Sosyal ve siyasal olaylara dair yorum ve analizlerle dikkat çeken Prof. Mümtaz’er Türköne, Nesil Yayınları arasında çıkan “68 Kuşağı” isimli kitabında, gençlik yıllarında yaşadığı fikrî değişimi anlatırken Said Nursi’nin bir tespitinden etkilendiğini dile getiriyor. Tahkikî imana giden yolda şüphenin nasıl bir rol oynadığına dair edindiği kanaati aktarırken şunları söylüyor:
“Üniversite öğrencisi iken beni alt-üst eden Muhiddin Arabî’nin Lübbü’l-Lüb (Özün Özü) kitabından nefsin türlerini öğrenmiştim. ‘Nefs-i emare’ ile ‘nefs-i mutmaine’ arasında gidip gelen ‘nefs-i levvame’nin, gerçek hayata uygun, insan kişiliğinin zamana ve zemine göre değişen dinamik yapısı olduğuna hükmetmiştim. İçinde şüpheyi barındırmayan iman var olabilir mi? Aynı yıllarda, Risale-i Nûr’da ‘tahkiki ve taklidî iman’ meselesini okumuş ve imana giden yolun şüpheden geçtiğini öğrenmiştim. Bediüzzaman Emirdağ Lahikası’nda, taklidî imanın şüphelere mağlup olduğunu, ilmelyakîn şeklindeki bürhanlarla elde edilen imanın ise şüphelere karşı dayanıklı olduğunu anlatıyordu. Şüphe etmeyen neden tahkik etsin ki?”
Prof. Türköne’nin kitabında bahsettiği ve Emirdağ Lahikası’nda geçen ifadeler şöyle:
“İman-ı taklidî, çabuk şüphelere mağlûp olur. Ondan çok kuvvetli ve çok geniş olan iman-ı tahkikîde pek çok meratip (mertebeler, dereceler) var. O meratiplerden ilmelyakîn mertebesi (bilgi ve ilimle erişilen derece), çok burhanlarının kuvvetleriyle binler şüphelere karşı dayanır. Halbuki taklidî iman bir şüpheye karşı bazan mağlûp olur.” (Söz Basım Yayın, İstanbul 2006, s. 144.)
Moral Haber