TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Mustafa Şentop, AK Parti'nin başkanlık sistemini de içerecek Anayasa değişikliği önerisini üzerine önemli açıklamalarda bulundu.

Şentop'un Habertürk'e yapmış olduğu açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:

"Yeni Anayasa konusunda çalışma, Başbakanımızın başkanlığında yürüyor. Birden fazla ekip oluşmuş da ayrı çalışıyorlar gibi bir durum yok. Bu işlerle ilgilenen, “Katkı yapmalıyız” diye düşünen arka­daşlar var. Onlarınki yan çalış­malar, danışma çalışmaları. 1982 Anayasası'nı kaldırıp yerine yeni baş­tan yazılmış bir Anayasa getirmiyoruz, çünkü şu anki Meclis aritmeti­ğiyle bunu yapabilme seçeneğimiz yok. Tek seçenek, mevcut Ana­yasa üzerinde değişiklik yapmak.

YÜZDE 90 ABD'YE BENZİYOR

Bizim düşündüğümüz sistem başkanlık. Bunu Sayın Erdo­ğan, ilk kez 2003'te bir televiz­yon programında dillendirmişti. O tarihten bu yana AK Parti'nin görüşü başkanlıktır. Çalışmaları­mız da bunun üzerine kurulu. Önerdiğimiz model, çok büyük oranda ABD'ninki gibi olabilir. “Türk tipi” derken o modelden farklılaşan hususları ifade ediyoruz. ABD'dekinden farklı olarak biz federal değil, üniter başkanlık ve tek meclis öneriyoruz. Bir de doğrudan tek derecede seçim olacak. Bazı atamalarla ilgili farklar da olabilir. Bunun dışında ABD sistemine yüzde 90 oranda benziyor diyebilirim.

TÜRKİYE'DE BUNU SINIRLADIK

Şu anki sistemde hükümetin hem OHAL ilan etme hem de KHK ve tüzük çıkarma yet­kisi var. Biz bütün bun­lara karşılık başkana sadece kararname çıkarma yetkisi veriyoruz. Fakat dikkat edil­mesi gereken bir husus var. KHK'lar kanun hükmünde­dir, oysa başkanlık kararname­leri kanun hükmünde değildir. Çok açıkça şunu söylüyoruz; kanunla düzenlenen bir alanda başkan kararname çıkara­maz. Eğer mevcut bir kanun varsa başkan ona aykırı bir kararname çıkaramaz. Ayrıca meclis, başkanın çıkardığı bir kararnameyle ilgili başka bir kanun çıkararak o kararna­meyi geçersiz hale getirebilir. Kararname ve kanun arasında çelişki varsa kanun uygula­nır. Başkan, temel hak ve hür­riyetler konusunda kararname çıkaramaz. ABD'de de bu hak var. Obama bugüne kadar 276 kararname çıkardı. Hatta orada başkanlar kararnameyle kanunları değiştirebiliyor. Örneğin Obama, silahlanma ile ilgili konuda kongrenin çıkar­madığı bir kararname çıkardı. Türkiye'de bunu sınırladık. ABD Başkanı'na verilen yetkiden daha az yetki veriyoruz.

Haber 7