İstanbul Esenyurt’ta geçtiğimiz günlerde bir palet fabrikasında çıkan ve bitişiğindeki iki fabrikaya daha sıçrayan yangın 2 saatlik çalışmayla söndürülürken fabrikalar ise kullanılamaz hale geldi. Yangının ardından olayla ilgili iki Afgan uyruklu çalışan gözaltına alındı.
Sabotaj iddiaları yeniden gündemde
Yılbaşından bu zamana yanan fabrika sayısı 80’e yaklaşırken bir ara gündeme gelen sabotaj ve kundaklama iddiaları son yangınla yeniden akılları kurcalamaya başladı. Ancak yangınlara yönelik yapılan araştırma 100 fabrika yangınından sadece 12’si için bu ihtimale ilişkin somut detayların yer aldığını gösteriyor.
Esenyurt fabrika yangını
Öte yandan yangınların kontrolü zor boyutlara ulaşmasına ilişkin süre de dikkat çekiyor. Esenyurt’taki yangının 20 dakika içerisinde neredeyse tüm farikayı saracak şekilde büyümesi fabrika binalarının fiziki yapılarını da gündeme getirdi.
Peki son aylarda peş peşe meydana gelen ülkenin bir anlamda milli servetini de ifade eden fabrikaların kül olmasına ne sebep oluyor. yenisafak.com yangınların perde arkasını ve alınması gereken önlemleri Yangın Güvenliği Uzmanı Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç’a sordu...
10 ayda 78 fabrika kül oldu
İstanbul'da son yıllarda, yıllık 130 ila 160 arasında fabrika yangını meydana geldiğini, yılbaşından bugüne kadar ise 78 fabrika yangını olduğuna dikkat çeken Kılıç, yangınların en büyük sebebinin eskimiş olan tesisatların yenilenmemesi, panoların eski pano olması, başlangıçta kullanılan polistiren poliüretan gibi yanıcı malzemelerin günümüzdeki yangına dayanıklı malzemeler ile değiştirilmemiş olması olduğunu belirtti.
Fabrika yangınlarının çoğunun elektrik tesisatından kaynaklandığı belirtiliyor.
Yangınların nedenleri
Yangına zemin hazırlayan söz konusu detayların yanı sıra bunun yanında İstanbul'da şehir içinde kalan fabrikaların taşınma sürecine girdiğini ve nasılsa olsa taşınılacak düşüncesiyle yeterli bakım yapılmadığını da ifade eden Kılıç, ''Ayrıca kullanmış olan malzemelerin yıpranması, makinaların eskimesi, aynı kabloya her yıl yeni bir makinanın daha bağlanması yangın riskini arttırmaktadır.'' dedi.
REKLAM
100 yangından 12’sinde sabotaj var
Sabotaj ihtimaline ilişkin de konuşan Kılıç, bu ihtimalin de bir gerçek olduğunun altını çizerek rakam paylaştı. Yapılan çalışmalara göre meydana gelen fabrika yangınlarının yaklaşık yüzde 12’sinin sabotaj nedeniyle çıktığını ifade eden Prof. Dr. Kılıç, bunların bir kısmının sigortadan para almak için, bir kısmının arsayı açığa çıkarmak için, bir kısmının ise işletme sahibine zarar vermek için yapılan kasıtlı yangınlar olduğunu söyledi.
Halkalı fabrika yangını (2018)
Çarpıcı veri: Çoğunun sigortası yok
Söylendiği gibi sigorta için yapılan kasıtlı yangınların sayısının fazla olmadığına da dikkat çeken Kılıç çarpıcı bir veriyi de paylaştı.
Türkiye'de sigortalanan fabrikaların oranının gelişmiş ülkelere göre çok az olduğunu kaydeden Kılıç, yapılan istatistiklerde yanan fabrikaların sadece yüzde 40'ının sigortalı olduğunu, yani yanan fabrikaların büyük çoğunluğunun sigortası olmadığını dile getirdi.
Zorunlu Yangın Sigortası getirilmeli
Gelişmiş ülkelerde fabrikaların sigortalanmasının zorunlu olduğunu ülkemizde de zorunlu olması gerektiğini söyleyen Kılıç, ‘’Daha önce zorunlu yangın sigortası konusunda çalışmalar yaptık, taslaklar hazırladık ama sonuçlandıramadık. Gelişmiş ülkelerde fabrikalardaki alınan önlemlerin kontrolünü sigorta şirketleri yapmaktadır. Eğer risk fazlaysa aldıkları primi artırmakta, çoğu zaman yapılan yangınla ilgili yatırımlar sigorta primi azaldığı için mal sahibini daha kazançlı duruma getirmektedir. Ülkemizde yangın sigortası fabrikalar, oteller gibi belli kullanım alanları için mecburi tutulmalıdır.’’ dedi.
'Neden genişliyor?' bu sorgulanmalı
Fabrika yangınları ve diğer yangınlar için yangının çıkış sebebinin değil yangının neden genişlediğinin üzerinde durulması gerektiğine değinen Kılıç, ''İnsan olan yerde hata vardır ve yangın olabilir. Önemli olan yangının çıktığı yerde kalmasının sağlanmasıdır. Bunun için de otomatik söndürme sistemleri otomatik algılama sistemleri duman tahliye sistemlerinin olması lazım.'' diye konuştu.
REKLAM
Yangınların çoğunun 20-25 dakika içinde kontrolü zor bir alana yayılıyor. Bu da fabrikaların fiziki yapılarının durumunu gözler önüne seriyor.
Çoğu gece meydana geliyor
Fabrika yangınlarının çoğunluğu gece meydana geldiğine de işaret eden Kılıç sözlerini şöyle sürdürdü;
''Nedeni geceleri kimse olmadığı için fabrikada küçücük bir kıvılcım yavaş yavaş büyümekte belli bir noktaya geldikten sonra ancak fark edilmektedir. Oysa gündüzleri hemen görüldüğü söndürülür veya gerekli birimlere haber verilir. Yangının erken haber alınması ve söndürülmesi için günümüz teknolojisinin kullanılması, insanların olmadığı zamanlarda oluşan yangınların haber alınması ve söndürülmesi için söndürme algılama sistemlerinin mutlaka yapılması şarttır. Yangın alınan tedbirlerle önlenir yapılan tasarımla söndürülür.''
10 ay içinde yanan fabrika sayısı 78'i buldu.
10 fabrikadan 8'i tehlikede
Türkiye'deki mevcut fabrikaların yüzde 80'nin yani her 10 fabrikadan 8'inin yangın güvenliği noktasında yeterli noktada olmadığını da belirten Kılıç, bu fabrikalar için tehlikenin ise her zaman mevcut olduğunu ancak fabrika sahiplerinin ve yöneticilerinin ise bu zamana kadar yangın çıkmamasından kaynaklı bir şey olmaz mantığı ile bu detayı atlamaya devam ediyor.
Yeni Şafak