UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde bulunan Safranbolu ilçesindeki tarihi evler, sıcak-soğuk iletkenliği düşük ahşap kaplamaları, çamur dolgulu izolasyonu, rüzgardan etkilenmeyecek şekilde inşa edilmiş olması ve güneş ışınlarının açısına göre konuşlandırılan pencereleri gibi ısı yalıtım özellikleriyle dikkati çekiyor. Yüzlerce yıllık süreçte oluşan Türk kent kültürünün yaşayan en önemli yapı taşlarından Safranbolu'da, zanaatlarını babadan oğula sürdüren taş ve ahşap ustalarınca inşa edilen, genellikle 3 katlı ve 10 odalı evler, ısı yalıtımı düşünülerek karşılıklı iki yamaçta, eğime paralel konuşlandırılmasıyla öne çıkıyor. Dünyanın en iyi korunan ilk 20 kenti arasında gösterilen ilçede, bin 400 kadarının yasal koruma altında bulunduğu 2 bin geleneksel Türk evi, karın daha az düştüğü yamaçlara yaslandırılan, arka cephelerinin bölgenin jeomorfolojik yapısına uygunluğu, biri diğerinin güneşle açısını kesmeyecek şekilde ve kuzeye kapalı konumda düzenlenmiş olması, ustalarının maharetini gösteriyor. Bu yerleşim düzeni, evleri soğuğa karşı korurken, açılı konumlandırmalar da kış güneşinden faydalanma düzeyini arttırıyor.

 

EN ÇETİN KIŞ GÜNLERİ DÜŞÜNÜLEREK İNŞA EDİLMİŞ

 

Belediye Başkanı Necdet Aksoy, evlerin inşasının ısı yalıtımına karşı doğal koruma sağlamasının birçok akademik araştırmaya konu olduğunu, üniversitelerin çeşitli yayınları bulunduğunu söyledi. Doğa-insan-ev, sokak-ev, sokak-çarşı ilişkilerinin ön plana çıktığı yamaçlara yaslanmış evlere doğanın da sırtını vererek, şiddetli rüzgarlardan ve soğuktan koruduğunu anlatan Aksoy, şöyle devam etti: "Safranbolu evleri, en çetin kış günleri düşünülerek inşa edilmiş. Her aşamasında bu durum gözetilmiş. Yer, duvar ve tavan yüzeylerinde ısı-iletkenlik katsayısı düşük olan ahşap kaplamalar uygulanarak, ısı kaçışları engellenmiştir. Tarihi evlerimizde ısınma ocaklarla sağlanmıştır. Her odada ocak bulunur ve ısı kaybının olmaması için dış duvardan uzak tutulmuştur. Duvar içinde yer alan ocaklardan ısı, mekana direkt yayılır. Bu nedenle evlerde yaşayan aileler ısınmada sorun yaşamamışlardır." Aksoy, cephe ve pencerelerdeki düzenlemelerin enerji tüketim miktarının azalmasını ve gün ışığını içeri alarak psikolojik konfor sağladığını kaydetti.