İİT Temas Grubu dışişleri bakanları, Birleşmiş Milletler 76. Genel Kurul görüşmelerinin yapıldığı ABD'nin New York eyaletinde yapılan Keşmir konulu toplantının ardından ortak bildiri yayımladı.

Bildiride, bölgede "temel anlaşmazlığın adil bir şekilde" çözülmeden kalıcı barışın sağlanamayacağı vurgulanırken Cammu Keşmir halkının "kendi kaderini tayin hakkına" verdiği destek yinelendi.

Keşmirlilerin kendi kaderini tayin hakkı için verdikleri "meşru" mücadelenin övüldüğü bildiride, Hindistan'ın Ağustos 2019'da bölgenin özel statüsünü değiştirmesi ve "Hint vatandaşlarına 4,2 milyondan fazla konut vererek demografik yapıyı değiştirme girişimleri" kınandı.

Bildiride, Hindistan'a Ağustos 2019'da veya sonrasında alınan tüm "yasa dışı ve tek taraflı" kararları düzeltmesi çağrısı yapılırken bölgedeki "ağır, sistematik ve yaygın insan hakları ihlallerinin" durdurulması ve BM Güvenlik Konseyinin (BMGK) Keşmir kararlarının tam olarak uygulanması için "somut ve anlamlı" adımlar atılması talep edildi.

Hindistan'ın BM yetkililerinin ve uluslararası sivil toplum örgütlerinin bölgeyi ziyaret etmesine izin vermemesine tepki gösterilen bildiride Yeni Delhi yönetimi, gözaltına alınan Keşmirli siyasi liderleri ve gençleri serbest bırakmaya çağırıldı.

Keşmir sorunu

İngiltere, 1947'de sömürge olarak yönettiği Hindistan'dan çekilirken o dönemde prenslik olan Keşmir, bağımsızlıklarını yeni kazanan Hindistan ya da Pakistan ile birleşme konusunda tercihle karşı karşıya kaldı.

Nüfusunun yüzde 90'ı Müslüman olan Keşmir halkı, 1947'de Pakistan'a katılmaktan yana tavır alsa da dönemin prensi, Hindistan ile birleşmeye karar verdi.

Karara, Müslüman Keşmir halkı karşı çıktı. Pakistan ve Hindistan'ın bölgeye asker göndermesiyle taraflar, 1947'de ilk kez savaştı. İki ülke arasında yine aynı nedenle 1965 ve 1999'da savaş çıktı.

Savaşların ardından sağlanan geçici ateşkes sonucunda Cammu Keşmir'in yüzde 45'i Hindistan'ın, yüzde 35'i Pakistan'ın kontrolünde kaldı. Bölgenin doğusundaki yüzde 20'lik bir kısım ise sınırdaş Çin'in hakimiyetine verildi.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), 1948'den itibaren aldığı kararlarla Keşmir'in askerden arındırılmasını ve geleceğinin halk oylamasıyla belirlenmesini öngörüyor.

Hindistan yönetimi, halk oylamasına karşı tutum benimserken Pakistan, BMGK kararlarının uygulanmasını istiyor.
Öte yandan Hindistan, 5 Ağustos 2019'da Cammu Keşmir'in özel statüsünü kaldırmış ve eyaleti merkezi hükümete bağlı 2 birlik toprağına bölmüştü.

Bu adımın ardından Pakistan ve Hindistan arasındaki tansiyon yükselmişti.

aa