Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'nın en ünlü tarihi eserlerinden biri olan 'Viyeçnitsa' milli kütüphanesi 22 yıl sonra eski görkemiyle yeniden açılıyor.

1996 yılında başlayan yeniden yapılandırma çalışmalarında son aşamaya gelindi. Cuma günü gazetecilerin ziyeret ettiği 'Viyaçnitsa'nın açılış töreninin 9 Mayıs Faşizme Karşı Zafer Günü'nde yapılması planlanıyor.

İki milyondan fazla eserin bulunduğu kütüphane Ağustos 1992'de Sırp güçlerinin civar tepelerden attığı fosfor bombalarıyla yakıldı. Binadan geriye sadece duvarlar kaldı. Osmanlı ve Avusturya-Macaristan dönemleri de olmak üzere Bosna-Hersek'in tarihi mirası olan eserlerden yaklaşık yüzde 90'ı kül oldu.

25 Ağustos 1992'de görevli olan itfaiyeci İsmet Tucak yangını söndürmenin imkânsız olduğunu anlatıyor:

"Top ateşi kesintisiz devam ediyordu. Bombalar neredeyse her dakika düşüyordu. Bir gözünüzle yangını söndürmeye çalışıyorsunuz, diğeriyle ölmemek için etrafı kontrol ediyorsunuz. Bir itfaiyeci için en acısı da olay yerine gelip artık yapılacak bir şeyin kalmadığını görmektir."

Yakılan 'ülkenin hafızasıydı'

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu döneminde, Endülüs mimari tarzıyla, şehrin merkezinde inşa edilen tarihi kütüphane, uzun yıllar belediye ve mahkeme binası olarak da kullanılmış, 1949 yılından itibaren Bosna'nın milli kütüphanesi olarak hizmet vermeye başlamıştı.

1992'ye kadar 'ülkenin hafızası' konumunda olan kütüphanenin yeniden yapılanması için yaklaşık 20 milyon euro harcandı. Bosna-Hersek Federasyonu bütçesinin yanı sıra en büyük maddi destek Avrupa Birliği fonları, İspanya ve Avusturya'dan geldi.

Yeni kütüphanede Saraybosna Büyükşehir Belediyesi'nin bazı bölümleri ve üniveristelerin kütüphaneleri olacak.

Al Jazeera