Doğru tarihçeler ve nüsha birliği üzerine

Bilal TUNÇ

Üstâdın Târihçelerinde öyle basit yerlerde yanlışlar yapılıyor ki.. Bunların, bugüne kadar devâm etmesini/ettirilmesini idrakte akıl zorlanıyor..
 
Bu hâlin, en hafîfinden okkalı bir ayıp olduğunu kabûl edelim. Bu ayıbın; yazarı, yayıncısı, okuyucusu ile hepimize fazlasıyle yetecek cesâmette olduğunu da..
 
Zarardan dönmek aklın gereği ise, bu ayıptan kurtulmak için birşeyler yapmalı değil miyiz?..
 
Sehivler; belge eksikliğinden ziyâde, bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor. Bir başka ifâde ile, eldeki bâzı belgelerin yanlış okunup, târihlerin yanlış çevrilmesinden kaynaklanıyor. Yapılacak iş, Üstâd Târihçelerine dercedilmiş belgelerin gözden geçirilerek doğru okunup târihlerinin doğru çevrilmesinden ibâret.. Fakîrin yaptığı da bu. Biraz, “su başında keklik avlamak”, ya da, “çayın taşıyle çayın kuşunu vurmak” gibi bir şey... [*]

Sözün kısası; Târihçelerin tashih mes’elesi, sehivlerin devâm ettirilmesine göre bin kerre dahâ kolay.. Herkes elindeki Târihçeler üzerinde bizzat tecrübe edebilir.. [**]
 
Külliyât’lardaki nüsha birliğine gelince… Aslâ imkânsız değil!.. Târihçelere göre biraz dahâ uzunca bir çalışma gerektiriyor, o kadar. Yâni; sehivleri ve nüsha farklılıklarını devâm ettirmek için gösterdiğimiz gayret ve ihtimâmın onda birinden çok dahâ az  bir himmet yeterli olur sanırım..

Zor olan; zihinlerimizi kelepçeleyen statükoculuğu, kör taassubu, şartlanmışlıkları, Nevzat Tandoğan komplekslerini kırmak..
 
Şöyle bir yol izlenemez mi meselâ?:
 
1- Mevcud Osmanlıca nüshalar üzerinde karşılaştırmalı olarak tashih çalışmaları.
 
2- Tashihten geçirilen Osmanlıca nüshalar arasındaki farklılıkların dipnotlarla belirtildiği yeni bir Osmanlıca musahhah Külliyât nüshası.[***]
 
3- Yeniyazı Külliyâtlarda imlâ birliğini sağlamak için TDK imlâsı [****] yerine mezkûr Osmanlıca musahhah nüshanın imlâsını esas alan bir imlâ kılavuzu.
 
Şimdilik düşünebildiklerim bunlar..

[*]:  “Mahrec” pâyesinin tebliğ vesîkası:


Bâb-ı Fetvâ
DÂİRE-İ MEŞÎHAT-İ İSLÂMİYYE
Mektûbî Kalemi
aded
124

DÂRܒL-HİKMETİ' L-İSLÂMİYYE A’ZÂSINDAN FAZÎLETLÛ SAÎD EFENDİYE

FAZÎLETLÛ EFENDİ
UHDE-İ FÂZILÂNELERİNE MAHREC PÂYESİ TEVCÎHİ LEDE’L-ARZ 18 ZİLKA’DE
1336 TÂRİHİNDE İRÂDE-İ SENİYYE-İ HAZRET-İ HİLÂFETPENÂHÎYE İKTİRÂN
EYLEDİĞİNİN BEYÂNI SİYÂKINDA TEZKERE-İ MUHIBBÎ TERKÎM KILINDI.
*22 Zilka’de 1336 / 29 Ağustos 1334 (29 Ağustos 1918)
ŞEYHÜLİSLÂM
Fetvâ Emîni
 
[**]: http://www.risaletashih.com/index.php/tashih-cesitlemeleri/136-bediuezzamanin-hayatindan-tesbtler
[***]: http://www.risaletashih.com/index.php/musahhah-metnler
[****]: http://www.risaletashih.com/index.php/hzarye/50-mla-cikmazindan-ciki
 
bilal_tunc@yahoo.com.tr

İlk yorum yazan siz olun
YORUM KURALLARI: Risale Haber yayın politikasına uymayan;
Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve BÜYÜK HARFLERLE yazılmış yorumlar
Adınız kısmına uygun olmayan ve saçma rumuzlar onaylanmamaktadır.
Anlayışınız için teşekkür ederiz.