Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF-Türkiye) ve Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi iş birliğiyle hazırlanan "Türkiye İçin Düşük Karbonlu Kalkınma Yolları ve Öncelikleri" raporuna göre, Türkiye'nin de içerisinde yer aldığı Akdeniz havzası, iklim değişikliğine karşı en kırılgan bölgelerden birisi konumunda bulunuyor.

AA muhabirinin rapordan derlediği bilgilere göre, 1880'den 2012'ye kadar yeryüzünün ortalama sıcaklığı 0,85 derece arttı. Bu dönem boyunca kara ve denizlerin hemen hemen tamamı ısındı. Aletsel sıcaklık ölçümünün yapıldığı 1880'den bu yana en sıcak yıl 2014 olurken, en sıcak 15 yılın 14'ü 21. yüzyılda yaşandı.

İklim sisteminin bütününde küresel ısınmaya bağlı değişiklikler oldu. Buna göre, kara ve deniz sıcaklıkları artarken, kar örtüsü ve buzullar küçülüyor. Deniz seviyeleri yükselirken, yağış düzenleri değişiyor.

İklim değişikliğinin gözlemlenen başlıca etkileri arasında, aşırı hava ve iklim olayları, deniz seviyelerinde yükselme, Kuzey Kutbu, Grönland ve Antartika'daki buzullarda kayda değer oranda küçülme, okyanus ile deniz suyu sıcaklıklarında artış ve asitleşme yer alıyor.

İklim değişikliği nedeniyle kara, tatlı su ve denizlerde yaşayan pek çok canlı türünün yaşam alanları kalıcı olarak etkileniyor. Dünyanın pek çok bölgesinde yağış rejiminde değişiklikler ile kar ve buz örtülerinin erimesi nedeniyle hidrolojik sistemlerde değişiklikler oldu, su kaynakları nicelik ve nitelik açısından bozuldu. Bu gidişle iklim değişikliğinin tarımsal ürünler üzerindeki olumsuz etkisi, olumlu etkisinden çok daha fazla ve yaygın olacak.

- Meteorolojik olaylar 3 kat arttı

Dünya çapında ani yağış, şiddetli kasırga, sel, kuraklık, sıcak dalgaları gibi meteorolojik, hidrolojik ve iklimsel felaketlerin sayısı 1980'den 2014'e kadar yaklaşık 3 kat arttı.

Herhangi bir önlem alınmadan emisyonların bugünkü artış eğiliminin devam etmesi halinde sıcaklık artışı, önümüzdeki yıllarda tehlikeli sınır olan 2 dereceyi geçecek.

Bilim insanları, insan kaynaklı sera gazı emisyonları hemen bugün sıfırlansa bile, iklim sistemindeki değişikliklerin ve olası etkilerin devam edeceğini öngörüyor. Ancak küresel emisyonların hemen ve hızlı bir şekilde düşürülmesi, sıcaklık artışını 2 derecenin altında tutabilir. Emisyonların ve sıcaklıklardaki artışın devamı ise ani ve geri dönüşü olmayacak iklim olaylarının gerçekleşme riskini artıracak.

- Akdeniz havzası ve Türkiye

Türkiye'nin de içerisinde yer aldığı Akdeniz havzası, iklim değişikliğine karşı en kırılgan bölgelerden birisi durumunda bulunuyor.

İklim değişikliğine bağlı olarak son 42 yıllık dönemde Türkiye'nin her yerinde sıcaklıklar artış gösterdi. Yaz sıcaklıklarındaki artış, diğer mevsimlere göre daha fazla gerçekleşti. Sıcak dönemler, zamansal olarak da genişledi.

Son 60 yıllık dönemde dağ buzullarında yılda yaklaşık 10 metrelik geri çekilme gözlendi. Son 40 yıllık dönemde de karla beslenen nehirlerde tepe akımları bir hafta erkene kaydı. Türkiye'yi çevreleyen denizlerde deniz seviyesi yükseldi.

İklim değişikliği sonucunda sıcaklıkların ülke çapında ve her mevsimde yükselmesi, Türkiye'nin su kaynaklarının daha da azalması öngörülüyor.

Önümüzdeki dönemde yağışların Türkiye'nin güney kısımlarında azalması bekleniyor. Kuzey ve özellikle kuzeydoğu kısımlarında ise bir miktar artış görülme ihtimali bulunuyor.

Küresel deniz seviyesindeki bir metrelik yükselme, Türkiye'de 3 milyon kişiyi doğrudan etkileyebilir.

Türkiye'de su stresi çeken alanlarda artış olup, yüzyıl sonuna kadar nüfusun yüzde 45'inin su kıtlığıyla karşılaşma tehlikesi bulunuyor.

Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yağış artışı, heyelan riskini artırabilir. Kar örtüsünde beklenen azalma ise çığ tehlikesini düşürebilir.

Sıcaklık artışı ve yağışlardaki düşüş sonucunda kuraklık ve sıcak hava dalgalarının şiddeti ve sürelerinde artış meydana gelebilir.

AA