Belgelerle Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u kaç yaşında fethetti?

Arif Nihat Asya'nın meşhur şiiri/marşı olan Fetih Marşı'nı bilmeyenimiz yoktur her halde. Özellikle nakarat olarak da geçen "Fatih'in İstanbul'u fethettiği yaştasın!" mısraı, şiirin bile önüne geçmiş ve dillerde pelesenk olmuştur.

Bugün resmî ve gayr-ı resmî bütün kitaplarda Fatih'in İstanbul'u 21 yaşında fethettiği yazılır. Hatta Yeniakit'te bu 19'a kadar bile düşürüldü (www.yeniakit.com.tr/haber/fatih-sultan-mehmet-istanbulu-kac-yasinda-fethetti-438200.html). Peki bu iddiaların muteber kaynaklara ve arşiv belgeleriyle ispatlanmasına ihtiyacı yok mu? Açıkça ifade edebilirim ki Osmanlıca yazılı hiçbir kaynakta bu bilgiler yoktur ve Fatih Sultan Mehmed'in 21 yaşında İstanbul'u fethettiği koca bir yalandır; tarihi bir yalandır, kuyruklu bir yalandır. Osmanlı arşivinde bunu teyit eden tek bir belge de yoktur.

Yakın dönem mühim tarihçilerimizden olan merhum Halil İnalcık hocamızın, Fatih'in 27 Recep 835'de doğduğunu yazması Osmanlıca hiçbir vesikaya maalesef dayanmamakta ve daha çok ecnebi makaleler, yazarlar kaynak gösterilmektedir. Bu yanılgıya İlber Ortaylı hocamız da düşmüştür. Osmanlı tarihini ders verirken, Osmanlı tarihini anlatan binlerce Osmanlıca kaynak dururken ecnebi muharrirleri kaynak göstermek, milli şuur zaafımızın olduğunun göstergesidir.

fatihsultanmehmet.jpgÖzellikle Osmanlı'nın son dönemlerinde mekteplerde ve birkaçı Darülfünun'da ders kitabı olarak da okutulan onlarca kitabı tedkik ettim ve hemen hemen bütününde Fatih Sultan Mehmet'in hicri 833 tarihinde doğduğu açıkça yazılıdır. Sadece bir ikisinde bu tarih 832 olarak kaydedilmiştir. Kur'an-ı Kerim'de de zikredilen 'beldetün tayyibetün' (بلدة طیبة) ifadesinin İstanbul'un fetih tarihine ilâhî bir işaret olarak ebced değerinin 857 (miladi 1453) çıktığını bilmeyen tarihçi azdır. Her halde toplama çıkarma bilen herkes Fatih'in fetih esnasındaki yaşını rahatlıkla bu sayılardan çıkarır. Günümüz okul müfredatlarında ise Fatih'in 1432'de doğduğu yazılıdır. Muhtemel ki hiçbir arşiv araştırması yapmadan hicri 832-33 tarihini, miladi 1432 zannetmişler!

Tarih alanında tezli yüksek lisans veya doktora yapanlar veya yapmış olanların çoğu, tezlerini kendileri yazmak yerine ücret mukabilinde çeviri yaptırdılar ve hâlâ yaptırıyorlar. Muhtemel ki bunların içinden şu an en üst akademik düzeye gelenler de vardır. Maalesef durum bundan ibaret! Bu cihette de yazılı tez yerine, ciddi bir 'belge okuma mülakatı' getirilebilir, getirilmelidir de.

Ha 21 yaş, ha 23-24 yaş ne fark eder düşünenlerdenseniz büyük yanılgı içerisindesiniz. Dünya tarihine imza atmış ve klasik ifadeyle bir çağ açıp bir çağ kapayan bir hükümdarın yaşını dahi -bilerek- yanlış öğretenler, kim bilir daha ne gibi yanlış bilgilerle bizi aldattılar!

Burada matbu’ ve rik'a bir kaç vesika paylaşıp gerisini sizin Osmanlı arşivi araştırmalarınıza bırakıyorum. Bu belgelerden en mühimi şüphesiz Câm-i Cem Ayin kitabıdır ki, Osmanlı arşivinin en önde simalarından biri olan hemşehrim Ali Emiri Efendi (1857-1924) bu eseri matbu' olarak tab' etmiştir.

fatih1.jpg

Tâcü't-Tevârih adlı eserin 346. sayfası

Kaldı ki muteber tarihçilerimizden olan ve padişah hocalığı ile şeyhulislamlığı (22. şeyhulislam) beraber yaptığı için Cami'u'r-Riyaseteyn unvanını alan Hoca Mehmed Sadeddin İbn Hasancan'ın (1536-1599) yazdığı Tacü't-tevarih adlı 2 ciltlik meşhur risalesinin 1. cildinin 346. sayfasında Fatih'in 833 (selase ve selasin ve semane mie) tarihinde ve Recebin 7'si Cumartesi (yevm-i sebt) günü doğduğunu, 'Bağı Murat'ta gül-i Muhammedî açıldı.' gibi zarif ve aşikar sözlerle ifade edilmiştir.

