İran Basın Ofisi'nden yapılan açıklamaya göre İran'ın dini lideri Ayetullah Hamaney, başkent Tahran'daki konutunda Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, İran'ın ülke dışındaki büyükelçileri ve diplomatik misyon temsilcilerini kabul etti.

İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin Hürmüz Boğazı'nı kapatma tehdidine işaret eden Hamaney, "Cumhurbaşkanı'nın, 'İran'ın petrol satışının engellenmesi halinde, bölgede kimse petrol ihraç edemez' açıklaması, İslam Cumhuriyeti'nin konuya ilişkin politikasını ve yaklaşımını ortaya koyan önemli bir açıklamadır" dedi.

Hamaney, Dışişleri Bakanlığı'nın, Cumhurbaşkanı Ruhani'nin ortaya koyduğu duruşu sıkı bir şekilde takip etmesi gerektiğini belirtti.

"ABD ile müzakere açık bir hata"

ABD'nin "güvenilmez" olduğunu vurgulayan Hamaney, Washington yönetimi ile müzakerelerin sorunları ortadan kaldıracağını düşünmenin açık bir hata olduğunu belirtti. Hamaney, "Amerikalıların sözlerine hatta imzaları da dahi güvenilmez, bu yüzden ABD ile müzakerelerin bir yararı yok” dedi.

İran dini lideri, ABD'nin aksine Avrupa ülkeleri ile müzakerelere karşı olmadığını sözlerine ekledi.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, salı günü İsviçre'de ülkedeki İranlılarla bir araya geldiği toplantıda, "ABD yönetimi, 'İran'a bir damla petrol ihracat ettirmeyeceğiz' demiş. Bu, bölge petrolünün ihraç edilemeyeceği anlamına gelmektedir. Eğer bunu yaparsanız sonuçlarına da katlanırsınız" açıklamasında bulunmuştu.

Açıklama, Basra ile Umman Körfezleri arasında yer alan ve küresel petrol ticareti için kritik öneme sahip Hürmüz Boğazı'ndan gerçekleştirilen ihracatı "İran'ın engelleme tehdidi" olarak yorumlanmıştı. 

Hürmüz Boğazı'nın önemi

ABD ile ihtilaflarının arttığı dönemlerde bölgede düzenlediği tatbikatlar ve ABD deniz donanması unsurlarıyla sürtüşmesi, İran'ın uzun yıllardır Hürmüz Boğazı'nda kontrolü elinde tuttuğunu dünyaya ispat etme çabası olarak değerlendiriliyor.

Hürmüz Boğazı, dünya petrol ticaretinin ana damarlarından biri durumunda. Suudi Arabistan, Irak, Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından üretilen petrolün yaklaşık yüzde 80'i Hürmüz Boğazı'ndan geçerek Çin, Japonya, Güney Kore, Hindistan ve Singapur gibi enerji talebi yüksek ülkelere sevk ediliyor.​

ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verilerine göre, Hürmüz Boğazı dünyada en çok petrol taşımacılığı yapılan boğaz konumunda. EIA, 2016 yılında Hürmüz Boğazı'ndan günlük ortalama 18,5 milyon varil petrol taşındığını açıkladı. Bu rakam deniz yoluyla yapılan petrol ticaretinin yaklaşık yüzde 40'ını oluşturuyor.

Kuzey kıyılarında İran, güneyinde Umman'ın yer aldığı boğazın Basra ve Umman körfezleri arasındaki en dar yeri yaklaşık 50 kilometre. Ağır yük gemilerinin geçiş koridorunun genişliği ise 10 kilometre. İran'ın Lark Adası'yla Umman'ın Kumzar Yarımadası arasındaki bu bölgede 3 kilometre gidiş, 3 kilometre dönüş koridoru var.​ Boğaz, petrol ihraç eden Körfez ülkeleri ve İran'ın okyanusa açıldığı tek çıkış noktası durumunda.

Sözü edilen bölgede petrol taşıma alternatif güzergahı olabilecek ve 1947 yılında yapımına başlanan Trans Arabistan Petrol Boru Hattı'nın istenen düzeyde işletilememesi Hürmüz Boğazı'nın önemini arttırdı.

Kaynak: Reuters, AA