Said Nursi, Şeyh Said'e kılıç çekme dedi mi?

Said Nursi, Şeyh Said'e kılıç çekme dedi mi?

Yeni Akit gazetesi, Bediüzzaman Said Nursi ve Şeyh Said arasındaki iletişime dair iddiaları yayınladı

Ahmet Bilgi'nin haberi:

RİSALEHABER-Yeni Akit gazetesi, Bediüzzaman Said Nursi ve Şeyh Said arasındaki iletişime dair iddiaları yayınladı. Erol Metin'in hazırladığı yazı disinde Şeyh Said’in torunu ve eski Milletvekili Abdulillah Fırat'ın sözleri yer aldı.

Önce gazetede yer alan bölümler:

Şeyh Said hareketiyle ilgili bilinen yanlışlardan birisini Bediüzzaman Said Nursi ile Şeyh Said Efendi arasında geçtiği öne sürülen diyalog oluşturuyor. Şeyh Said’in olaylardan önce Bediüzzaman’a bir mektup yazarak kendilerine iştirak etmesini talep ettiği, Bediüzzaman’ın da cevaben “Bu Osmanlı ordusunda belki yüz bin evliya var. Ben bu orduya kılınç çekemem ve size iştirak etmem” dediği her yerde yazılıp çiziliyor. Peki bunun gerçeklik payı var mı? Şeyh Said’in torunu ve eski Refah Partisi Milletvekili Abdulillah Fırat, Bediüzzaman’ın söz konusu sözleri 1913’teki Bitlis hadisesini çıkaranların kendisine yaptığı teklife binaen söylediğini kaydediyor. “Herkes kendine göre bir şeyler söylüyor ve konuşuyor. Kimse doğruyu da ne öğrenmek istiyor ne araştırma yapmak istiyor” diyen Fırat, Bediüzzaman’ın kitabında bu olaydan şöyle bahsettiğini aktarıyor: “Eski Harb-i Umumi’den (Birinci Dünya Savaşı) evvel, ben Van’da iken, bazı dindar ve muttaki zatlar yanıma geldiler, dediler ki: ‘Bazı kumandanlarda dinsizlik oluyor. Gel bize iştirak et, biz bu reislere isyan edeceğiz.’ Ben de dedim; ‘O fenalıklar, o dinsizlikler, o gibi kumandanlara mahsustur. Ordu onunla mesul olmaz. Bu Osmanlı ordusunda belki yüz bin evliya var. Ben bu orduya kılınç çekemem ve size iştirak etmem.”

RİSALELERDE AÇIK AÇIK YAZIYOR

Bediüzzaman’ın 1913’te başka bir mevzuda verdiği cevabın 1925’teki Şeyh Said hareketine ilişkin sözler olarak yansıtıldığına dikkat çeken Fırat, şöyle devam ediyor: “Melle Said-i Kurdi, Osmanlı ordusundan bahsediyor. Yani Cumhuriyet ordusundan bahsetmiyor. Osmanlı ordusuyla Mustafa Kemal’in ordusu arasında büyük farklar vardır. Osmanlı ordusunu alıp Mustafa Kemal’in ordusu olarak empoze edenler tezvirat yapıyor. Şimdi 12 yıl önce konuşulan bir lafı getirip 12 yıl sonraya rabıta, bağlantı yapmak mümkün müdür? Bitlis hadisesi Şeyh Said hadisesi midir? Bitlis hadisesiyle Şeyh Said Efendi’nin bir ilgisi yok. Bediüzzaman kendi kitabında yazmış, kitabını okusunlar. Bize itimat etmiyorlarsa o zaman Melle Said-i Kurdi’nin kitaplarına itimat etmeleri lazım.”

