Tavaf ve Sa'y kişinın kendisine öncülük ettiği bir akıştır. Bu hareketlerde dönüş/daire ve yol/eksen vardır.

Teşebbüs bireysel ve toplumsaldır aynı zamanda. Belirlenen zaman ve mekanda kurallarıyla birlikte topluluk içinde ama ferdi bir girişimle icra edilen bir ibadetttir.

Öncüler olarak Sabikun ve yakınlaştırılmış olarak mukarrebun müminler iradenin öncü imanı ve kalbin yakınlaştırıcı lütfuyla Kabe'ye kalbini, Sa'y ile aklını ve arayışını teslim eder.

Haccın yoğun mümin selinde akan ruhlar, zikreden kalpler, şuurlanan zihinler, latifleşen hissiyat ve duygular birlikte bir rahmet sağanağı oluşturmaktadır.

Kabe'nin ulviyetinde bir cezbe ve cazibe ile arş-ı a'laya, göğü yaran nurani sütun halini almaktadır. Diğer yönde yerin derinliklerine yerleşen Kabe saklı hazinelere yerin altındakilere nur vermektedir. O nurani sütun iki yönlü nurlaştırmaktadır alem ve alemleri.

Nefsin bütün boyutlarıyla terbiye edildiği bu atmosferde Arafat'taki vakfe ile birlikte akdin ve ahdin marifet sancağı dikilir mümin yüreğine. Ömür sermayesinin yeniden kullanım taahhüdü istiğfar, dua ve yemin ile istikbale yelken açar. Kalbinin Kabe'sine döner, gayretinin Sa'y'ine yürür. Varlığına ve maksadına yönelir böylece.

Bu yöneliş tazelenmiş bir müminin en iyiye yükseltilmiş, alayy-ı illiyyine giden ruhani terfisidir.

Ümmetin ortak rahmet havuzu kevser halinde akan bu inşirah halleri, alemi ve insanlığı sükuna ve huzura davet edecek rahmete vesile olur. Günümüzde vicdanları kanatan maddi ve manevi gerilik ile zulüm ve adaletsizliklerden bizi kurtaracak olan ihlas ve uhuvvet, muhabbet halelerinde ve şefkat bulutlarında saklıdır.

Anladıkça anlamlandırma, kavradıkça kavramlaştırma, bildikçe bilinçlenme ve tanıştıkça tanımlama acz ve şefkatle pişirir. Beraberinde ittifak ve ittihada giden yollar açar İslam aleminde ve insanlık dünyasında.
O vakit Gazze vicdanı dirilir hepimizde. Şuur geri döner idrakimize.

Ahlak hakimiyet kurar vicdanlarda. Neticede; cihad, manevi zeminde zaferini ilan eder ki, maddi hakimiyetlerin çürümüş istibdadından insanlığı kurtarır.