Saffat Suresi’nde Hz. Yunus (as) kıssasına dair yer alan ayetlerde “Şecere-i Yaktin” geçiyor.

Önce Saffat Suresi’ndeki o ayet meallerini hatırlayalım:

139 . Muhakkak ki Yûnus da elbette peygamberlerdendir.

140 . Hani (o), dolu gemiye kaçmıştı.

141 . Nihâyet (gemidekilerle birlikte) kur‘a çekti de, kaybedenlerden oldu.

142 . Derken o (kendi kendini) kınayan bir kimse olduğu hâlde balık onu yuttu.

143,144 . Fakat gerçekten o, tesbîh edenlerden olmasaydı, mutlakā (insanların) diriltilecekleri güne kadar onun karnında kalırdı.

145 . Bunun üzerine kendisi hasta bir hâlde iken onu (ağaçsız bir) alana attık.

146 . Ve üzerine (gölge yapması ve ondan beslenmesi için) kabak (cinsin)den bir ağaç bitirdik.

147 . Ve onu yüz bin (kişilik bir topluluğ)a veya (daha da) artmakta olanlara (peygamber olarak) gönderdik.

148 . Sonunda îmân ettiler de onları bir zamâna kadar (dünya ni‘metlerinden)faydalandırdık.

GÜNÜMÜZDE HANGİ AĞAÇ

146’ıncı ayette geçen وَاَنْبَتْنَا عَلَيْهِ شَجَرَةً مِنْ يَقْطٖينٍۚ Şecere-i Yaktin’in (Yaktin ağacı) günümüzde hangi ağaca tekabül ettiği merak ediliyor.

Yaktin ağacından Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri de Birinci Lem'a eserinde Hz. Yunus’un (a.s) kıssasını anlattığı yerde bahsediyor.

Şecere-i yaktin: Yaktin ağacı demektir. Yaktin ise kabak, kavun ve karpuz gibi dalları yerde yayılan bir bitkidir.

Bilindiği gibi Hz. Yunus’u (a.s) denizde balık yutmuş ve bir müddet balığın karnında kaldıktan sonra oradan kurtulmuştu. Bitkin bir halde sahile atılan Hz. Yunus’un üzerinde Kuran’ın ifadeleriyle Yaktin ağacı bitiyordu. Bu Yaktin ağacının altına kendi mi girdi veya Yunus (a.s)'ın yanında kendiliğinden mi büyüdü, kesin bilinmemektedir.

AĞACIN ÖZELLİKLERİ

Sorularla Risale sitesinde yer alan bilgilere göre, burada Yaktin ağacı (kikayon bitkisi) denmesinin nedeni öncelikle bu ağaç kabakgillerden bir bitki olmalı ve bu gizemli bitkinin sarmaşık şeklinde dolanarak dikine yükseliyor olması ihtimali var. Tabi Yaktin ağacının Hz. Yunus’a (a.s) faydalı olabilmesi için güneşten koruması ve susuzluğu giderici hem de besleyici kabak benzeri bir meyvesi de olması gerekiyor. Meyvelerinin şifa özelliği olması da yine Yunus (a.s) açısından rahmet olma ihtimali yüksektir.

Aranan şartları taşıyan böyle bir tür var mı diye Kabakgiller (Cucurbitaceae) ailesine göz gezdirmek lazımdır. Evet, bu familyaya bağlı olan Kiwano denilen bir bitkinin tam aradığımız özellikleri içerdiğini müşahede edebiliyoruz. Kiwano, yerde yetişen bir kavun türü olmasına rağmen, bir sarmaşık olarak ağaçlara ve diğer bitkilere sarılarak sarmaşık bir ağaç gibi davranır. Yani dikey yükselebilen bir bitkidir.

İşte Hz. Yunus (a.s)'ın denizden ve balıktan kurtulduktan sonra böyle bir ağaçtan istifade etme ihtimali yüksektir. Hem yaprakları ile tesettüre girip güneşten korunması, hem hastalıklarına şifa olması hem de susuzluğunu ve açlığını gidermesi noktasından tam bir ilahi ve Rabbani lütfa mazhar olmuştur.