Avrupa Birliği'ne (AB) sunulan yeni bir yasa tasarısı, yiyecek paketlerinde yer alan son kullanma tarihi uyarısının kaldırılmasını gündeme getirdi. Hollanda ve İsveç hükümetlerinin önerdiği yasa tasarısıyla özellikle konservelenmiş besinler ve zeytinyağı gibi ürünlerdeki son kullanma tarihi etiketlerinin kaldırılması amaçlanıyor. Bu yolla hala kullanılabilir olmasına rağmen çöpe atılan milyonlarca ton yiyeceğin kurtarılması hedefleniyor.
Son kullanma tarihinin güvenlik önleminden ziyade kalite standardını yüksek tutmak amacıyla kullanılması sunulan yasa tasarısına gösterilen gerekçeler arasında yer alıyor. Tarihi geçen yiyeceklerin 'yenilemez' bir duruma gelmediği, sadece kalitelerinin düştüğü aktarılıyor. Gerçekten bozulma ihtimali yüksek olan et ve süt gibi ürünlerde ise mevcut son kullanma tarihi uygulaması devam edecek.
Her yıl 100 milyon ton çöpe
Sadece Avrupa Birliği'nde her yıl 100 milyon ton yemek çöpe atılırken, dünya çapında ise üretilen yiyeceklerin yarısı israf ediliyor. Bu duruma genellikle ürünlerin son kullanma tarihini geçmesi ve yanlış tüketici eğilimleri sebep oluyor. İsraf edilen yiyecek miktarının büyüklüğü, meselenin etik boyutunun dışında eknomik ve çevresel etkilerini de önemli kılıyor. Yarın AB tarım bakanları arasında görüşülecek yeni tasarının bu yıl içinde uygulamaya geçme ihtimali var.
Önerge, Avusturya, Almanya, Danimarka ve Lüksemburg tarafından da destekleniyor. 1996 yılından beri geçerli olan mevcut uygulamada ise AB çapında satılan tüm yiyeceklerde son kullanma ve üretim tarihi bulundurulması zorunlu. Buna karşın yumurta dışındaki ürünlerin bu tarihten sonra satışı yasadışı değil. Son kullanma tarihini firmalar kendi yaptıkları testler sonucu belirlerken, yiyeceklerin, dondurulmuş sebze ve meyvelerin üzerinde biriken bakteri miktarı Avrupa Yiyecek Güvenliği Ajansı tarafından belirlenen standartlara göre ölçülüyor.
'Bu cesareti bulamadık'
Türkiye Gıda Mühendisleri Başkanvekili Bilal Yıldırım, AB'nin son kullanma tarihinin kaldırılmasına ilişkin toplantısını Milliyet'e değerlendirdi.
Yıldırım, "Gıda israfının önüne geçilmesi için başlattığımız ve halen devam etmekte olan araştırmalarımızda da bu paralelde sonuçlara ulaştık. Ancak bu bilgiyi kamuoyuna duyuracak cesareti açıkçası kendimizde bulamadık. Halihazırda ülkemizde bir sorun olarak gördüğümüz gıda güvenliği konusu ortadayken bu şekilde bir çalışmanın başlatılmasını istemek gerçekten zor. Ülkemizde, belirli ürün gurupları için uygulamaya konan, etiketlerde son tüketim tarihi ibaresi yerine 'TETT' (tavsiye edilen tüketim tarihi) ibaresinin yazılması bu kapsamda alınmış bir karardır" dedi.
Karar dünya menfaatine katkıdır
Yıldırım, "Avrupa'da gelişmiş ürün takip sistemlerinin varlığı göz önünde bulundurulursa bu karar dünya menfaatine katkı sağlayacaktır. Ülkemizde etkin denetimin benzer şekilde çalışması halinde teknik işlemlerle, ambalajlama teknolojilerinden faydalanılarak dayanıklı hale getirilmiş gıdaların etiketlerindeki son tüketim tarihi ibaresi kaldırılarak kullanıma sunulabilir" diye devam etti.

Milliyet