Uluslararası toplum, 26 Haziran'da devlet başkanı seçimine hazırlanan Burundi'de muhalif lider Zedi Feruzi'nin cumartesi günü suikaste kurban gitmesiyle, halkın yüzde 5'ini oluşturan ancak toplumda ve karar alma süreçlerinde önemli noktalarda bulunan Müslüman azınlığın etkisini yakından takip ediyor.

Devlet başkanı seçimi öncesi, mevcut başkan Pierre Nkurunziza'nın 3. kez adaylığını açıklaması, hemen ardından sivil toplum kuruluşları ve muhalefetin çağrısıyla sokaklara dökülen halkın protestoları, eski istihbarat ve genelkurmay başkanının başarısız darbe girişimine sahne olan Burundi'de halk, Müslümanların muhalif temsilcisi Zedi Feruzi'nin öldürülmesiyle tekrar gösterilere başladı.

Toplumun hemen her kesiminden temsilcinin katıldığı ancak iktidarın yer almadığı cenaze töreni, resmi verilere göre, halkın sadece yüzde 5'ini oluştursa da Müslümanların ülkedeki etkisini ortaya koydu.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Feruzi'den önce de birçok Müslüman ülkenin tarihinde önemli sorumluluklar üstlendi.

Burundi'de bilgelik ve ağırbaşlılığın simgesi haline gelen Müslümanlar, 1990'lı yıllarda, yüzbinlerce kişinin öldüğü iç savaş sırasında Tutsi ve Hutu etnik grupları arasındaki uzlaşmada büyük rol oynadı. 

Hangi etnik gruba mensup olurlarsa olsunlar, Müslümanlar iç savaşta yer almayı reddetti ve iki etnik grubun üyelerine de kapılarını açtı. Başta Buyenzi olmak üzere birçok bölge, Müslümanlar sayesinde sığınma yerlerine dönüştürüldü. 

İç savaştan sonra Müslümanların birçoğu siyaset ve kamu yönetiminde de başarı gösterdi. 

Muhalif Recebu'nun izinde Feruzi - 

Başkent Bujumbura'nın Ngagara bölgesinde hafta sonu silahlı saldırı sonucu yaşamını yitiren Barış ve Demokrasi İçin Birlik Partisi Başkanı Feruzi de onlardan biriydi. 

Eski tarih profesörü ve Adalet Bakanlığı çalışanı Feruzi, muhalif lider Hüseyin Recebu'dan sonra Burundi'deki en etkili Müslüman olarak nitelendiriliyordu.

İktidar partisi Demokrasi Kuvvetleri Savunma Ulusal Konseyi'nin (CNDD FDD) kurucularından Recebu, mevcut Devlet Başkanı Pierre Nkurunziza'nın akıl hocalığından rakibi haline gelmiş, Şubat 2007'de görevden alınmış ve 27 Nisan'da "kamu düzenini bozmak için eski ayrılıkçılarla işbirliği yapmak" suçlamasıyla tutuklanmıştı. CNDD FDD'nin eski başkanı Recebu, 13 yıl cezaevinde kaldıktan sonra martta firar etmiş ve Tanzanya'ya kaçmıştı.

Burundi tarihine damgasını vuran bir diğer Müslüman lider ise Ombudsman Şeyh Muhammed Rukara. 2011'de parlemento tarafından ombudsmanlığa getirilen, CNDD-FDD yanlısı eski Svahili dili profesörü Rukara, Müslümanların güvendiği bir kişi. Sempatikliği ve dinlemeye her zaman açık olması sayesinde Rukara, bugüne dek vatandaşlar ve yönetim arasında birçok arabuluculuk rolü üstlendi. 

Devlet Başkanı Nkurunziza'nın 3. kez devlet başkanı seçiminde aday olmasıyla patlak veren krizde Rukara, Aruşa Anlaşmaları'na uyulmasının gerekliliğine işaret etme "cesareti gösterenler" arasında yer almasıyla dikkati çekiyor. 

Bir başka önemli isim de Burundi Müftüsü Şeyh Kajandi Sadıki Abdullah. Rukara'nın yakını olan Abdullah, Müslümanları birçok alanda cesaretlendirdiği için Nisan 2014'te ombudsmanlık tarafından onur ödülüne layık görüldü.

