmayan bilirkişi yöntemini de kullanabilir. Bu yöntem tazminat için en iyi yani tazminatı en yüksek çıkaran yöntem. Aynı olayda aktüer olmayan bilirkişi 218 bin TL destek hesabına ulaşıyor. Yine ortalama bir dava 3.5 yıl sürdüğü için yüzde 9 teknik faiz ile sigortalıya 295 bin TL ödeme yapılıyor. Tabii bu tutarın yüzde 25'in aracılara ödenmesi halinde vatandaşın eline 221 bin TL geçiyor. Tutar yine sigorta şirketinin ödediği tazminatın altında kalıyor. Kişinin kendisi dava açma yoluna giderse yani yüzde 25'i kaptırmaz ise tabii dava yolu en kazançlı olanı.

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?

Hayat sigortalarında ödenen primler sayesinde vergi indirimi sağlanıyor ve ödenen primin gerçek maliyeti düşüyor. Sigortalının şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin alındığı hayat sigortalarında ödenen prim tutarının % 50'si; yalnızca ölüm, kaza, hastalık, sakatlık teminatı içeren hayat sigortalarında ise ödenen primin tamamı gelir vergisi matrahından indirilebiliyor. İşverenlerin çalışanları adına ödediği şahıs sigortası primleri, ticari kazançlarının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabiliyor. İşverenler tarafından çalışanları adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. Gelir vergisi matrahından indirilebilecek tutar:
- Ücretliler için, primin ödendiği ayda elde edilen ücretin %15'i;
- Yıllık beyanname vermekle mükellef olanlar için, beyan ettikleri gelirin %15'i,
- Asgari brüt ücretin yıllık tutarı ile sınırlanmıştır..

AKTÜER NEDİR, KİMDİR?

Aktüer, sigorta rizikoları ile primlerini istatistik ve olasılık hesaplamaları yoluyla tespit eden ve geleceğe yönelik stratejik değerlendirmeleriyle sigorta sözleşmelerinin temel ilkelerini belirleyen uzman kişidir.

HESAPLAMA NASIL YAPILIYOR?

Zorunlu trafik sigortasında bedeni tazminatlar, aktüeryal tekniklere uygun olarak hesaplanıyor. Geride kalanlar için destekten yoksun kalma tazminatı hesaplaması, vefat eden ve destekten yoksun kalan kişilerin yaşları, beklenen ömrü, gelir seviyesi ve enflasyon gibi birçok kriter dikkate alınarak gerçekleştiriliyor. Daimi maluliyet durumunda ise yine aynı kriterler, maluliyet oranı ile birlikte değerlendiriliyor. Vefat durumunda hesaplama, vefat eden kişi eğer yaşasaydı geride kalanlara sağlayacağı maddi desteğin süresi ve tutarı temel alınarak gerçekleştiriliyor. Maddi desteğin süresi, kişinin beklenen ömrüne bağlı olarak aktüer tarafından belirleniyor. Gelir seviyesi ise belgelendirilen ve son kazanılan ücret temel alınarak hesaplamaya dahil ediliyor. Gelire ilişkin belge sunulamaması durumunda ise hesaplamada asgari ücret dikkate alınıyor.

"TRAFİK SİGORTASI İLE KASKO BİRLEŞMELİ"

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, zorunlu trafik sigortası ile kasko arasında fiyat farkı kalmadığını bildirdi. Palandöken, “Yeni bir anlayış ile iki farklı sigortayı tek bir poliçede birleştirip, fiyat açısından avantajlı hale getirilirse hem esnaf kazanır hem de sigorta şirketlerinin prim havuzu büyür" dedi.

YANLIŞ SİGORTA SATAN ACENTE KAPANACAK

Yanlış sigorta uygulamalarına doğrudan veya dolaylı sebebiyet veren aracıların geçici olarak faaliyetleri durdurulacak, gerekli görülürse ruhsatları iptal edilecek. Hazine Müsteşarlığı'nın “Yanlış Sigorta Uygulamalarının Tespiti, Bildirimi, Kaydı ve Bu Uygulamalarla Mücadele Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yeni Şafak