Mogadişu’da 2011 yılında açlıkla boğuşan milyonlarca insanın yaşadığı çadırkentler vardı; bugün ise asfalt yollar, canlanan ticari hayat, tarımı yeniden planlanan bir şehir!

18 Ağustos 2011’de Somali’ye dünya üzerinde 20 yıl sonra Başbakanlık düzeyinde ilk kez ziyaret gerçekleştirerek bu ülkeyi yeniden dünya ile barıştıran Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, “İnsanlığın haysiyeti için buradayız” şeklindeki sözleri Somali’de değişimi başlatan sözler oldu. Başta TİKA, Kızılay, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile İHH’nın başında yer aldığı yardım kuruluşları ülkede yaptıkları yatırımlar ile Somali’nin adeta çehresini değiştirdi.

AÇLIK, YARDIMLARLA FELAKET BOYUTUNDAN ÇIKTI

2011 yılında Erdoğan’ın ziyareti sonrası Türkiyeli yardım kuruluşlarının adeta seferberlik etmeleri sonucunda kıtlık ve açlık felaketinin aşıldığı Mogadişu’da şehir merkezindeki çadır kentler bir bir kalkıyor. 2011 yılında milyonlarca insanın konakladığı çadırkentler, şimdi sayıları 10 binleri aşmayan insanlara ev sahipliği yapıyor. Yakın bir zamanda normalleşmenin tamamlanması bekleniyor.

Mogadişu’da yol yapım faaliyetleri de yeniden hız kazanmış durumda. Mogadişu genelinde yapımı tamamlanan 40 kilometrelik yol, şehrin büyük oranda havasını değiştirdi. Ülkede son asfaltlama çalışmalarının Siyad Berre döneminde, 1980’li yılların sonunda yapıldığı düşünüldüğünde asfaltlama çalışmalarının ne kadar önem arzettiği kendiliğinden ortaya çıkıyor. Geniş kaldırımlı yaşam alanlarının oluşturulduğu kentte, trafik ışıklarıyla araç trafiğini düzene sokuluyor. KM 4 olarak adlandırılan şehir merkezindeki yol boyunca yeni dükkânların açılması da ekonomiyi de canlandırdı.

MOGADİŞU’DA KENTSEL DÖNÜŞÜM

3 sene öncesine kadar insanların korkularından şehir merkezine çıkamadığı Mogadişu’da bugün hayat rayına oturuyor. Şehir merkezindeki Medine-i Münevvere, Cemal Abdünnasır gibi caddelerin asfaltlama çalışmaları tamamlanırken, şehir merkezi her gün düzenli olarak temizleniyor. Somali hükümetine, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin hediye ettiği  çöp araçları, her gün şehir merkezindeki çöpleri temizliyor.

Türkiye’de bir çok belediye geçtiğimiz yıl, ‘Kentsel dönüşüm’ çalışmalarını başlatırken, benzer bir değişim Somali’de de yaşanıyor. Ülkede iç savaşın hüküm sürdüğü 90’lı yıllarda mermi delikleriyle yaralanmayan tek bir bina kalmadı. Devlet binalarıyla birlikte pek çok özel mülk, yıkıldı, viran hale geldi. Ülkede güven ve istikrarın sağlanacağına dair bir güven oluşmasıyla birlikte inşaatlar yeniden başlarken, hasarlı binalar da teker teker onarılıyor. Ülkede binaların tamiri ve çöp toplama konusunda İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin çalışmaları dikkat çekiyor.

Somali hükümetine, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin hediye ettiği  çöp araçları, her gün şehir merkezindeki çöpleri temizliyor.

İHH, Ziraat Okulu’yla 10 ayda 300 çiftçi yetiştirdi

Somalililer, pek çok şey gibi tarımı da Türkiye’den ve Türklerden öğreniyorlar. Türkiye’nin devlet olarak Somali’deki tarıma desteklerinin yanısıra ülkedeki İnsani Yardım Vakfı İHH’nın ofis merkezi içerisindeki tarım okulu da ülkedeki en geniş kapsamlı tarım eğitimini veriyor. Her ay bu kuruma 30 yeni öğrenci alınırken, Ziraat Okulu’ndaki eğitim de 30 günün sonunda neticeleniyor. İHH Ziraat Okulu’nda geride kalan 10 ayda toplam 300 çiftçi yetiştirildi.

Çiftçi eğitim merkezi niteliğindeki okulda eğitim sabah namazının hemen ardından başlıyor, ve öğrenciler uygulamalı derslerini gerçekleştirmek ülkenin ilk damlama sulama sistemine sahip bahçesi ve serası olan bahçeye iniyorlar. Havanın sıcaklaştığı saatlerde ise öğrenciler, derslerine sınıflarda devam ediyorlar.

Somali’de bir ilk olarak damlama sulama sisteminin yapıldığı Ziraat Okulu’nda teknik arıcılık da yine ilk kez burada uygulamaya sokuldu. Öğrenciler toprak işleme, tohum elde etme, fide şaşırtma, çapalama, sulama, tohum elde etme, saklama, arıcılık, hayvancılık gibi pratik derslerle kendilerini hızla yetiştirme şansını buluyor. İHH, hazırlıklarını sürdürdüğü üniversitede önümüzdeki yıl, öğretimin başlamasını planlıyor.

Emperyalist elçilikler havalimanından çıkamıyor

Ülkedeki Türk Büyükelçiliği, Somali’de kalkınma hamlesinin koordinatörü gibi çalışıyor. Somali’deki Türk Büyükelçiliği, zaman zaman saldırılara maruz kalsa da Büyükelçi Dr. Kani Torun, ülkedeki çalışmalara devam etmekte kararlı.

Ancak Türkiye gibi, bu ülkenin iyiliğini düşünmeyen, yeterince sömürülmüş Somali’yi daha fazla sömürmeye kararlı ülkeler Türk Büyükelçiliği gibi sahaya çıkamıyor. Fransa, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, İtalya gibi ülkelerin büyükelçilikleri havalimanının yakınında ağırlığını Ugandalıların oluşturduğu AMISOM askerleri tarafından korunan bir bölgede faaliyetlerini sürdürüyorlar. Yani Somali gerçeğini okuyamıyorlar. Zannım o ki, Somali, biraz daha kendine gelip yeniden emperyal faydaya açık hale geldiğinde bu ülkeler de büyükelçiliklerini şehrin merkez taraflarına doğru taşıyacaklar.

2011’de araçların yarısı plakasızdı

• 2011’de araçların en az yarısı plakasız bir şekilde seyahat yaparken, bugün ülkede plakasız araba görmek neredeyse mümkün değil.

• Mogadişu’daki değişim diğer şehirlere de etki etti. Mogadişu’da derme çatma haldeki şehirlerarası terminalden diğer illere her gün çok sayıda otobüs kalkıyor.

• Ülkede arabaların şoför koltuklarında Türklerden başka bir yabancı oturamıyor. Mogadişu’da Türklerin araç kullandığını görmek vaka-i adiyeden… Aynı şey yatırımlar için de geçerli…

• Uluslararası kuruluşların araştırmalarına göre Somali’de 2010 yılına kadar ortalama 40 olan insan ömrü, kurulan hastaneler ve yapılan çalışmalar neticesinde 45’e yükselmiş.

Akit