Sudan'da hükümet, başlarda ekonomik temelli taleplerin dile getirildiği ancak sonrasında siyasallaşan gösterilerin gözle görülür oranda gerilediğini belirtirken, muhalifler protesto sebeplerinin hâlâ geçerli olduğunu savunuyor.

Sudan'da 19 Aralık'ta hükümetin ekmek fiyatlarına zam yapmasının ardından Nil kıyısındaki Atbera ve Port Sudan kentlerinde başlayan gösteriler kısa sürede birçok eyalette rejim karşıtlığına dönüştü. Öyle ki, gösterilerde 29 yıldır iktidarda olan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir'in görevini bırakmasını isteyen sloganlar yükselir oldu.

Gösteriler sırasında ölüm ve yaralanmalarla sonuçlanan şiddet eylemleri de yaşandı. Yasa dışı gösterilerin dağıtılması için minimum kuvvet uygulandığını söyleyen hükümet yetkilileri, ayrıca kimliği belirsiz kişilerin gerginliği tırmandırma kastıyla olaylara karıştığını dile getirdi.

Göstericileri desteklediğini açıklayan bazı siyasi partiler ve mesleki örgütler ise Beşir'in görevini bırakması ve geçici hükümet kurulması çağrısında bulundu.

Buna karşılık muhalifleri haklı talepleri siyasileştirmek, iktidarı düşürmek için dış güçler ve isyancılarla iş birliği yapmakla itham eden hükümet yetkilileri ülkenin farklı illerinde diyalog toplantıları düzenlemeye başladı.

Gösterilerin arkasındaki belirsizlik

Sudan hükümeti ülkedeki gösterilerin gerilediğini öne sürerken bu görüş Sudan uzmanları ve gözlemciler tarafından da onaylanıyor. Hükümet karşıtı protestoları Sudan Meslek Grupları Birliği gibi arkasında kim olduğu tam da belli olmayan bir grubun organize etmesinin soru işaretleri yarattığı ve geniş bir kesimin bu nedenle gösterilerden uzak durmaya başladığı ifade ediliyor.

Hükümet, Sudan'da çeşitli meslek örgütlerini çatısı altında barındıran birliği kuşatan bu belirsizliği vatandaşların gösterilerden geri durması için yeterli sebep olarak görüyor.

Herhangi bir organik yapılanması bulunmayan bu birlik, Ekim 2016'da Sudan Merkez Doktorlar Komitesi, Sudanlı Gazeteciler Ağı ve Demokrat Avukatlar Birliği olmak üzere üç ana blokun bir araya gelmesiyle oluştu.

Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir, bu konuya ilişkin gösterileri yönetenlerin kim olduğunun bilinmediğini belirterek, protestoları destekleyen medya kampanyasının Sudan karşıtı kesimler tarafından büyük meblağlarla finanse edildiğini söyledi.

"Meçhul kişiler görüşü mantık dışı"

Öte yandan sağ görüşlü Sudan Baas Partisi sözcüsü Muhammed Vedaa, AA muhabirine yaptığı açıklamada, protestoların ardında bilinmeyen kişilerin olduğuna ilişkin açıklamaları "tartışma ve mantıktan yoksun" şeklinde değerlendirdi.

Vedaa, protesto organizasyonun hassas şekilde yapılması, ulusal fikir birliği, bir sonraki aşama için siyasi bir projenin oluşturulmasının yanı sıra gösterilere Sudan Nida İttifakı'nın bulunduğu siyasi güçler, üniversite hocaları ve toplumun değişik kesimlerden katılım olmasının bunun aksine işaret ettiğini söyledi.

Vatandaşların asgari protesto çağrıları etrafında sürekli bir araya geldiğine dikkati çeken Vedaa, bu durumun ileriki günlerde özellikleri daha da ortaya çıkacak politik bir olgunluğun varılığını teyit ettiğini aktardı.

"Tam teşekküllü bir halk devrimi"

Muhalif Milli Ümmet Partisi yöneticilerinden Eyüp Muhammed Abbas ise "Protestolar, öznel ve nesnel şartlarını tamamlamış tam teşekküllü bir halk devrimi niteliğinde." ifadesini kullandı.

Protestoların ivme kaybetmediğini savunan Abbas, "Bilakis gösterileri, bölgesel, sektörel, coğrafi alanlarda genişledi ve gelişmeye devam ediyor. Ayrıca basında gündem olmaya, uluslararası ve bölgesel boyut kazanmaya başladı." diye konuştu.

Diyalog halkın öfkesini dindiriyor

İktidardaki Ulusal Kongre Partisi liderleri ve hükümetin, göstericilerin ekonomik taleplerini onaylaması geniş kitlelerin öfkesini dindirdi.

Öte yandan hükümet, ülkeyi kaosa sürükleyeceği gerekçesiyle göstericilerin siyasi taleplerinin mevzu edilmesini kabul etmiyor, protesto yerine diyaloğa davet ediyor.

Ulusal Kongre Partisi'nin Siyasi İşlerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Muhammed el-Mustafa el-Dav, geçen haftaki parti toplantısında, ekonomik durumu protesto eden gençleri ihanetle itham etmediklerinin altını çizerek, parti üyelerine ülkenin geleceği olan gençlerle diyalog görüşmeleri yapılması çağrısında bulundu.

Protestolarda yer alan gençlerin halihazırdaki hükümetin gölgesinde yetişen nesil olduğunu söyleyen Dav, "Halk, kimi seçerse ülke yönetimini onlara teslim edeceğiz. Dünyanın hiçbir ülkesinde gösteriler, iktidarın düşürülmesi için bir araç olamaz." ifadelerini kullandı.AA