İktidara yakınlığıyla bilinen Abdullah, Burundi İslam Topluluğu'nun (COMIBU) başkanlığını yürütüyor.

Bazı Müslümanlar Abdullah'ın otoritesini reddediyor ve COMIBU'nun başkanı olduğunu iddia eden, bir medresenin müdürü Şeyh Haruna Nkunduwiga'yı başkan kabul ediyor.

Nkunduwiga, Devlet Başkanı Nkurunziza'nın adaylığına karşı yapılan kampanyada Müslüman halka diğer Burundililerle sokağa dökülme çağrısında bulunmasıyla göze çarpıyor. 

Fikirleri benimsenen bir diğer Müslüman da Kelanga Ramazan. 2010'dan bu yana iktidar partisi milletvekilli ve eski gazeteci Ramazan, devlet radyosunun yanı sıra BBC'de de görev yaptı. Ramazan, 2005'ten bu yana İletişim Bakanı. 

Eski Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırmalar Bakanı mühendis Saidi Kibeya da sözü geçen Müslümanlar arasında yer alıyor.

İktidar partisi yanlısı Kibeya, devlet başkanlığında Stratejik Araştırmalar Bürosu'nun başkanlığını yürütüyor.

Kamenge Üniversite Hastanesi'nin Müdürü, 1997-2000'de Sağlık Bakanı olarak görev yapan Dr. Juma Muhammed Kariburyo da etkili Müslümanlardan biri. 

Doğu Afrika Topluluğu'nun bir zamanlar başkanlığını yürüten eski gazeteci Hafsa Mossi de kadın Müslüman "önderlerden".

Bir diğer etkili kadın ise Leontine Nzeyimana. 2010'da Makamba milletvekili olan 30'lu yaşlarındaki Nzeyimana, bu göreve yükselen nadir kadın Müslümanlardan biri. 

Burundi'deki kriz - 

Burundi'de 2005'ten bu yana iktidarda bulunan Nkurunziza'nın, devlet başkanı seçiminde 3. kez adaylığını 25 Nisan'da açıklamasından bu yana yapılan protesto gösterilerinde 40'tan fazla kişi yaşamını yitirdi.

Gösteriler sırasında yüzlerce kişi yaralandı, 500'den fazla kişi gözaltına alındı. 

Burundi ayrıca 2 hafta önce Nkurunziza'ya yapılan başarısız darbe girişimine de sahne olmuştu.

Ülkedeki krize çözüm yollarını görüşmek üzere düzenlenen Doğu Afrika Topluluğu (EAC) Zirvesi için Tanzanya'ya giden Nkurunziza, darbe girişimi haberleri üzerine ülkesine dönme kararı almış ancak hava sahasına giriş izni verilmemesi üzerine Tanzanya'ya dönmüştü.

Darbe girişiminde bulunanlar arasında yer alan eski Savunma Bakanı General Cyrille Ndayirukiye başarısız olduklarını kabul ederken Genelkurmay Başkanlığı, darbeye destek veren askerler ile hükümet yanlısı güvenlik güçleri arasındaki çatışmalarda 10'dan fazla askerin öldüğünü, 40'dan fazlasının tutuklandığını açıklamıştı.

Bununla birlikte hafta sonu hükümetle diyalog amacıyla gösterileri durduran muhalefet, UPD'nin liderliğini yürüten Feruzi'nin cumartesi günü suikaste uğramasından sonra diyaloğu reddederek halkı tekrar sokağa çağırmıştı. UPD'nin yeni lideri Chauvineau Mugwengwezo da dünkü açıklamasında, Feruzi'nin ölümünün, muhalefet ve sivil toplumun gösterilere devam konusundaki kararlılığını artırdığını söylemişti.

Ülkede patlak veren siyasi kriz nedeniyle 26 Mayıs'ta yapılması planlanan yerel seçimler de 5 Haziran'a ertelenmişti.

Burundi'de devlet başkanı seçiminin de 26 Haziran'da yapılması öngörülüyor.

Haberler.com