Dudak-damak yarıklarının, baş-boyun bölgesinin en çok görülen doğumsal anomalisi olduğunu kaydeden Özgür, "Doğumsal şekil bozukluklarının yüzde 90'ını dudak damak yarıkları oluşturuyor. Zamanında tedavi edilmeyen dudak damak yarıkları, çocuklarda psikolojik ve sosyal sorunların yanı sıra okul başarısızlıklarına da zemin hazırlıyor." dedi.

 

Uzmanlan, cerrahi tedavinin erken yapılmasının, bebeklerdeki beslenme ve konuşma bozukluklarını aza indirgediğini dile getiriyor.

 

Dudak Damak Yarıkları Derneği Eş Başkanları Hacettepe Üniversitesi Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Figen Özgür ve Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Anabilim Dalı Prof. Dr. Servet Doğan 'Dudak Damak Yarıkları' ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.

 

Anne karnında organların ve yüzün oluşumu sırasında bütün bebeklerin yarık dudaklı olduğunu belirten Figen Özgür, "Bebek yüzü anne karnında üç ana parçanın birleşmesi ile oluşur; orta parça ve iki yandaki parçaların birleşmesi ile önce sırasıyla alt ve üst dudaklar, daha sonra damak şekillenir. Bazen bu birleşme tam olmaz ve çeşitli şekillerde yarıklar oluşur. Eğer parçalar ağız çevresinde hiç birleşmemişse tam dudak–damak yarığı, bir yanda ve kısmen birleşmemişse kısmi yani tek taraflı dudak yarığı veya sadece damak yarığı oluşur." diye konuştu.

 

Damak yarığının, kızlarda sık olmasına rağmen iki veya tek taraflı dudak yarığının, erkek bebeklerde daha sık görüldüğünü kaydeden Özgür, "Genellikle böyle bir sorunla karşılaşılan bebeklerin ailelerinde de dudak-damak yarıklı bireyler olabilir yani bu oluşum hatasının genetik (kalıtımsal) özelliği de vardır ve bazen başka hatalarla birlikte görülebilir. Genetik nedenlerin yanı sıra gebeliğin ilk 3 ayında annenin maruz kaldığı radyasyondan, geçirdiği psikolojik travmaya, ilaç kullanımı, vitamin eksikliği ve fazlalığına kadar çok sayıda etken bu soruna buna neden olabilir." diye ifade etti.

 

Dudak-damak yarıklarının baş-boyun bölgesinin en çok görülen doğumsal anomalisi olduğunu ifade eden Özgür, "Doğumsal şekil bozukluklarının yüzde 90'ını dudak damak yarıkları oluşturmaktadır. Dünyaya gelen 700-1000 bebekten biri dudak damak yarıklıdır. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2013 yılında Türkiye'de bir milyon 283 bin 62 canlı doğum olmuştur. Bir yılda bir milyon 283 bin 62 doğum oluyorsa yaklaşık bin 500 bebek dudak-damak yarıklı doğuyor demektir." şeklinde konuştu.

 

 

Dudak-damak yarıklı hastalarda cerrahi tedavinin erken yapılmasının, bebeklerdeki beslenme ve konuşma bozukluklarını daha aza indirgediğini anlatan Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Anabilim Dalı Prof. Dr. Servet Doğan ise şunları söyledi: "Ameliyatın asıl amacı beslenme değil, konuşmanın iyi olmasını sağlayabilmektir. Aileler, bebeğin ağzına uygulanan aperey ile bazen daha rahat beslemekte ve böylece bebeklerin beslenmesi sırasında mamanın akciğere kaçışı önlenebilmektedir ama bazen de bu apereyi rahat kullanamamakta veya hiçbir aperey kullanmadan bebeklerini besleyebilmektedirler. Damak onarımının asıl amacı, olması gereken anatomi sağlandığı için normal fizyolojinin de sağlanması ve sesin normal çıkarak konuşmanın iyi olmasının sağlanmasıdır. Dudak onarımındaki temel amaç yarığın tek bir ameliyatla kapatılmasıdır. Burada da yanlış yapışan kasları ayırarak fonksiyonel anatomiyi sağlamak çok önemlidir. Ancak çocuk büyüdükçe tekrar cerrahiler gerekli olabilmektedir. Damak yarığı onarımındaki temel amaç ise damaktaki açıklığın kapatılarak çocuğun beslenmesini ve düzgün konuşmasını sağlamaktır. Ancak daha sonra oluşacak çeşitli iyileşme problemleri ve konuşma bozuklukları nedeniyle tekrarlayan cerrahiler gerekebilmektedir."

 

 

Çocukların okula başlamadan varsa yüz görünümlerindeki bozuklukları ve konuşma-işitmelerini çok iyi hale getirmenin iyi olacağına değinen Doğan, şöyle devam etti: "Okul çağındaki çocukların acımasız olduğunu unutmayarak cerrahi olarak yapılabilecekler varsa yapılmalıdır. Dudak damak yarıkları çocuklarda psikolojik ve sosyal sorunların yanı sıra okul başarısızlığına da yol açıyor. Diğer taraftan, ortodontik tedavi devam etmektedir ve bu süreçte köpek dişi sürerken kemik eksiği olan alana kemik koymak uygun olacaktır. Sonrasında gene ortodontik tedaviler devam edecek, üst çenenin durumuna göre birtakım müdahalelerin yapılması gerekebilecektir. Erişkin yaşa ulaşıp kemik gelişimi tamamlandıktan sonra, üst çene kemiğinin öne alınması veya burun ameliyatları gibi ameliyatlar da yapıldıktan sonra bu çocukların takipleri azaltılabilir. Ancak estetik açıdan veya ortodontik açıdan tedaviler hastanın ihtiyacı olduğu sürece devam edecektir."