Hazırlayan Abdullah Yargı
RİSALE HABER

Evliya Çelebi, kırk yılı aşkın sürecek seyahat ve gezilerine 19 Ağustos 1630'da başlamıştı.

10 Muharrem 1020’de (25 Mart 1611) İstanbul, Unkapanı'nda doğan Evliya Çelebi, aslen Kütahyalı olup, İstanbul fethinden sonra ailesi İstanbul'a yerleşmiştir. Tam ve gerçek adı bilinmeyen büyük seyyahın bilinen meşhur adı Evliya Çelebi ise tarihçilere göre hocası İmam Evliya Mehmed Efendi’ye nisbet edilmesinden gelmektedir.

Seyahatname, Evliya Çelebi'nin kırk yılı aşkın bir sürede gerçekleştirilen seyahat ve gezilerinin toplandığı on ciltlik muazzam bir eserdir.

"Seyahat yâ Resûlallah!"

İslam Ansiklopedisi'nde yazan bilgilere göre Evliya Çelebi'nin seyahatine başlamasına kaynaklık eden hadise şöyledir;

Kendisi eserinde seyahatlerinin sebebini, 1040 Muharreminin aşure gecesi (19 Ağustos 1630) gördüğü bir rüyaya bağlamaktadır. Buna göre İstanbul’da Yemiş İskelesi civarındaki Ahî Çelebi Camii’nde Hz. Peygamber’i kalabalık bir cemaatle birlikte görür, heyecana kapılıp Resul-i Ekrem’in elini öperken, “Şefaat yâ Resûlallah” diyecek yerde “Seyahat yâ Resûlallah” der. Hz. Peygamber tebessüm ederek şefaati, seyahati ve ziyareti ona müjdeler; cemaatte bulunan ashabın duasını alır; Sa‘d b. Ebû Vakkâs da gördüklerini yazması temennisinde bulunur. Bu rüyayı tabir ettirdiği Kasımpaşa Mevlevîhânesi Şeyhi Abdullah Dede’nin, “Sa‘d b. Ebû Vakkâs’ın nasihati üzere ibtidâ bizim İstanbul’cağızı tahrir eyle” tavsiyesiyle önce doğduğu ve yaşadığı şehri gezmeye, gördüklerini yazmaya karar verir.¹

"Meşhur İslam seyyahı"

Risâle-i Nur'da Evliya Çelebi'den, "meşhur İslâm seyyahı ve tarihçisi" olarak söz edilmektedir. Bediüzzaman Hazretleri Evliya Çelebi'den iktibasla Fatih Sultan Mehmed ile bir Rum mimarın yargılandıkları mahkeme safahatına değinir.²

Dipnot

¹ İslam Ansiklopedisi, yıl: 1995, cilt: 11,  sayfa: 529-533
² İşaratü'l-İ'caz, 1997, s. 272-73