Iğdır’ın Tuzluca ilçesine bağlı Çıyrıklı köyünde bulunan ‘Aras Kuş Cenneti’, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Iğdır İl Şube Müdürü Mete Türkoğlu, Utah- Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu, Polonyalı kuş halkalayıcısı Tomasz Pıotr tarafından ziyaret edildi. Rusya, Litvanya, Estonya, Ukrayna, Finlandiya, Polonya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerden gelerek gruplar halinde yavrularıyla birlikte ‘Aras Kuş Cenneti’nde konaklanan kuşlar, buradan da Afrika'ya doğru göçlerine devam ediyorlar. Iğdır ve Aras havzasına 2001 yılında kelebek araştırması yapmak için geldiğinde ve burayı keşfettiğini anlatan Utah- Koç Üniversitesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu, bu şekilde kendisinin burada uzun süre yaban hayatı ve kuşları araştırma ve gözlemleme kararı aldığını ve 2003 yılında uzun vadeli çalışmalara başladığını söyledi. Bu kapsamda 2006 yılında kuş cenneti olan bu havzada kuş gözlem merkezini Kars Kafkas Üniversitesi’nin desteğiyle kurdukların anlatan Şekercioğlu, “Burası tabi kimse tarafından bilinmiyordu. Köylüler ve yerel halk biliyordu, ama ekolojik önemi açısında burayı hiçbir araştırmacı bilmiyordu. 2006 yılında ilkbaharda burada çalışmalar başlattık ve şimdi 10’nuncu yılımıza girdik” dedi.

“BURASI KUŞLAR İÇİN ÇOK ÖNEMLİ YEŞİL BİR VAHA”

Aras havzasındaki Kuş Halkalama İstasyonu ve Cenneti’nin kuşlar için çok önemi olduğunu anlatan Şekercioğlu, “Bir tarafı bozkır, diğer tarafı Doğu Anadolu Bölgesi platosu. Yani bir taraf kurak ve sıcak diğer taraf ise soğuk ve yeri geldiğinde rüzgarlı, fırtınalı, karlı bir yer. Ortasında ise yemyeşil sulak, ılıman bir vaha var. Şimdi ilkbaharda kuşlar güneyden geliyor ve karşılarına bin metre yükselen Doğu Anadolu Bölgesi platosu ile karşılaşıyor. Yukarda kar fırtına varken kuşlar hemen buraya iniyor ve o havanın ısınmasını bekliyor ve burada besleniyor, dinleniyorlar, yağ depoluyorlar ve hava düzelince yolculuklarına devam ediyorlar. Sonbaharda gelirken de yine güneye doğru yolcukları sırasında buradan sonrası artık çoğunlukla kurak, gittikçede Ortadoğu’nun çöllerine doğru gidiyorlar. Bu yüzden kuşlar için cennet diyebileceğimiz yeşil bir vaha. Bir tarafından soğuk dağlık, diğer tarafından kurak bir bozkır. Biz burada kuşları halkaladığımızda; kuşlar burada durup dinlendiğini, yağ depoladığını, şişmanladığını, yani uzun sürecek göç için enerji depoladığını gözlerimizle görüyoruz” dedi.

“ARAS KUŞ CENNETİ DÜNYA ÇAPINDA ÖNEMLİ BİR YER”

Bilimsel verilerle buranın kürsel öneminin ortaya çıktığını anlatan Şekercioğlu, “Aras Kuş Cenneti dünya çapında önemli bir yer. Bir kere dünya çapında iki kuş göç alanının keşişti bir yer. Nedir bunlar; biri Iğdır Ovası bir diğeri Aras Nehri Havzası. Haritaya bakarsanız tam Çıyrıklı köyünden bu önemli kuş alanları kesişiyor. Buradan Halıkışla’ya kadar uzanıyor. Buradan Başköye kadar uzanıyor. Bu tarafta Aras Nehri dünya çapında önemli bir doğal alan, bu tarafımızda ise Iğdır Ovası dünya çapında önemli bir doğal alan. Bunlar kitaplara geçmiş doğal alanlardır. Bu birinci değerlendirme, bir diğer değerlendirme ise dünya çapında önemli sulak alan değerlendirmesi olan Ramsar kriterleridir. Bir tane Ramsar kriteri bir yerde varsa dünya çapında önemli bir sulak alan olarak kabul ediliyor. Aras Nehri dünya çapında dört ayrı Ramsar kriterini karşılamaktadır. Yani burası dört kez Ramsar olmayı hak ediyor” diye konuştu.

“ARAS KUŞ CENNETİ VE AĞRI DAĞI KENT İÇİN ÖNEMLİ BİR EKO TURİZM DEMEKTİR”

Bir alanın Ramsar kuş cenneti ilan edilmesinin eko turizmi açısında çok önemli olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu, bunun da bölgeye sağlayacağı ekonomik kazancın önemini ortaya çıkardığını söyledi. Şekercioğlu, “Bir alanın Ramsar kuş cenneti olması demek, oraya turizm yatırımının gelmesi demek, turizm gelirinin gelmesi demektir. Iğdır gibi bir yerde, bu kadar zengin bir doğanın olduğu yerde, eko turizm esasında en temel güç gelir kaynağı olabilmesi demektir. Bu da değerlendirilmiyor ve kullanılmıyor. Ağrı Dağı ve Aras Kuş Cenneti’nin eko turizmin iki temel ayağı olmasını istiyoruz. Bu Iğdır için önemli bir gelir demektir” şeklinde konuştu.

IHA