Taraf Gazetesi yazarı Mücahit Bilici, Risale-i Nur’daki "mana-yı harfi" ve "mana-yı ismi" kavramlarını açıkladı.

 

Bilici, "Risale-i Nur’daki önemli bir kavramsallaştırma mana-yı harfi ve mana-yı ismi ayırımıdır. Mana-yı harfi sembolik olma hâlidir. Mana-yı ismi ise gayri-sembolik olmaktır. Said Nursi bu semiotik ayırımı semboliklik hakikatini tarif için kullanır. Mana-yı harfi gösterendir (signifier), mana-yı ismi ise gösterilendir (signified)" dedi.

 

Mana-yı harfi ve mana-yı ismi ayırımını "camdan bakmak ile cama bakmak arasındaki fark" olarak da tanımlayan Bilici, yazısını şöyle sürdürdü:

 

Harf, “gayra delalet eder”, isim ise “bizzat nefsine delalet eder”.Sembolik olan harf bu sebeple başkasına (isme) hizmet eden bir hizmetçi, bir araçtır. Yol, köprü yahut pasajdır; ondan geçilir. İsim ise müstakildir, gösteren değil gösterilendir. Götüren değil götürülen yerdir. İsim, kendisinden öteye geçilemeyendir. Harf, isme götüren bir yoldur. Harfe isim muamelesi yapmak, sembolikliğini görmeyip onda saplanmak, yolda kalmak demektir. Yol’u, ev; “çıkış” işaretini, çıkışın kendisi sanmaktır. Akıl kârı değildir.

 

Harf seviyesinde sembol dediğimiz şeye anlam seviyesinde metafor diyoruz. Metafor, öteye taşıyan, kendinden başka bir şeyi anlatandır. Mecazın, icazet veren, başka bir anlamı taşıyanolmasındaki gibi. Mana-yı harfi ve mana-yı ismi ayırımını şöyle de düşünmek mümkün: Camdan bakmak ile cama bakmak arasındaki fark. Çünkü kastedilen şey isim, içinden geçilen şey ise harftir. Cam sembolik olduğunda (ayna, pencere ve gözlük örneklerinde olduğu gibi), cam içinden geçilen bir harf olur ve camdan bakılır. Cam gayri-sembolik (yani bakmanın bizzat nesnesi ve anlamanın varmak istediği yer) olduğunda ise cama bakılır, camda kalınır.