Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2015'in ilk aylarında yapması beklenen Etiyopya ziyareti öncesi Cibuti ve Etiyopya'ya 100'e yakın iş adamıyla gelen Zeybekci, burada Özel Ekonomik Bölge Kuruluşu anlaşmasını imzaladı.

 

Anlaşma kapsamında inşasına başlamak için detaylı raporu beklenen Zeybekci, bölgedeki çalışmaları yerinde inceledi.

 

Anlaşmayla, Cibuti 500 hektarlık bir araziyi 99 yıllığına Türkiye'ye tahsis etti. Altyapı çalışmalarının ardından inşasına başlanacak dev üste, Türk özel sektörü, üretim, montaj ve depolama gibi faaliyetlerin tamamını yapacak. 

 

Özel Ekonomik Bölge'de üretilen Türk malları, Doğu Afrika'nın stratejik ülkesi Etiyopya üzerinden tüm sahra altı pazarına ulaştırılacak. Bu sayede bölgedeki ekonomik aktivite canlanırken, Türk özel sektörü bölgeyle tam entegrasyon sağlayacak, Türk müteahhitlik sektörü de itici güç olarak öne çıkacak, Afrika'nın yeni kentlerini inşa edecek.

 

Zeybekci'nin, "Biz Afrika'ya askeri üs kurmaya gelmedik, ortak bir gelecek kurmaya geldik. Kardeşlerimizin yaşadığı Afrika'yı başkalarının önemsediği gibi önemsemiyoruz. Buranın kaynaklarının burada kalmasını, herkesin menfaatine gelişecek orantılı ve ahlaklı bir ticaret sistematiğini hedefliyoruz" açıklaması muhataplarında olumlu karşılık bulurken, Türkiye Afrika için umut kaynağı oldu. 

 

Ziraat Bankası

 

Cibuti'nin ardından Etiyopya'ya geçen Zeybekci, burada devlet başkanı başta olmak üzere birçok bakan ve yerli iş adamıyla görüştü. Etiyopya Devlet Başkanı Mulatu Teshome Wirtu ile makamında görüşen Zeybekci, Etiyopya'nın Türk özel sektörünün radarında olduğunu yineledi.

 

Ziraat Bankası'nın Addis Ababa'da bir ofis açmak için hazırlıklara başladığı müjdesini de veren Zeybekci, ülkedeki demiryolu inşaatına Türkiye'nin Eximbank aracılığıyla yılda 350 milyon dolar olan finansman desteğini artırarak sürdüreceğini de belirtti.

 

Başkent Addis Ababa'daki Birleşmiş Milletler binasında yapılan Etiyopya-Türkiye İş Forumu'nda ise Başbakan Davutoğlu ile samimiyetiyle bilinen Etiyopya Başbakanı Desalegn iş adamlarına hitap etti. Desalegn Türkiye'yle geleceğe yürümek istediklerini bir kez daha teyit etti. 

 

Eityopya ile STA'da geri sayım başladı

 

Afrika'nın tarih boyunca esir olmamış tek ülkesi olan Etiyopya, Türkiye ile serbest ticaret anlaşması (STA) için resmi görüşmelere başlama kararı da aldı. 

 

STA'nın kısa bir süre içinde imzalanmasıyla Eityopya'nın tarafı olduğu birlik anlaşmalarından Türkiye de dolaylı olarak yararlanacak.  Türkiye yaklaşık 140 milyon nüfuslu Doğu Afrika Birliği Pazarı ile 458 milyonluk Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarına (COMESA) erişim imkanı sağlayacak. 

 

Anlaşmanın imzalanmasının ardından Türkiye'nin Etiyopya'daki yatırımlarının kısa bir sürede 3 milyar dolardan 10 milyar dolar seviyesine çıkması bekleniyor.

 

Zeybekci ve beraberdeki heyet 4 günlük programda 2 foruma katılarak, 10'un üzerinde üst düzey ikili görüşme yaptı. Türk iş dünyasıyla Cibuti ve Etiyopyalı iş adamlarının kaynaşmasına da öncülük eden Zeybekci, toplamda 100'ün üzerinde görüşme yaptı. Zeybekci, Etiyopya'da iş yapan Türk şirketlerinin fabrikalarını da ziyaret ederek burada incelemelerde bulundu.

 

Faaliyete 1 yıl önce başlamasına rağmen Doğu Afrika medyasının bir numaralı haber kaynağı konumuna gelen Anadolu Ajansı'nın Etiyopya Temsilciliği'ni de ziyaret eden Zeybekci, ajansı, Türkiye'nin Afrika açılımıyla aynı kararlılıkta etkinlik gösterdiği için tebrik etti. 

 

THY Afrika'da 42 noktaya uçuyor

 

Son 12 yılda Türkiye'nin Afrika’yla olan dış ticaret hacmi 5 milyar dolardan 30 milyar dolar seviyelerine ulaşırken, kıtadaki Türk büyükelçiliği sayısı 39'a yükseldi.

 

Türkiye'nin küresel anlamda takdir toplayan markası Türk Hava Yolları, bölgede yatırım yapan iş adamlarının hareket kabiliyetini artırıyor. THY Afrika'da toplam 27 ülke ve 42 şehre uçuyor.

 

 "Boşvermişlik frenlenmeli"

 

Etiyopya'da ticaret yapan Türk iş adamları bölgedeki alışkanlıklara ilişkin çarpıcı bilgiler verdi.  İstanbul Restaurant'ın işletmecisi Ramazan Gök, ülkede imkanları elinde tutan çok sayıda gelişmiş ülkenin yerel halkı tembelliğe ve boşvermişliğe ikna ettiğini söyledi.   Ülkede tüketim toplumuna süratli bir gidiş olduğunu ve bunun bir an önce frenlenmesi gerektiğini savunan Gök, Etiyopya'da idealizm ve "başarma" olgusunun tükenmeye yüz tuttuğunu savundu. 

 

Etiyopya'ya 7,5 yıl önce gelmesine karşın işini sürdüren, aynı zamanda da Etiyopya'nın en ünlü aktörlerinden birisi olmayı başaran Gök, şu bilgileri verdi:

 

"Aylık 50 dolara (Yaklaşık 6 bin Birr) çalışan bir işçi hiç çekinmeden 15 dolar (300 Birr) vererek küçücük evine hizmetçi tutuyor. Çünkü daha ucuzunu bulmak burada hep mümkün. Kısıtlı imkanlarla rahatlık istiyor buradaki halk, buna alıştırılmış ve özendirilmiş haldeler.  O nedenle burada algının da değişmesi gerekiyor. İnsanlarda biriktirme kültürü çok zayıf, uzun vadeli hiçbir hedefin peşinde koşmaya cesaret edemiyorlar maalesef. O nedenle Türkiye'nin burada bu alışkanlıkları da olabildiğince etkilemesi, alışkanlıkları da inşa etmesi gerekecek."

 

En yaygın yerel dil olan Amharca, İngilizce, Arapça ve yerel kabile dilleri başta olmak üzere çok sayıda dilin konuşulduğu Etiyopya'da, 90 milyona yakın insan yaşıyor. Deniz seviyesinden 2 bin metrede yer alan başkent Addis Ababa engebeli bir arazi yapısına sahip. 9 milyon nüfuslu şehrin 900 bininin AIDS hastası olduğu biliniyor. İnşa sürecine giren şehirde daracık yollar ve bitmek bilmeyen trafik ciddi sorun olurken, kadınların iş hayatında aktif olduğu, inşaat işçisi olarak dahi çalışması dikkat çekiyor.