Doğal tarım alanlarının çok yaygın olduğu Bosna Hersek'te seracılık da yapılıyor.

Saraybosna TİKA Ofisi, 1995 yılından bu yana birçok alanda geliştirdiği farklı projelerle Bosna halkına destek oluyor. Savaş sonrası dönemde ekonomik sorunlarını gidermek için çabalayan ülkeye farklı zaman dilimlerinde istihdam oluşturacak projeler üretilmesine özen gösteren ofis, özellikle tarım ve hayvancılık alanında çığır açacak projelere imza atıyor.

Savaştan sonra toprağına dönenlere meyve bahçesi

Bu alanda ilk olarak 2008 yılında Doğu Bosna'da savaş sonunda toprağına geri dönenler için meyve bahçelerinin kurulması ve tarımın geliştirilmesi çalışmalarına destek veren TİKA, ailelere verilen meyve tohumlarının yanında eğitim almalarını da sağlamıştı. Yine bu yıllarda birçok aileye seracılık desteği verildi ve Konjic Belediyesi ve Saraybosna Üniversitesi'nin işbirliğinde bir Balıkçılık Enstitüsü kuruldu. Enstitü çalışmalarını bugün de sürdürüyor.
 
Yakıp yıkan savaştan kaçarak başka yerlere sığınan ve doğdukları topraklara geri dönen Bosnalılara TİKA tarafından meyve bahçeleri kuruldu.

Tarımın her alanında destek

2009 yılından bu yana onlarca aileye arılı kovan ve polen tuzakları dağıtıldı ve kovanı olanlara arıcılık malzemeleri verildi. Bu proje Bosna Hersek'te büyük ses getirdi ve başka bölgelerde devamı sağlandı. Sırp bölgesine oldukça yakın olan Jeljezno Polje bölgesindeki en önemli istihdam birimi olan Demir- Çelik fabrikasının savaştan büyük ölçüde etkilenmesi sonucu halkın tarıma yönelmesiyle arıcılık önemli hale geldi. 2012 yılında bölgede gerçekleştirilen arıcılık malzemeleri ve kovan dağıtımına, dönemin Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi Bakir Izzetbegoviç de bizzat katılarak bu projelere desteğini göstermişti.
 
Bosna'da tarımın dışında arıcılık da önemli bir geçim kaynağı olmuş durumda. Piyasada az bulunan 'yerel bal'ın AB standartlarına getirilmesi için TİKA tarafından arıcılara eğitimler de veriliyor.

Arıcılık desteği kapsamında, Saraybosna Üniversitesi Tarım-Gıda Fakültesi bünyesinde bal ve diğer arı ürünlerinin kontrolünün yapılması maksadıyla Bosna Hersek genelinde ilk olan 'Bal Analiz Laboratuvarı' kuruldu. Laboratuvarın kurulmasıyla piyasada az bulunan yerel balın analizinin gerçekleştirilerek AB standartlarına uygun hale getirilmesi ve AB ülkelerine ihraç yolunun açılması sağlandı. Böylece sektörün en önemli sorunlarından biri olan pazarlamaya yönelik önemli bir katkı sunulmuş oldu.

Tohum dağıtımları, fidan ekimleri ve malzeme desteği sürüyor

Geçtiğimiz yıl Mayıs ayında sel felaketinin yaşandığı Zavidoviç ve Zepçe bölgelerinde 20 arazi sahibinin istifade etmesi için 25 bin Ahududu Fidanı ve sulama sistemleri temin edilerek daha önceden tespit edilen ekonomik durumu iyi olmayan üreticilere verildi. Bosna'daki vakıf arazilerinin ‎sürdürülebilirliğini sağlamak, istihdam yaratmak ve ekonomik açıdan güçlendirmek adına ‎kısıtlı gelir kaynaklarına sahip Vakıflar Genel Müdürlüğü'nü ayakta tutacak 400 adet ceviz fidanı, 2-3 sene gibi bir sürede meyve vermeye başlayacak ‎şekilde geçtiğimiz yıl ekildi.
 
TİKA'nın Bosnalı tarımcılara verdiği destek sadece tohum ya da eğitim ile sınırlı değil. Doğru sulama için gerekli ekipmanlar da tarım arazilerine yine TİKA tarafından kuruluyor.

Bosna-Hersek Sırp Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek Federasyonuna bağlı Una Sana Kantonu arasında geçişi sağlayan stratejik bir bölgeyi oluşturan Boşnak nüfusun yoğun olarak yaşadığı Sanski Most bölgesinde, Terra Sana Ekonomik Gelişim ve İstihdam Derneğinin talep ettiği Ariona bitkisinin ekim işlemleri için gerekli olan 5 bin fidanın temini ve 2 hektarlık alan için sulama sistemi yine TİKA tarafından temin edildi.

Ülkede bu ve buna benzer birçok projeye imza atan Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı, ekonomik açıdan güçlenmek için tarıma elverişli topraklarını daha verimli kullanmayı hedefleyen Bosna Hersek'in yardımına koşarak, ülkenin çeşitli bölgelerinde tarla ve bahçe tohumu dağıtımlarına, traktör, biçerdöver gibi tarım ekipmanlarının sağlanmasına ve Tarım Enstitüsü Laboratuvarı, Ziraat Fakülteleri gibi oluşumların teknik imkanlarının arttırılmasına destek sağlamaya devam ediyor.

Yeni Şafak