Bu durumun kayısıyı kötü etkilediğini söyleyen Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Kayısıyı don vurdu. Malatya, Isparta, İçel, Kahramanmaraş, Aksaray, Ankara, Kırıkkale, Konya, Nevşehir, Niğde, Yozgat, Kayseri, Elazığ, Erzincan, Iğdır, Afyonkarahisar, Karabük’te yüzde 20’den başlayıp, yüzde 100’lere yaklaşan oranlarda zarar meydana geldi.” dedi. Siirt’te ise ceviz bahçeleriyle meşhur Şirvan ilçesi Oya köyünde, bu yıl mart ayı sonunda görülen dolu ve buzlanma ciddi ürün kaybına neden oldu.

Bayraktar, son 13 yılda 315 bin ton ile 860 bin ton arasında değişen üretimin, 2002’de 315 bin ton ile son 13 yılın en alt seviyesine, 2005’te ise 860 bin ton ile en üst seviyesine çıktığını belirtti. 2008’de 716 bin 415 ton olan kayısı üretiminin, 2010’da 450 bin tona kadar gerilediğini vurgulayan Bayraktar, üretimin 2011’de 650 bin, 2012 yılında 760 bin, 2013 yılında ise 780 bin ton olarak gerçekleştiğini bildirdi.

Bu yıl don olayından en fazla etkilenen illerden biri olan Malatya’nın, 2013’te 780 bin ton olan toplam kayısı üretiminin yüzde 52,8’i ile yarısından fazlasını karşıladığını belirtti.

Bu yıl ocak ve şubat aylarında hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi nedeniyle özellikle kayısı üretiminin merkezi durumunda olan Malatya’da kayısı ağaçlarının önceki yıllara göre daha erken çiçek açtığını hatırlatan Bayraktar, “Hava sıcaklıklarının mart ayının ortasında ve sonuna doğru eksi değere düşmesi nedeniyle kayısı ağaçlarında bazı bölgelerde yüzde 90’ları aşan oranlarda don zararı meydana geldi. Malatya’nın yanı sıra diğer illerde de kayısılar dondan zarar gördü.” dedi.

Don zararı olan bölgelerde hasar tespit çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Bayraktar, Malatya, Isparta, İçel, Kahramanmaraş, Aksaray, Ankara, Kırıkkale, Konya, Nevşehir, Niğde, Yozgat, Kayseri, Elazığ, Erzincan, Iğdır, Afyonkarahisar, Karabük’te yüzde 20’den başlayıp yüzde 100’lere yaklaşan oranlarda zarar meydana geldiğini kaydetti.  Bayraktar, bu yıl yaşanan don riskinden dolayı zarar gören illerin kayısı üretiminden aldığı paya bakıldığında, bu illerin toplam kayısı üretiminin yüzde 88’ini karşıladığını söyledi. Zarar gören sadece kayısı üreticisi olmayacağını ifade eden Bayraktar, “Dünya kuru kayısı üretimi ve ticaretinin yaklaşık yüzde 75’ini yapan, bu üründen 2013 yılında 314 milyon 130 bin dolar kuru kayısı, 42 milyon 444 bin dolarlık da taze kayısı olmak üzere 356 milyon 574 bin dolarlık ihracat geliri elde eden Türkiye’nin ekonomisi de önemli bir kayba uğrayacaktır.” dedi.

Prim desteğine rağmen ödenen sigorta bedellerinin üreticilerimize yüksek geldiğini söyleyen Bayraktar, “Üreticinin, bir sonraki üretim dönemi için ihtiyacı olacak finansmanının sağlanması bakımından kredi temininde kolaylık gösterilmelidir ki üretim sekteye uğramasın.” dedi.

Buzlanma, cevizin fiyatını artırdı

Siirt’te ceviz bahçeleriyle meşhur Şirvan ilçesi Oya köyünde, bu yıl mart ayı sonunda görülen dolu ve buzlanma, ciddi ürün kaybına neden oldu. Şirvan ilçesi Oya Köyü Muhtarı Sabri Aydın, dolu ve fırtınanın ardından yaşanan buzlanmanın ceviz bahçelerindeki rekolteyi yarı yarıya düşürdüğünü söyledi. Aydın, “Köydeki çiftçilerin tek geçim kaynağı cevizdir. Mart ayında meydana gelen dolu ve buzlanma nedeniyle ürün verimi yarı yarıya düştü. Geçen sene kilosunu 5 liradan sattığımız ceviz, bu yıl buzlanma sonucu üründe rekolte düşüklüğü için fiyatlar 2 kat arttı. Çiftçinin büyük bir ürün kaybı var.” dedi. Şirvan’a bağlı birçok köyde cevizin yanı sıra yetiştirilen Zivzik narının da yaşanan don ve buzlanmadan ciddi anlamda etkilenerek ürün kaybı olduğu belirtildi..

Cihan