“Do­ğan her ço­cuk, ai­le ve mem­le­ket için bir mas­raf ka­pı­sı­dır. Fa­kat her ço­cuk, ay­nı za­man­da bir ze­kâ, bir kol gü­cü ve ener­ji de­mek­tir.” (Prof. Dr. Meh­met Kap­lan)

Yıl­lar ön­ce, Sâ­mi­ha Ay­ver­di'nin “Ha­tı­ra­lar­la Baş­ba­şa” kitabını oku­muş­, “Ku­yu” ya­zı­sın­dan çok et­ki­len­miş­tim. O yıl­lar­da Sov­yet İm­pa­ra­tor­lu­ğu da­ğıl­ma­mış­tı. De­mir Per­de yı­kıl­ma­mış­tı. Yi­ne de alı­nan acı ha­ber­ler­le içi­miz bur­ku­lur, soy­daş­la­rı­mı­zın acı­sıy­la in­ler­dik.

Adı ge­çen ha­tı­ra­dan et­ki­le­ne­rek "Kuyudaki Bebek" adlı bir de­ne­me ka­le­me al­mış­tım. Ye­ri gel­di­ği için o ya­zı­mı aşa­ğı­ya ay­nen alı­yo­rum:

“93 Har­bi’nde acı bir ai­le dra­mı ya­şa­nır. Rus zulmünü yaşamış genç bir lo­ğu­sa, göç­ten baş­ka ça­re­si ol­ma­yan bir mu­ha­cir ka­fi­le­si­ne ka­tı­lır. Bir elin­de kırk gün­lük be­be­ği, di­ğer elin­de ta­şı­ya­bi­le­ce­ği ka­dar mü­cev­her var­dır.

Ka­fi­le aç se­fil gün­ler­ce yol alır. Lâ­kin düş­man peş­le­rin­de­dir. Düş­man at­lıdır. Ken­di­le­ri ise yayan­..­.

Ayak­lar çat­lar, top­rak kan­la ku­cak­la­şır. Ama yi­ne yü­rü­ne­cek­tir. Kırk gün­lük lo­ğu­sa tü­ken­miş, pe­ri­şan ol­muş­tur. Bir ku­yu ba­şın­da din­le­ni­lir, su­lar içi­lir. Ka­dın el­le­rin­de­ki­nin bi­ri­ni bı­rak­mak zo­run­da ol­du­ğu­nu dü­şü­nür. Ve mü­cev­her çı­kı­nı­nı ku­yu­ya atar, yo­la de­vam edi­lir.

Dağ­lar aşı­lır, ova­lar ge­çi­lir...

Bir ara genç an­ne rü­ya­dan uya­nır gi­bi fer­ya­da baş­lar. Gön­lü ya­ra­lı an­ne­nin çığ­lı­ğı ile Kaf­kasya’nın ba­şı du­man­lı dağ­la­rı yan­kı­la­nır. Ka­fi­le do­na­ka­lır ol­du­ğu yer­de.

An­ne, mü­cev­her­ler ye­ri­ne yan­lış­lık­la yav­ru­su­nu at­mış­tır ku­yu­ya.

Çi­le­li an­ne ge­ri­ye dön­mek is­ter. Fa­kat Rus kor­ku­sun­dan dö­ne­mez. Ça­re­siz, yo­la de­vam eder. Be­de­ni yü­rür; ama kal­bi ku­yu­da­dır genç kadının. İn­san, ken­din­den bir par­ça­yı na­sıl arkada­ bı­ra­kır ki...

Dert­li ana­ya, ağ­la­ya ağ­la­ya yü­rü­mek dü­şer sa­de­ce. Kafile, yi­ne bir ku­yu ba­şın­da ko­nak­lar­. Tam kal­ka­cak­la­rı sı­ra­da baş­ka bir grup gö­rü­nür va­di­den. Bu ge­len­ler de dost­tur­lar. Bek­ler­ler, si­lu­et­ler be­li­rir; yüz­ler gü­ler.

Bir ku­cak­ta yav­ru­su­nu gö­rür yas­lı an­ne. Hem de er­kek kar­de­şi­nin ku­ca­ğın­da. Ku­yu­nun çık­rığı­na ta­kı­lıp kal­mış, on­lar da fark edip al­mış­lar, ge­tir­miş­ler. Bu de­fa göz­ler­den bo­şa­lan se­vinç göz­yaş­la­rı­dır. Yüz­ler apay­dın­lık­tır...

Göçmen an­ne, ço­cu­ğu­nu far­kın­da ol­ma­dan ku­yu­ya at­mış, öğ­ren­di­ğin­de de yü­re­ği dağlanmış­tı.

Ya gü­nü­mü­zün ba­zı an­ne­le­rine ne demeli?.. Ço­cuk­la­rı­nı şu­ur­suz­ca ka­ran­lık ku­yu­la­ra, canavar­la­rın ağ­zı­na atan annelerine... Yavrularını so­ka­ğın acı­ma­sız­lı­ğı­na terk edenlere... Boyun­la­rın­da­ki, kol­la­rın­da­ki ziy­net­ler ka­dar on­la­rı önemsemeyenlere..." Ne demeli, bilmem ki?