İnsan, zamanla değiştirmek istediğine benzer. Egemen olmadığımız halde değiştirmek isteğimizin olması, haklarımızı almak ya da mazlum olmamak dürtümüzden gelir. Adalet terazinde her zaman duramadığımız için mazlumken fırsatı geldiğinde zalim olabiliriz. En azından zalime cevap niteliğinde olması için zalimin yöntemi ile uygulama yaparız. Hayati bir durum söz konusu olduğunda değil, her zaman sadece kendi tarafını haklı görmenin verdiği rahatlıkla her davranışımız kendimiz için kabul edilebilirdir.

Sosyalizm, son üç yüzyılda dünyayı saran sömürgecilik ahtapotuna karşı kendini koruma adına bir cevap arayışıydı. Nasıl ki, düzenini kurmuş Yaşlı Hegelcilerin, Alman toplum düzenini ideal görürken hayata yeni atılan Genç Hegelcilerin toplumdaki alt tabakalarda neticesi görülen adaletsizlik karşısında ideal bir sisteme sahip olmadıklarını ilan ettiler. Genç Hegelciler içinden sefaletten üç çocuğunu kaybeden Marx’ın dünyayı sömüren kesimlerin kendi ülkelerindekini de sömürdüklerini fark ettiğinden pozitivizm ile idealizm birleştirip tarihsel materyalizmi kurması gibi bir arayış içine girdi. Oysa, Marx hayatın son döneminde lüks bir yaşamı da elinin tersiyle itmiş değildir. Sosyalizm bayraktarlığını yapan Rusya ve Çin’in de sömürgeci ve işgalci politikalardan uzak durmayışı gibiydi durum.

Güzel ülkemde Kürd ulusalcılarının, Türk ulusalcılara benzemesi gibi. Ya da hâkim siyasetçilerin değiştirmeyi arzuladıkları ve yavaş yavaş dönüştürmeye çalıştıklarının diliyle kendilerini konuşma zorunda hissetmeleri ve tepeden inme politikaların çivi çiviyi söker kabilinden işi yarayacağını düşünmelerinin benzeri bir durum bu. Oysa çivi çiviyi sökmez, yeni bir çivi duvardaki deliği daha da büyütür, sadece.

Düşmanın diliyle konuşmak ona benzemek demektir. Ona benzediğin için sana düşmanlık yapana benzemek, başta kendine ihanettir. Herkes hakkı taşıdığını iddia etse de hakkı araçsallaştıran herkes haksızdır. Ortak akıl ve bilinç olan kanun ve adalete güvenmeyenler başkalarına hem kendi hem onların itibarını ya da mezarını kazdırıyorlar.