İKİ SAİD’İN ERZURUM’DAKİ BULUŞMASI

Tek parti diktasının dine yönelik müdahaleleri Bediüzzaman’ı da endişelendirmektedir. O da Şeyh Said gibi çareler aramaktadır. Şeyh Said’in Bediüzzaman’a mektup gönderip Erzurum’a davet ettiğini dile getiren Abdulillah Fırat, “Bediüzzaman da kalkıp 1924’ün Mayıs ayında Erzurum’a geliyor. Burada Şeyh Said Efendi’yle 15 günlük bir görüşmeleri oluyor. İzlenecek yolla ilgili konuşuyorlar. Bazı hususları kararlaştırıyorlar” diyor. Şeyh Said ile Bediüzzaman’ın bir yıl sonra, Mayıs 1925’te Diyarbakır’da toplantı yapma konusunda sözleştiklerini, ancak Piran’daki olayın patlak vermesi üzerine bunun gerçekleşmediğini anlatan Fırat, şöyle konuştu: “Diyarbakır’da bir toplantı, şura yapılacaktı. Ulaşım, haberleşme sıkıntılı olduğu için bir yıl öncesinden kararlaştırıyorlar. O şuraya Bediüzzaman da iştirak edecekti. Toplantıya ileri gelen ulemalar, aileler, aşiretler, Nakşibendi tarikatı mensupları davet edilmişti. Mustafa Kemal’in sistemine karşı ne yapacaklarına dair istişari mahiyette bir toplantıydı bu. Sonunda bir deklarasyon yayınlayacaklardı. Neticede Piran’da bu hadise patlak verdi. Şeyh Said Efendi 15 Nisan’da tutuklandı. Tüm bu yaşananlardan Melle Said’i Kurdi’nin hiç haberi olmadı. Şeyh Said tutuklandıktan sonra haberi oldu.”
 
BEDİÜZZAMAN’IN ŞEHİD ŞEYH SAİD İÇİN YAZDIKLARI

Bediüzzaman’ın, Şeyh Said’in başına gelenleri duyduğunda üzüldüğünü belirten Fırat, Bediüzzaman’ın Şeyh Said için kaleme aldığı bir yazıyı şu şekilde aktardı: “Onu tanıyan ve itaat eden zindanda dahi olsa bahtiyardır. Onu unutan saraylarda da olsa zindandadır, bedbahttır. Hatta bir bahtiyar mazlum idam olunurken, bedbaht zalimlere demiş: ‘Ben idam olmuyorum. Belki terhis ile saadete gidiyorum. Fakat ben de sizi idamı ebediyle mahkum gördüğümde sizden tam intikamımı alıyorum.’ La ilahe İllallah diyerek surur ile teslimi ruh ede.”

GURBETTE ZİYARET

Bediüzzaman Said Nursi’nin şehit Şeyh Said’in sürgündeki aile fertlerini de ziyaret ettiğini bildiren Abdulillah Fırat, “Melle Said-i Kurdi Burdur’a gönderilince tabii bizim aile de Isparta Eğridir’e gitti. Bunu haber alan Bediüzzaman Eğirdir’e geliyor. Benim babam o zaman 4-5 yaşlarındaymış. Onları görüyor, çok üzülüyor. Şeyh Said’in küçük oğlu Şeyh Ahmet de var. Onları kucaklıyor, dua ediyor. Parasını onlara veriyor. Şeyh Said Efendi’nin hanımı Fatma Hanım’la görüşüyor. Onu da teselli ediyor. Ve diyor ki; ‘Ben sürgünde de olsam sizi takip edeceğim, siz benden önce gidersiniz. Benim memleketi görmem artık zor olur, takdir neyse onu intizar edeceğiz.’ Aile de son olarak Trakya’ya sürgün edildi. İrtibatları gelen gidenler vasıtasıyla sağlanıyordu.”

