TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nce (TUG) 2020 yılının en önemli gök olayları derlendi. Her yıl önemli gök olaylarının aylara göre derlendiği ve gökyüzü meraklılarının hem kitapçık hem de internet sitesi üzerinden yararlanabildiği 'Gök Olayları Yıllığı'nın 2021 yılı sayısı, TUG'da görevli Prof. Dr. Faruk Soydugan ile Dr. Tuncay Özışık tarafından hazırlandı.

'2021 Gök Olayları Yıllığı'na göre, bu yıl 2 Güneş tutulması ve 2 Ay tutulması yaşanacak. Ancak bu yılki dört tutulma da Türkiye'den izlenemeyecek. Ayrıca geçen yıllarda olduğu gibi 2021'de de 8 gök taşı yağmuru gerçekleşecek.

TUTULMALAR TÜRKİYE'DEN GÖRÜLMEYECEK

2021 yılında biri tam, biri halkalı iki Güneş tutulması; biri parçalı, biri de tam iki Ay tutulması gerçekleşeceğini belirten Dr. Tuncay Özışık, hem koordinat hem zaman olarak bakıldığında Türkiye'den bu tutulmaların hiçbirinin gözlenemeyeceğini söyledi. Dr. Özışık, “Amatörler veya gökyüzü meraklıları, tutulmalar açısından biraz şanssız bir yıl geçirecek. Buna karşın tabi ki kuyruklu yıldız veya meteor gibi olayları bir yıl önceden hesaplamak imkansız, onlar olabilir" dedi.

PARLAK GEZEGENLER

Ayrıca Satürn, Jüpiter, Mars ve Venüs gibi gezegenlerin gökyüzünde parlak görülebileceğini anlatan Dr. Özışık, “Bunlardan Jüpiter ve Satürn gezegeni yaklaşık 2021 yılının ortalarından itibaren gece gökyüzünde rahatlıkla gözlenebilecek ve birbirlerine nispeten yakın konumda olacak. Tabi bu seneki gibi birbirine değecek kadar yakınlaşma olmayacak ama yine de meraklıların herhangi bir optik alet kullanmadan gökyüzünde rahatlıkla ayırt edebileceği şekilde bu iki gezegen gözlenecek. Mars da bu gezegenlere çeşitli aylarda eşlik edecek" diye konuştu.

BU YILKİ DÖRT TUTULMA

2021 yılında dünyada gerçekleşecek ama Türkiye'den gözlenemeyecek tutulmalar ve gözlenebilecekleri kıtalar şöyle:

26 Mayıs 2021 Tam Ay Tutulması (Asya, Avustralya, Pasifik Okyanusu)

10 Haziran 2021 Halkalı Güneş Tutulması (Asya, Avrupa, Kuzey Amerika)

19 Kasım 2021 Parçalı Ay Tutulması (Amerika, Avustralya)

4 Aralık 2021 Tam Güneş Tutulması (Antarktika, Güney Afrika, Atlantik Okyanusu)

GÖK TAŞI YAĞMURLARI

2021 yılındaki gök taşı yağmurlarının gerçekleşeceği tarihler ve saatte görülebilecek sayıları ise şöyle:

Quadrantid (Dörtlük), 2-3 Ocak, 40 adet

Lyrid (Çalgı), 22-23 Nisan, 20 adet

Eta Aquarid (Eta Kova), 5-6 Mayıs, 60 adet

Delta Aquarid (Delta Kova), 27-28 Temmuz, 20 adet

Perseid (Kahraman), 12-13 Ağustos, 60 adet

Orionid (Avcı), 20-21 Ekim, 20 adet

Leonid (Aslan), 17-18 Kasım, 15 adet

Geminid (İkizler) 13-14 Aralık, 120 adet. dha

KÜSUF VE HUSÛF NAMAZI NEDİR?

(K.S.F) Kökünden "küsûf" ve (H.S.F) kökünden "husûf" sözlükte; güneş ve ay tutulmasını ifade eden iki mastar. Küsûf; daha çok güneş tutulması, husûf ise, ay tutulması için kullanılır. Küsûf, astronomi ilmi bakımından; güneş ışıklarının tamamının veya bir bölümünün, gündüz, güneşle dünya arasına ay'ın gölgesinin girmesiyle dünyanın belli bir yöresine ulaşamamasıdır. Husûf ise, geceleyin ay ışığının tamamının veya bir bölümünün, dünyanın gölgesinin güneşle ay arasına girmesi yüzünden dünyaya ulaşamamasından ibarettir. Bu iki terim, birbirinin yerine de kullanılabildiği için, bunlara "iki küsûf" veya "iki husûf" da denilmiştir.

Küsûf ve husûf namazı İslâm hukukçularının büyük çoğunluğuna göre müekked sünnettir. Yalnız Hanefî ve Mâlikîler husûf namazım mendûb görürler. Kur'ân'da şöyle buyurulur: "Gece, gündüz güneş ve ay, O'nun varlığını gösteren âyetlerdendir. Güneşe veya ay'a secde etmeyiniz. Bütün bunları yoktan var eden Allah'a secde ediniz" (Fussilet, 41/37). Bu âyet-i kerîme, ay ve güneş tutulması sırasında, bunları yaratan Allah için namaz kılmaya işaret etmektedir.

RİSALE-İ NUR'DA AY TUTULMASI VE HUSUF NAMAZI

Risale-i Nur Külliyatının Sözler adlı eserinde Dua'nın kulluğun bir gereği olduğunu anlatırken, Ay tutulmasına da değinilerek, şu ifadeler yer almaktadır:

"Nasıl ki, güneşin gurûbu (batması), akşam namazının vaktidir; hem güneşin ve ayın tutulmaları, küsûf (güneş tutulması) ve husûf (ay tutulması) namazları denilen iki ibâdet-i mahsusanın (özel ibadetin) vakitleridir. Yani, gece ve gündüzün nurânî âyetlerinin nikaplanmasıyla (gizlenmesiyle) bir azamet-i İlâhiyeyi (Allah'ın büyüklüğünü) ilâna medâr (sebep) olduğundan, Cenâb-ı Hak, ibâdını (kullarnı), o vakitte bir nevi ibâdete dâvet eder. Yoksa, o namaz, açılması ve ne kadar devam etmesi, müneccim (astrolog) hesâbiyle muayyen (belli) olan ay ve güneşin husûf ve küsûflarının inkişafları (ortaya çıkmaları) için değildir."