İstiyor ki cebinde birden fazla ülkenin pasaportu olsun, istediği ülkeye elini kolunu sallayarak girsin. Ama her ülkeden vatandaşlık almak o kadar kolay değil. Durun! Hemen umutsuzluğa kapılmayın. Size sevineceğiniz bir haberimiz var. Dünyada artık ‘ekonomik vatandaşlık’ diye bir tabir var. Yani ikamet şartı olmadan sadece yatırım yaparak bazı ülkelerden vatandaşlık alabiliyorsunuz. Peki ikinci pasaport veren ülkeler hangileri? Bu pazarda ekonomik sıkıntı çeken ülkeler başta geliyor. Sadece geçen yıl içinde Antigua ve Barbuda, Grenada, Malta, Hollanda ve İspanya, zenginler için yatırım yoluyla doğrudan ya da dolaylı vatandaşlık veren programlar açıkladı. 2. pasaporta en çok ilgi gösterenlerin başında ise Çinliler, Ruslar ve Ortadoğu vatandaşları var. Vatandaşlık işlemleri konusunda danışmanlık yapan “Henley and Partners” şirketinden Christian Kalin, BBC’de yer alan haberde dünya genelinde her yıl binlerce kişinin, ikinci hatta üçüncü bir pasaport aldığını söylüyor. Bunun için harcanan para ise 2 milyar dolar civarında.
Ancak vatandaşlık sürecindeki şeffaflık konusunda kaygılar dile getiriliyor. Ocak ayında Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Vivienne Reding, “Vatandaşlık satılık olmamalı.” demişti. Ancak halihazırda, en az altı ülke ikamet şartı aramadan yatırım yapanlara doğrudan vatandaşlık veriyor. Yani vatandaşlık doğrudan satılıyor. En ucuz vatandaşlık Karayipler’de minik bir ada ülkesi olan Dominika’da. Bu ülkenin vatandaşlığı 100 bin dolara alınabiliyor. Pasaport işlemleri beş ila 14 hafta alıyor. Dominika, Uluslar Topluluğu’nun üyesi olduğu için İngiltere’de ayrıcalıklı bir statüye sahip ve bu ülkenin vatandaşları, aralarında İsviçre’nin de bulunduğu 50 ülkeye vizesiz gidebiliyor.
1983’te İngiltere’den bağımsızlığını ilan eden St Kitts ve Nevis’te vatandaşlık farklı yollarla elde edilebiliyor. 1984’ten beri uygulanan bir yöntemle, St Kitts ve Nevis Şeker Endüstrisi Çeşitlendirme Vakfı’na 250 bin dolar bağışta bulunanlara vatandaşlık veriliyor. İkinci seçenek ise ülkede en az 400 bin dolar değerinde bir taşınmaz almak. Antigua ve Barbuda’da 2013’ten beri uygulanan bir programla 400 bin dolarlık emlak veya 200 bin dolarlık bağış karşılığında vatandaş olunabiliyor.
Malta, ikamet şartı olmadan 650 bin Euro yatırımla yabancılara vatandaşlık verme planlarını açıklayınca AB’nin tepkisini çekti. Bu planla Malta, en ucuz AB vatandaşlığı alınan ülke olacaktı. Malta tepkiler üzerine bir yıl ikamet şartı getirdi ve yatırım miktarını 1 milyon 150 bin Euro’ya çıkardı. Kıbrıs da yatırım yoluyla doğrudan vatandaşlık veren başka bir AB ülkesi.
Bazı ülkeler, zenginlere doğrudan vatandaşlık yerine ikamet izni veriyor. İkamet izni, vatandaşlığa kapı aralıyor ve bazen Portekiz’deki gibi “altın vize” olarak anılıyor. Zenginlere ikamet izni veren ülkeler arasında Avustralya, Belçika, Portekiz, İngiltere, ABD, Singapur ve İspanya da var.
Zaman