Türkiye çam balı üretiminin yüzde 80'inin yapıldığı Muğla'da geçen yıl yaklaşık 20 bin ton üretilirken bu yıl kaybın yaklaşık yüzde 40 olduğu belirtildi.

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği İkinci Başkanı ve Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği (MAYBİR) Başkanı Ziya Şahin, dünya çam balı üretiminin yüzde 92'sinin Türkiye'de, Türkiye'ninkinin yaklaşık yüzde 80'inin de Muğla'da yapıldığını söyledi. Şehirde 6 bin ailenin geçimini arıcılıkla sağladığını kaydeden Şahin, Muğla'nın yaklaşık 2,5 milyon kovana evsahipliği yaptığını belirtti. Bu yılki bal üretiminin iyi başlamadığını söyleyen Şahin, "Muğla'da çam balı hasadı ağustosun ilk haftalarında başlar, kasım sonuna kadar devam eder. Marchelina böceğinin (basra böceği) bir yıllık yaşam döngüsü vardır. Mart sonuna kadar devam etse de kış döneminde koloni popülasyonu az olduğu için normal hasat dönemi ağustos-kasımdır. Ağustos ayının sonunda esen sam yeli, böceğin faaliyetini durdurdu. Bu dönemde ilk parti için yapılan hasatta çok az da olsa bal alındı ama ağustos ayının 20'sinden bugüne kadar bal alamadık. Mevsimsel bir dengesizlik yaşanıyor. Geçen yıl 20 bin ton bal üretimi gerçekleştirmiştik. Geçen yılla mukayese ettiğimiz zaman aynı dönemde yüzde 35-40 oranında bir rekolte kaybı yaşanıyor." dedi.

Ziya Şahin, basra böceğinin ağustos sonu ile eylülün ilk haftasında ikinci gömlek değiştirme sürecine girdiğini ifade ederek, "Son yıllarda gömlek değiştirme sürecinde havaların uygun koşullarda olmaması ve sıcak esen rüzgârlar, basra böceklerinin ölümüne neden oldu. Bu yıl sahada yaptığımız çalışmalarda da yüzde 35'lere varan basra böceği kayıpları yaşandığını tespit ettik. Bu nedenle de çam balı rekoltesinde düşüş yaşanıyor." diye konuştu.

Bölgedeki arı kolonisi fazlalığa dikkat çeken Şahin, yörede son beş yılda çam balı üretimi yapılan alanlarda genişleme olmadığını fakat kovan sayısının arttığını vurguladı: "20 yıl önce Muğla'da bal üretimi yaptığımız alanlarımız 80 bin hektarken şu anda 66 bin hektar. Yine o yıllarda 400 bin arı kovanı çam balı üretimine katılırken bugün daha dar alanlarda, 2,5 milyon kovanla bal üretimi yapılıyor. Geçmişte biz bir kovandan 30 kg. bal alırken bugün 15 kg. alabiliyoruz. Alamadığımız yıllar da oldu. Çam balı üretim alanlarının genişletilmesi gerekiyor."

Çam balı üretimiyle ilgili ciddi sıkıntılar yaşamalarına rağmen siyasilerin ve yetkililerin kendilerine gerekli desteği vermediğini savunan Şahin, "Türkiye'de çam balı üretimi yapılacak mı, buna Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı bir karar vermeli. Avrupa'ya bir gram çiçek balı ihraç etmiyoruz. Dünya bizden çam balı istiyor. Dünyadaki çam balının yüzde 92'sini biz üretiyoruz. Üretim noktasında yaşadığımız sıkıntılara çözüm üretilmiyor. Arıcı Yetiştirici Birlikleri 13 yıl oldu kurulalı, bugüne kadar basbas bağırıyoruz, daha sorunumuz çözülmedi. Üretim sorununa el uzatacak insan istiyoruz. Bugüne kadar hiçbir milletvekili sorunumuzu çözmediği gibi Muğla'da 6 bin üreticisi olan birliğimizin kapısının önünden geçen birini bile göremedik. Bütün projeler başka yere gidiyor ama çam balının anavatanı olan yerde hiçbir faaliyet yok. Dertliyiz, içimiz yanıyor ama sorunumuzu çözen yok. Sorunlarımızı çözecek vekil arıyoruz." diye tepki gösterdi.

Şahin, bal rekoltesinde yaşanan düşünün fiyatlara yansıyacağını düşünmediğini vurgulayarak, "Türkiye'de tekelleşme var. Arıcılara balın teneke fiyatını sorun, daha İstanbul'dan haber gelmediğini söyler. Arıcılığın rahatlaması için tekelleşmenin kırılması gerekiyor. Fiyatlar arz ve talebe göre belirlenmiyor maalesef. Buradan arıcıları direnişe çağırıyorum. Ürünlerini ellerinde tutsunlar, iki ay ürünlerini satmadan dirensinler. Balı 10 TL'ye mal ediyoruz, bizden 5–6 TL'ye almak istiyorlar." diye konuştu.

CİHAN