Hazin bir tarafı Fatih'e ait bu bilgiler bazı latin harfli kaynaklarda da mevcut olmasına rağmen, hicri 7 Recep 833 tarihinin miladi karşılığı olarak da 30 Mart 1432 yazarlar. Ki bu tarih 27 Recep 835'in karşılığıdır. Bu hal, bir tarihçi için utanç vericidir! Türk Tarih Kurumu'nun web sayfasında 'tarih çevirme' uygulaması bulunmaktadır. Hicri tarihi miladiye çevirmeyi bilmeyenler buraya müracaat edebilirler. Tacü't-tevârih'e göre miladi olarak Fatih'in doğumu 1 Nisan 1430'da gerçekleşmiştir. Doğrusu da budur. Yani Sultan Fatih, İstanbul'un fethi hengamında 23 yaşını doldurmuştu.

Belgelerle Fatih Sultan Mehmet Han'ın İstanbul'u fetih yaşı;

Câm-i Cem Âyîn'den:

fatih2.jpg

Câm-ı Cem Âyîn

"Fatih-i Kostantiniyye Sultan Muhammed Han Gazi; veladet-i şerifleri sekizyüz otuzüç şuhûrunda vâki' olub cülus-ı hümâyunları sekizyüz ellibeş müyesser olduktan sonra - el-himmetü'l-uzmâ - feth-i Kostantiniyye hadis-i şerifine mazhar düşüb ve İstanbul'u alub Ayasofya'yı cami' edinip…"

Başka bir belgede de;

fatih3.jpg

"Sekizyüz otuzüç senesinde piraye-i âlem-i vücud olub sekizyüz ellibeşte ikinci defa olarak taht-ı Osmanîye cülûs eyledi ki o zaman yaşları yirmi ikiye varmıştı. …"

Evet, belgelerle Fatih'in 22 yaşlarında padişah olduğu ve 23 veya 24 yaşlarında büyük fethi gerçekleştirdiği görülmektedir. 23 veya 24 dememizin sebebi hicri-miladi takvimdeki gün farklılığından dolayıdır. Kısacası hicri tarih olarak Fatih Sultan Mehmet 24, miladi olarak da 23 yaşında iken bu büyük fethi yapmıştır.

Konuşacaksak eğer belgeyle, Osmanlıca varakalarla konuşmalıyız. Bu biz Türklerin şanlı tarihi. Hatasıyla-sevâbıyla bizim tarihimiz. Kendi tarihimizi kalkıp İngilizce, Fransızca, Latince vs. kitaplardan okuyup o anlatımları hakikatmiş gibi bu topraklarda anlatmak ve yazmak, ecdadımıza hakarettir.

Büyük beklenti içerisinde olduğumuz yenice tayin edilen Milli Eğitim Bakanımız sayın Ziya Selçuk ve konuyla alakadar sâir devlet erkânımızın bu gibi tarihi yanlışlıkları düzeltmede ne gibi gayretleri olacağını bekleyip göreceğiz artık.

fatih4.jpg

Kâmusu'l-a'lâm lügatinden

fatih5.jpg

Târih-i Selâtîn-i Osmaniyye'den

fatih6.jpg

Mükemmel Osmanlı Tarihi kitabından

Bazı Osmanlıca Kaynaklar:
-Câm-ı Cem Âyin / Hasan b. Mahmud Bayâtî, hicri 886 (Ali Emiri, 1331 tarihinde Silsilename-i Salatin-i Osmaniyye ismiyle Dersaadet'te Kader matbaasında neşretmiştir.)

-Tâcü't-tevârih / Hoca Mehmed Sadeddin İbn Hasancan. Matbaa-i Amire, 1279

-Kamusu'l-a'lâm / Şemseddin Sami. 5. cild Mehmed Hân-ı Sâni maddesi, 1889

-Küçük Osmanlı Tarihi / İbrahim Hakkı.İstanbul: Karabet Matbaası, rumi 1308.

-Mükemmel Osmanlı Tarihi / Ali Cevad. Kasbar Matbaası, rumi 1316

-Tarih-i Selatin-i Osmaniyye / Muhammed Necib. Bursa, Emri Matbaası, rumi 1321

-Musavver Büyük Osmanlı Tarihi /Selanikli Hilmi. Kasbar Matbaası, 1329

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
YORUM KURALLARI: Risale Haber yayın politikasına uymayan;
Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve BÜYÜK HARFLERLE yazılmış yorumlar
Adınız kısmına uygun olmayan ve saçma rumuzlar onaylanmamaktadır.
Anlayışınız için teşekkür ederiz.
3 Yorum