Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanı Resul Holoğlu, tarihi eser kaçakçılığı konusunda ihbarcı ve muhbirlere ilgili kanun uyarınca Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenen oranlarda ikramiye ödemesinin yapıldığını belirterek, "Ancak, ihbarcı ve muhbirler, ele geçirilen eserlere biçilen değerlerin düşük olması ve ödemenin, ortalama 3 yıl süren mahkeme kararı sonrasında gerçekleşmesi nedeniyle bilgi paylaşmıyor" dedi.

Yurt dışına kaçırılan kültür varlıklarının iadelerinin sağlanması ve mevcut kültür varlıklarının korunması için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, AK Parti Sakarya Milletvekili Mustafa İsen başkanlığında toplandı.

Toplantıda sunum yapan Resul Holoğlu, kültür ve tabiat varlıklarının korunmasına yönelik kanun ve cezai müeyyideler hakkında bilgi verdi.

"Operasyonlar kapsamında 26 bin 158 eser ele geçirilmiş oldu"

Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele (KOM) Daire Başkanlığı koordinesinde 81 ilde tarihi eser kaçakçılığına yönelik mücadele çalışmalarının sürdüğünü ifade eden Holoğlu, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların yanı sıra yabancı ülke makamları ya da irtibat görevlileri ile sürekli bilgi alışverişi içinde bulunduklarını dile getirdi.

Holoğlu, 2017 yılı içinde 324 operasyonun gerçekleştirildiğini, bu operasyonlarda yakalanan 677 şüpheli hakkında işlem yapıldığını ifade ederek, "Şüphelilerden 9'u tutuklanırken operasyonlar kapsamında 26 bin 158 eser ele geçirilmiş oldu." dedi.

Tarihi eser kaçakçılığının en alt unsurunu kaçak kazıcıların oluşturduğunu, bu sınıfı sırasıyla toplayıcılar ve pazarlamacılar adını verdikleri grupların takip ettiğini anlatan Holoğlu, şunları kaydetti:

"Tarihi eser kaçakçılığı konusunda ihbarcı ve muhbirlere ilgili kanun uyarınca Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenen oranlarda ikramiye ödemesi yapılmaktadır. Ancak ihbarcı ve muhbirler, ele geçirilen eserlere biçilen değerlerin düşük olması ve ödemenin, ortalama 3 yıl süren mahkeme kararı sonrasında gerçekleşmesi nedeniyle bilgi paylaşmıyor. İhbar ve muhbir mekanizmalarının işlevinin artırılması için ikramiye oranlarının artırılması ve ikramiyelerin kamu davası açıldığında ilgili müze müdürlüğü tarafından hazırlanan rapor doğrultusunda ödenmesi gerektiği değerlendirilmiştir." 

"187 yıldır beklediğimiz çalışma

Araştırmacı yazar Yaşar Yılmaz da Türkiye'den yurt dışına götürülen eserlerin Almanya, Fransa, İngiltere, Avusturya, Yunanistan ve ABD'de yoğunluk kazandığını söyledi.

Adı geçen ülkelerin müzelerinde sergilenen eserlerin, fotoğraf, envanter numaraları ve künyelerinin arşivinde bulunduğunu anlatan Yılmaz, şunları kaydetti:

"Osmanlı'nın zor günlerinde adı geçen ülkeler özellikle savaş gemileriyle eserlerimizi taşımışlar. Eserler, kendi ifadeleriyle Anadolu kökenlidir. Bu yağmanın çoğu 30 yıl Müzeyi Hümayun müdürlüğü yapmış Osman Hamdi Bey döneminde olmuştur. Yasaya rağmen sultanların ve yönetimin tarihi eser bilinçsizliği, eserlerimizin gidişini kolaylaştırmıştır. Tüm ülkelerdeki eserlerin yanısıra özellikle Yunanistan'daki eserlerimizi ve Avusturya'daki 211 metre boyundaki Trysa anıtımızı öncelikli istemeliyiz. 187 yıldır beklediğimiz bu çalışmaya katkı sunan herkese teşekkür ederim." 

AA