Kuşların önemli göç yollarından Türkiye, nesli tükenmekle karşı karşıya olan kuşların tercih noktalarından biri. Bu gruptaki toy kuşunun kanat açıklığı 260 santimetreye, ağırlığı 18 kiloya ulaşabiliyor. Nesli tehlike altında olan ve uçabilen en ağır kuş türü olan toyların, Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) kriterlerine göre, dünyada nüfusları 44 bin ile 57 bin arasında. Türkiye’de 700 ila bin 180 arasında toy kuşunun kaldığı tahmin ediliyor. İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yaşayan toy kuşlarının yaşam alanları korunmazsa, hızla yok olabilirler.

Nesli kritik derecede tehlike altında olan sürmeli kız kuşlarının ise dünyada sayıları 11 bine kadar geriledi. Doğa Derneği ve Dicle Üniversitesi 2007’de, bin ile 3 bin 200 arasında sürmeli kız kuşunun göç ederken Şanlıurfa Ceylanpınar’da konakladığını tespit etti. Yeni yeşermiş buğday, mercimek tarlalarında yaşayan sürmeli kız kuşları ve yaşam alanları, tarlaların nadasa bırakılması yerine yakılması, tarımda kimyasal zehirlerin kullanılması, avcılık gibi nedenlerden yok oluyor. Son yıllarda çok az sayıda sürmeli kız kuşunun göç sırasında Türkiye’de konakladığı belirlendi.

‘Kimyasallar yasaklanmalı’

Türkiye’deki biyolojik çeşitliliği yaşatmayı amaçlayan Doğa Derneği, toy ve sürmeli kız kuşu türlerini yerel gönüllü ağlarıyla koruma faaliyeti yürütüyor. Dernek üyeleri, bu türlerin yaşadığı bölgelerde köy kahvelerine ve okullarına tanıtıcı afişler asıyor, broşürler dağıtıyor ve faydalarından bahsediyor. Doğa Derneği, “Kimyasal zehirlerin kullanımının bazıları yasak, bazıları ise serbest. Bu zehirlerin kullanımı bu türlerin yaşadığı alanlarda yasaklanmalı ve denetimi yapılmalı” açıklamasını yaptı.

Bakanlık yasa dışı avcılığa karşı

Tarım ve Orman Bakanlığı, kaçak avcılığın önüne geçmek için av kontrolü yapıyor. Bakanlık, av ve yaban hayvanlarının yasa dışı avcılığını önlemek için her yıl ortalama 7 bin kişi hakkında yasal işlem başlatıyor. Toy ve sürmeli kız kuşunu avlayan kabahatliler hakkında idari para cezası düzenleniyor. 2019-2020 av döneminde toy kuşu için 7 bin 80 TL, sürmeli kız kuşu için ise 705 TL para cezası kesildiği belirtildi.

Milliyet