Ohio Devlet Üniversitesinden Uluslararası ve Karşılaştırmalı Hukuk Profesörü John Quigley ile Kudüs Üniversitesinden akademisyen ve insan hakları avukatı Munir Nuseibah, İsrail'in uluslararası hukuktaki tazminat yükümlülükleri ve yeniden inşa sürecinin mekanizmalarına ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

İSRAİL BİRİNCİ DERECEDE SORUMLU

Profesör Quigley, İsrail'in birinci derecede sorumlu olduğunu belirterek, "İsrail'in işlediği ihlallerde suç ortağı olan devletler de sorumlu olacaktır. Bu, öncelikle ABD, ikinci olarak Almanya ve belki birkaç başka ülkeyi içerir." dedi.

İsrail'in yasal olarak iki şekilde sorumlu olduğunu vurgulayan Quigley, "İşgalci güç olarak İsrail'in Gazze halkının yaşamını koruma yükümlülüğü var ve bu yükümlülüğü burada çok ciddi şekilde ihlal etmiştir. Bu ihlallerin de tazminat ödeme yükümlülüğü gibi sonuçları var." diye konuştu.

İsrail'in uluslararası sorumluluğunun tazminat gerektirdiğine işaret eden Quigley, "Uluslararası Adalet Divanı'ndan İsrail'e karşı tazminat çağrısında bulunan bir karar görebiliriz. Sonraki soru bu kararın nasıl uygulanacağı olacaktır." yorumunu yaptı.

Konunun potansiyel olarak Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne gidebileceğini belirten Quigley, şu ifadeleri kullandı:

"BM Şartı uyarınca Güney Afrika bu prosedürü Güvenlik Konseyi'nde İsrail'e karşı işletebilir. Bu açıkça, Güvenlik Konseyi'nin daimi üyelerin sahip olduğu veto temelinde çalışması sorunuyla karşılaşacaktır. ABD'nin Güvenlik Konseyi'nde İsrail'e karşı herhangi bir kararı veto etmesi beklenebilir."

Tarihi örneklere değinen Quigley, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Almanya'nın tazminat ödemesinin örnek olabileceğini kaydederek, "Diğer devletlerin ortak çabasıyla, BM aracılığıyla veya başka şekilde İsrail üzerinde baskı oluşturulabileceğini düşünüyorum." değerlendirmesini yaptı.

Gazze'de verilen hasarın ciddiyetine dikkati çeken Quigley, "Hayatlarının geri kalanında fiziksel ve zihinsel olarak zarar görecek benzer sayıda insan var. Bunların arasında çok sayıda çocuk da var. İnsanlara verilen hasar öyle ki bunun tazmin edilmesinin gerçekçi bir yolu yok." dedi.

Fiziksel hasara da değinen Quigley, "Sadece binalara değil, tüm bu beton parçalarıyla toprağı yok etmek. Temizlik. Gazze uzun süre kendini besleyemeyecek, oysa daha önce gıdada kendi kendine yeterliydi. Gazze'nin gıdada kendi kendine yeterli olduğu bir duruma nasıl geri dönüleceği bu koşullarda çok zor." ifadelerini kullandı.

ABD'nin de İsrail'le suç ortağı olduğunu hatırlatan Quigley, "ABD'nin İsrail'inkine benzer yasal bir sorumluluğu var ve ABD'nin en azından kısmi bir tazminat sağlamak için kullanabileceği mali kaynakları var." şeklinde konuştu.

aa