Malezya'da, Çin'in yoğun ithalat talebinde bulunduğu tropik Güneydoğu Asya meyvelerinden durian için oluşturulan yeni ekim alanları, ülkedeki ormanlık alanları tehdit ediyor.

Malezya basınında yer alan haberlere göre çevreci kuruluşlar, durian yetiştiricilerinin Çin'den gelen talepleri karşılamak için ormanlık alanları gitgide yok ederek geniş tarım alanları açmasının yarattığı tehlikeye dikkati çekiyor.

Çok sayıda çiftçinin durian üretimini artırmak için küçük ekin alanlarını genişletmek istediği ve ülkedeki kırsal alanlarda doğal yaşamın vazgeçilmez unsuru olan yağmur ormanlarında bilinçsizce ağaç kesimi yaptığı kaydediliyor.

Durianın ülkede en çok yetiştiği eyaletlerden Kelantan'da modern durian tarımının azalttığı ormanlık alanlar, çevreye verdiği zararın yanı sıra bölgedeki ormanlık yerlerde yaşayan ve Orang Asli olarak bilinen yerel toplulukların hayatını da olumsuz etkiliyor.

Eyalete bağlı Gua Musang kentinde yoğun olarak yaşayan Temiar isimli Orang Asli kabilesi mensupları, son 6 yılda kent genelinde çoğalan durian ekim alanlarının, asırlar önce atalarının ektiği ağaçların çoğunu yok ettiğini söylüyor.

Bölgedeki aşırı durian ekimine engel olmak için asırlık ormanlarını geçen yıldan bu yana ablukaya alan Gua Musang sakinleri, durian üreticilerinin çevre tahribatı girişimine karşı hukuk mücadelesi veriyor.

Malaya kaplanları da tehdit altında

Pahang eyaletinde yer alan ve Malaya kaplanı türünün dünyada yaşadığı iki bölgeden biri olarak bilinen Raub ormanları ise modern durian tarımı için ormanlık alan tahribatının en yoğun yaşandığı bölgelerden biri olarak biliniyor.

Çevre kuruluşları, durian yetiştirmek üzere bu bölgede yapılan toplu ağaç kesimlerinin, sayıları 300'den az olduğu bilinen Malaya kaplanlarının doğal yaşam alanını riske attığı konusunda yerel yönetimi uyarıyor.

Dünya Doğal Yaşam Fonu'nun Malezya ofisi yetkilisi Siti Zuraidah Abidin, Raub bölgesinde durian yetiştiricisi şirketlerin bin 213 hektar genişliğindeki bir ağaçlık alanı keserek burada modern durian tarımına başlamayı planladığını söylüyor.

Proje kapsamındaki ağaç kesimine ilişkin orman bakanlığının hiçbir yasak koymadığını öne süren Siti Zuraidah, bölgedeki ağaçlık alanların yok olması halinde sadece Malaya kaplanlarının değil, Raub bölgesindeki tüm doğal yaşamın kötü etkileneceği uyarısını yapıyor.

Malezya 400 bin ton durian ihracatı hedefliyor

Çevre kuruluşlarının uyarılarına karşın Malezya hükümeti, durian tarımının ormanlık alanlara iddia edildiği kadar zarar vermediğini savunuyor.

Tarım Bakanı Selahaddin Eyüp, yetiştirici firmaların ormanlık arazilere ekin alanı kurmalarını desteklemediklerini ve bu kapsamda bilinçsiz ağaç kesimlerine karşı katı hukuki yaptırımlar uygulanacağını vurguluyor.

Çin'den Malezya'ya yönelik durian taleplerinin 2018'in ilk 8 ayında 1,8 milyon doları bulduğu, bu rakamların 2017'nin ilk 8 ayındaki talebin iki katından daha fazla olduğu gözlemleniyor.

Yoğun durian taleplerinden memnun olan Malezyalı üreticiler, 2030'da Çin'e yönelik durian ihracatını 443 bin tona çıkarmayı hedefliyor.

Çiftçilerin de artan durian ekiminden memnun olduğu biliniyor. Avrupa Birliği ülkelerinin son yıllarda peş peşe aldığı palm yağı kullanımının yasaklanmasına yönelik kararın ardından durian talebindeki artışın, palm yağından zarar eden Malezyalı çiftçiler için karlı bir alternatif teşkil ettiği düşünülüyor.

Meyvelerin kralı durian

Bitki biliminde "Durio zibethinus" olarak adlandırılan ve sadece Güneydoğu Asya bölgesinde bulunan ağaçlarda yetişen durian meyvesi, meyvelerin kralı olarak adlandırılıyor.

Dikenli kabuk yapısından ötürü kesimi zor olan durianın ortalama uzunluğu 30 santim, ağırlığı ise 3 kilogram.

Toplamda 30 çeşidi bulunan durianın yenen kısmı, içindeki büyük çekirdeklerin üzerindeki akışkan püreden oluşuyor.

Ağır kokusundan dolayı Asya ülkelerinde genellikle uçaklara, otellere ve metrolara sokulması yasaklanan durian, içerdiği antioksidan ve C vitaminiyle faydalı bir meyve olarak biliniyor.

Anavatanı Malezya'nın Borneo adası olan durian, dünyada en çok Tayland'da yetişiyor.

AA