Sadece Adana’daki 4 tüketici mahkemesine yaklaşık 6 bin dava açılmış durumda. Davaların büyük çoğunluğu tüketici lehine sonuçlanıyor.

Toplu Konut İdaresi’nden (TOKİ) ev alan vatandaşlar, uygulamalarda yaşadıkları sıkıntıları yargıya taşıyor. TOKİ’de ailelerin karşılaştığı ‘eksiklikler’ mahkemelerden ‘tazminat’ olarak geri dönüyor. TOKİ Adana’da yaklaşık 12 bin konut projesi başlatıp, 10 binden fazlasını tamamlayarak kura ile dağıttı. Ancak binlerce hak sahibi değişik nedenlerden TOKİ ile mahkemelik oldu. Adana’daki 4 tüketici mahkemesine yaklaşık 6 bin dava açılmış durumda.

TOKİ davalarını takip eden avukat Hasan Çetin’de bin 800’ü aşkın dosya mevcut. ‘Ayıplı ve eksik imalat’, ‘konutun gecikmeli teslim edilmesi’, ‘taksitlerin yanlış hesaplanması’ iddiasıyla tüketici mahkemelerine açılan davalar, büyük oranda davalıların lehine sonuçlanıyor. Ucuz fiyatlarla ev sahibi yapmak amacıyla konut üreten TOKİ, hak sahipleriyle binalarda kullanılan kalitesiz malzeme ve kötü işçilik nedeniyle karşı karşıya geliyor. Konutları yaparken düşük kaliteli malzeme kullanan pek çok müteahhit, vatandaşın açtığı tazminat davalarıyla devleti büyük zarara uğratıyor.

Avukat Hasan Çetin, tüketici mahkemelerinin daha çok TOKİ davaları yüzünden tıkandığını söylüyor. Çetin, “Adana’da daha önce tek tüketici mahkemesi varken, şu anda sayı 4’e çıkmış. Yoğunluk dolayısı ile duruşmalar temmuz ayına veriliyor.” diyor. Devletin ödediği tazminatlarla kamu kaynaklarının heba edildiğine işaret eden Çetin, pek çok TOKİ müteahhidi veya taşeron firmanın ‘içler acısı’ duruma düştüğünü savunuyor.

Türkiye’de sözleşmelerde genellikle hazırlanan matbu bir evrakın vatandaşın önüne konulduğunu hatırlatan Çetin, “Sen bu ürünü almak istiyorsan, sözleşmeyi imzalamak zorundasın.” denildiğini belirtiyor. Tüketicinin onu tartışma ya da üzerinde değişiklik yaptırma gücünün olmadığını vurgulayan Çetin, Tüketici Kanunu’na göre böyle dayatma ile yapılan sözleşmelerde tüketicinin haklı görüldüğüne dikkat çekiyor. TOKİ’de konutların “geç teslim” edilmesiyle ilgili açtığı 800 civarındaki davanın tamamına yakınının sonuçlandığını anlatan Hasan Çetin, hak sahiplerine geciken her ay için 250 ile 300 lira arasında ödeme yapıldığını dile getiriyor. Çetin, konutların 3 ile 17 ay arasında gecikmesinin söz konusu olduğuna değiniyor. TOKİ konutlarında en çok binaların kalitesiz yapılarıyla alakalı şikâyet aldıklarını aktaran avukat Hasan Çetin, bu hususta ‘ayıplı veya eksik imalat’ iddiasıyla yaklaşık 700 konut hakkında dava açtıklarını kaydediyor. Çetin şunları söylüyor: “Şu ana kadar ayıplı malla ilgili açtığımız davaların tamamı tüketicilerin lehine sonuçlandı. Her konut ayrı değerlendiriliyor. Çevre düzenlemesi, merdiven dairelerinde, çatılarda oldukça eksik yapılmış yerler var. Damlar akıyor. Bodrumları su basabiliyor. Pencerelerden içeriye su giriyor. Seramikler kalitesiz, kapılar çok kötü. Kalorifer tesisatları düzgün döşenmemiş, asansörlerde problem var. Dava sonunda daire başına 700 ile 5 bin liraya kadar tazminat çıkıyor.

TOKİ’de sözleşmede taksitlerinin ‘memur maaş artış oranı, TEFE, ÜFE ortalaması hangisi düşükse o uygulanacaktır’ hükmü dikkate alınarak tespit edildiğini açıklayan Çetin, “Yaptığımız incelemede 2006 ve 2008’de 2 kez yanlış uygulama yapıldığını belirledik. Bir kez hatalı artış yapıldığında bu sözleşmenin sonuna kadar yansıyor. Vatandaş dava açtığında fazla yaptığı ödemeleri geri aldığı gibi daha sonraki taksitlerini de düşürüyor.” şeklinde konuşuyor.

Zaman