Bosna'daki savaş döneminde Devlet Başkan Yardımcılığı görevinde bulunan ve kuşatma altındaki Saraybosna'da ağır yaralanan Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Zlatko Lagumciya, AA muhabirine, Suriye'deki "savaş suçu" belgeleri ve Esed rejimiyle ilgili açıklamalarda bulundu.

Lagumciya, uluslararası topluma ve Cenevre Konferansı'na katılan tüm taraflara, "Suriye halkının çilelerine son verilmesi, kendi haklarına kavuşmaları için gerekenin yapılması ve nihayetinte tüm zalimlerin cezalandırılması" çağrısında bulundu.

AA aracılığıyla Balkan medyasına servis edilen fotoğrafların kendisini çok etkilediğini ve kendisine Bosna Hersek'teki trajediyi anımsattığını kaydeden Lagumciya, şunları söyledi:

"Suriye'de yaşananlar, uzun yıllar süregelen bir ızdıraba dönüşüyor. Malesef, bir çok açıdan, geçmişte Bosna Hersek'te yaşananlarla, bugün Suriye'de yaşananlar arasında paralellik kurmak mümkün. Tüm benzerliklere rağmen, her trajedinin kendine has özellikleri bulunuyor. Suriye halkının yaşadıklarının, modern tarihte eşi benzeri yoktur. Ancak, sadece genel anlamda değil, bugünkü Esed rejimi ile o dönemin Slobodan Miloşeviç rejimleri arasında da paralellikler olduğu gerçek. Miloşeviç gibi, Esed de elindeki teknolojik imkanları benzer şekilde kullandı."

Suriye'de savaşın sona ermesi amacıyla, İsviçre'nin evsahipliğinde düzenlenen barış konferansını olumlu bulduğunu belirten Lagumciya, Suriye'de çözüm için herkesin maksimum çabayı ortaya koyması gerektiğini vurguladı.

Lagumciya, şunları kaydetti:

"Bosna'dan bazı dersler çıkarılmalı. Uluslararası toplumun Suriye konusunda tek sesli olması çok önemli. Eğer uluslararası toplum tek sesli olmazsa, savaşı sonlandırmak da mümkün olmayacak. Daha sonra, yerel güçlerin sorumluluk almaya hazır olması gerek. Öte yandan, son günlerde Suriye muhalefetinin çatısı konumunda olan ve yeni, farklı bir Suriye'yi temsil eden Suriye Ulusal Konseyi'nde yaşananlar önemli. Bosna'da, 'Önemli olan bir olmak' diye eski bir deyim vardır. Suriye muhalefetinin bir olması önemli."

Zulümler cezasız kalamaz

Lagumciya, barış konferansları kapsamında yapılan görüşmelerde üzerinde durulması gereken bir diğer konunun, iç savaş boyunca Suriye'de yapılan zulümlerin cezasız kalmaması gerektiği konusu olduğunu vurguladı.

"Hiçkimse, zalimlerin nasıl kurtulabileceği hususunda müzakere yapma hakkına sahip değildir" diyen Lagumciya, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Uzlaşmış uluslararası toplum, uzlaşmış demokratik Suriye muhalefeti, zulümlerin cezalandırılması ve Esed sonrası Suriye'nin bütünlüğü... Eğer bu dört husus gerçekleşirse, o zaman Suriye için umutlu olabiliriz. Bu son derece önemli. Suriye halkı ve Suriye için önemli. Bölge için önemli. Tüm dünya için önemli. Suriye'de yaşananlar, 21. yüzyılda, medeni ve modern dünyanın, ders çıkarıp çıkarmadığını gösterebilir. Dünya, daha önce, 1945 yılında İkinci Dünya Savaşının ardından 'Bir daha asla' dedi. Sonra, 1995 yılında Srebrenitsa'nın ardından da aynısını dedi. 'Bir daha asla' demek için, üçüncü kez korkunç bir olayın yaşanması mı gerek?"

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile birlikte kaleme aldıkları ve Washington Post'ta yayımlanan makalede, Bosna ile Suriye arasındaki birçok benzer noktaya dikkati çekerek, uluslararası toplumun Suriye'ye birlikte ve radikal bir biçimde müdahale etmesi gerektiğine vurgu yaptıklarını belirterek, "Ancak bu, henüz gerçekleşmedi" dedi.

Esed'in sonu da Miloşeviç gibi olacak

Eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç'in tutuklandığı 2001 yılında da Bosna Hersek Dışişleri Bakanlığı görevini yürüten Lagumciya, o tarihte yaptığı bir açıklamada, Bosna Hersek ve bölgede, barış içerisinde bir gelecek için Miloşeviç'in Lahey'de, "savaş suçu"ndan yargılanması gerektiğini ifade etmişti.

"Esed'in sonu da Miloşeviç gibi olacak" diyen Lagumciya, "Esed'in iki mahkemede kesinlikle yargılanacağını düşünüyorum. Bunların biri tarih mahkemesi, diğeri yeryüzündeki mahkemelerdir. Esed her iki mahkemede de kesinlikle kaybeden olacak" diye konuştu.

Suriye'de süren krizin çözüme kavuşturulması için dünya liderlerine çağrıda bulunan Lagumciya, sözlerini şöyle tamamladı:

"Dünya liderleri, içinde bulunduğumuz üçüncü milenyumun, ikincisinde farklı olduğunu, geçmişten ders çıkarıldığını herkese göstermeli. Tam bir asır önce, Birinci Dünya Savaşı'nın başladığı Saraybosna'dayız. Geçen bu yüzyıl içerisinde bir şeyler öğrendiğimizi, dünyanın artık farklı olduğunu göstemeliyiz. Modern dünya ve onun liderleri, Suriye ve Suriye halkının çilesine son verme konusunda bir olmalı. Adalet, barışa götüren yoldur. Katliamların ve savaşın sona ermesi barış demek değildir. Barışı, adalet sağlar. Suriye Ulusal Konseyi'ne de tavisyem, bir olmaları yönündedir. Tüm güçleri tek elde toplamaları ve kendi Suriye'lerini, uğruna mücadele ettikleri, içinde farklı olanlara da yer olan Suriye'yi göstermeleridir. Adalet ile suç, iyi ile kötü arasındaki fark budur. Esed'in Suriyesi ile yeni Suriye arasındaki fark budur."

AA