Van'da 23 Ekim ve 9 Kasım 2011'de yaşanan, 644 kişinin hayatını kaybettiği depremlerin ardından yaraları sarmak ve sıkıntıları gidermek için devletin bütün imkanları seferber edildi.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Van'da 644 kişinin hayatını kaybettiği depremin ardından ilgili tüm kurumlar harekete geçti.

Önce depremzedelerin acil barınma ihtiyacını karşılamak için elektriği, suyu, kanalizasyonuyla her türlü altyapıya sahip çadır kentler kuruldu, sıcak yemek hizmeti başlatıldı. Kış mevsimi yaklaştığı için hemen 2 odası, mutfağı, banyosu, tuvaleti bulunan konteyner kentler oluşturuldu. Vatandaşların buradaki elektrik, su gibi giderleri karşılandı.

Depremlerin ardından Van genelinde 200 binden fazla konut, iş yeri ve ahır incelenerek, hasar tespit işlemi gerçekleştirildi. İncelenen yapıların yüzde 26'sının ağır, yüzde 8'inin orta, yüzde 36'sının az hasarlı, yüzde 30'unun da hasarsız olduğu tespit edildi.

Van, Erciş, Edremit'in merkez mahalleleri ve beldeleri ile merkeze bağlı köylerindeki 255 yerleşim yerinde hak sahipliği çalışmaları 25 Ocak-25 Eylül 2012'de yapıldı. Toplam 36 bin 500 ailenin talep ve taahhütnamesi alındı, ekleriyle yaklaşık 190 bin evrak Mahalli Hak Sahipliği İnceleme Komisyonunca incelendi. Çalışmalar sonucunda, 31 bini aşkın hak sahibi, konut, ahır ve iş yeriyle ilgili kanun kapsamındaki yardımlardan yararlanmaya hak kazandı.

İlk depremden sonraki 39. günde temeli atılan Van merkez ve Erciş'teki 15 bin 341 konutun yapımı, kötü hava koşullarına rağmen hiç durmadı. Konutlar, bir yılda tamamlanarak, hak sahiplerine teslim edildi. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından şimdiye kadar hak sahipleri için ise yaklaşık 18 bin konut inşa edildi. Bunun yanı sıra evini, ahırını, iş yerini kendi yapmak isteyenlere de her türlü destek sağlandı.

Hak sahibi olmadıkları halde konteyner kentte yaşamalarını sürdüren ailelere, kalacakları konutların kiralarının valilik olarak Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfından (SYDV) karşılanması seçeneği sunuldu. Bu yöntemle 92 aile kiralık konutlara taşındı. Şu anda konteyner kentlerde ev kiralarının vakıf tarafından karşılanmasını kabul etmeyen 44 aile yaşıyor.

''Köysel dönüşüm'' seferberliği

Depremin ardından Van köylerindeki vatandaşlara da destek sağlandı. Depremler sonrasında Van köylerinde 9 bin 500 ailenin konut, 3 bin 500 ailenin de ahırdan hak sahibi olduğu belirlendi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca Van'daki depremler sonrasında geliştirilen "evini yapana yardım modeli" kapsamında, hak sahiplerine toplam 30 milyon lira hak ediş ödemesi yapıldı. Böylelikle Türkiye genelinde 5 Ekim 2012'de uygulamaya konulan Kentsel Dönüşüm Projesi, Van merkez ve Erciş'in köylerinde bir anlamda ilk defa ''köysel dönüşüm'' olarak hayata geçirilmeye başlandı.

Bugüne kadar Van'ı yeniden inşa etmek, depremin izlerini silmek için kullanılan kaynak miktarı ise 5 milyar lirayı geçti.

AA