“KARDEŞİM ŞEYH SAİD’İN ÇOCUKLARI GELMİŞ”

Abdulillah Fırat, Şeyh Said’in büyük oğlu Şeyh Ali Rıza Efendi’yle birlikte Bediüzzaman Said Nursi’yi Ankara’da ziyaret ettiklerini anlattı. 1959 yılında Ulus Beyrut Oteli’ndeki ziyarette hazır bulunan Şeyh Said’in diğer oğlu Şeyh Selahattin Efendi, Bediüzzaman’ın gelişlerine “İşte benim kardeşimin, Şeyh Said’in oğlu” diye sevindiğini aktarıyor. Şeyh Selahattin, Şeyh Said Efendi ve kıyamından bahseden Bediüzzaman’ın gördüğü bir rüyayı kendilerine şöyle anlattığını bildiriyor: “Isparta’da tecritte iken bir gece rüyamda bir baktım ki kardeşim Şeyh Said geldi. Bana ‘Said, artık yeter, dizlerini dövme. Biz mutlak küfür ile mücadele ettik. Sen de kalk mutlak cuhul (cehalet) ile mücadele et’ dedi. Uyandım. Elhamdülillah ben yolumu buldum, cuhul ile mücadele etmek ancak ilim ile olur diye düşündüm. Cehalete karşı tevhit ilmini anlatarak kitap yazmaya başladım.” Bediüzzaman ile Şeyh Said arasındaki dostluğu bilmeden yapılan gerçek dışı yorumlar, kulaktan dolma, yanlış bilgileri zihinlere kazımak ve 1913’te farklı bir mevzuda söylenen sözleri getirip 1925’e uyarlamak hakkaniyetle bağdaşmıyor. Şeyh Said gibi bir mürşid-i kamili itibarsızlaştırma çabaları bir yana, Bediüzzaman’a da bir nevi iftira atılmış oluyor.

SAİD NURSİ'NİN ŞEYH SAİD'E GÖNDERDİĞİ MEKTUBUN ORJİNALİ VAR MI?

Fırat'ın iddialarının aksine Bediüzzaman Hazretlerinin Şeyh Said'e gönderdiği mektubun orjinali mevcut. Isparta’nın Sav köyünden Ahmet Marangoz eliyle yazılmış, Bediüzzaman Hazretlerinin bizzat tashih ettiği, Şeyh Said Efendi'ye mektubu, Osmanlıca Asa-yı Musa kitabının sonuna ilave edilmiştir. Ayrıca Abdulkadir Badıllı’nın yazmış olduğu Mufassal Tarihçe-i Hayat'ın I.cildinin 535. sahifesinde, hem Şeyh Said Efendi'nin, hem de Bediüzzaman Hazretlerinin cevabi mektubunun sureti mevcuttur.

Bediüzzaman Hazretleri mektubunda şöyle demektedir:
“O fenalıklar ve dinsizlikler, kumandanlara mahsustur. Ordu onunla mesul olmaz. Bu Osmanlı ordusunda belki 100 bin evliya var. Ben bu orduya karşı kılınç çekemem ve size iştirak etmem dedim. O zatlar benden ayrıldılar, kılınç çektiler. Neticesiz Bitlis hadisesi vücuda geldi.” (Şualar, On Dördüncü Şua.)

Emekli Yüzbaşı Mehmet Kayalar’ın müşahedesiyle; Bediüzzaman Hazretleri'nin Şeyh Said’e yazdığı mektup, bilahere Şeyh Said yakalandığında üzerinde bulunmuş ve Diyarbakır İstiklal Mahkemesi dosyalarına konulmuştur. Elan o mektup İstiklal Mahkemesi dosyaları içinde Şeyh Said’in dosyasında mevcuttur.

Bediüzzaman Hazretlerinin sağlığında neşredilen tüm tarihçelerde, Üstad'ın mektubunun kayda geçen metni aynen şöyledir:
“Türk milleti asırlardan beri İslamiyete hizmet etmiş ve çok veliler yetiştirmiştir. Bunların torunlarına kılıç çekilmez. Siz de çekmeyiniz, teşebbüsünüzden vaz geçiniz. Millet irşad ve tenvir edilmelidir.” (Tarihçe-i Hayat, Barla Hayatı.)

Ayrıca Osmanlıca teksir Asa-yı Musa’da “Yaptığınız mücadele kardeşi kardeşe öldürtmektir ve neticesizdir.” ifadesiyle Şeyh Said Efendi'ye red cevabı vermiştir.