Allah’ın mahlûkatı için yarattığı ve onları faydalandırdığı maddi ve manevi her nimete rızık denir. Rızkın çoğalmasına ve artmasına da bereket adı verilmiştir. Sözlükte “çoğalma, artma, ziyâdeleşme” demek olan bereket, din dilinde “bir nimetin artması, insanın o nimetten hayırlı bir şekilde istifade etmesi, beş kuruşluk nimetten beş liralık fayda ve menfaat görmek” anlamına gelmektedir. Bir malın bereketi için dua etmek, helal rızkının bollaşması ve o nimetten pek çok fayda görmek anlamındadır.

Maddî rızkın dışında manevi rızık vardır ki, bu iman, ilim ve bundan kaynaklanan amel ve ahlaktır ki bunun bereketi ise ilimden istifade, imanda ziyadelik demektir. Manevi rızıkların bereketi ise Allah’ın feyiz ve lutfunun, ihsan ve ikramının çoğalması ve kişinin bundan ruhen ve kalben, ahlâken ve kalben istifade etmesi demektir.  Ayrıca bereket, uğur ve saadet anlamındadır.

Peygamberimizin (sav) mucizlerinden bir kısmı da rızkın bereketlenmesi ile ilgili mucizelerdir ki üç kişilik yemeği üç yüz kişinin yiyerek tok olması, bir avuç sudan bir ordunun içmesi gibi mucizeler bunun delilidir. (Mektubat, 2004, s. 192-200)

Yüce Allah Kur’ân-ı Kerimde “İman ve Salih amelin” bereket vesilesi, malın ve rızkın çoğalmasının sebebi olarak zikreder. “Şayet o memleket ahalisi iman edip Allah’tan korkmuş olsalardı elbette biz onların üzerine gökten ve yerden bereket saçardık” (’raf, 7:96) buyurur. Bu ayetten anlıyoruz ki, iman ve Salih amel berekete sebep olduğu gibi, küfür ve inkâr da bereketin kalkmasının sebebidir.

Allah’ın bereketi olmayacak şeylerden ve maddi sebeplerin fevkinde nimetlere ve ikramlara mazhariyet sebebidir. Nitekim İbrahim (as)  Allah’ın rahmet ve bereketi ile seksen yaşından sonra İshak’a ve onun soyundan gelen peygamberlere Allah’ın bereketi ile mazhar olmuştur. (Hud, 11:73)

Selam her türlü kötülükten emin olmak, bereket ise her nevi hayrın çoğalmasıdır.  Mü’minlerin birbirlerine en güzel duaları Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi üzerinize olsun anlamındaki “Es-Selâmü Aleyküm ve Rahmetullahi ve Berekâtühü” duasıdır. Bu sebeple selamı vermek sünnet, almak farzdır.

Peygamberimiz (sav) eve girerken dahi ailene ve ev halkına selam ver ki sana ve ev halkına bereket olsun” (Tirmizi, İsti’zan, 20) buyurur. Eve girdiğimiz zaman selam vermeyi yüce Allah bu sebeple mü’minlere tavsiye etmiştir. (Nur, 24:61) yüce Allah yine “Biri size selam verdiği zaman siz ona ondan daha iyisiyle selam verin” (Nisa, 4:86) buyurur. Bunun için peygamberimiz (sav) “Selamün Aleyküm” diye selam verene siz “Ve Aleyküm selam ve Rahmetullahi ve Berekâtühü” şeklinde selamı iade edin buyurmuşlardır. Kur’ân-ı Kerimde otuz iki ayette “Bereket” kelimesi türevleri ile beraber geçer. Ayrıca bereket kelimesi biri “rahmet”, diğeri de “selam” kelimeleri ile beraber zikredilmiştir. (Hud, 11:48, 73) Bu da selamın rahmet ve bereketle beraber verilmesi, rahmet ve berekete vesile olması şeklinde anlamamız gerektiğini göstermektedir.

Allah’ın rahmetine, bereketine ve yardımına mazhar olanlara “Mübarek” denir. Bu manayı takviye eden pek çok ayet vardır. Canlıların rızıklarını sağlayan yeryüzü bereketlendirilmiştir. (’raf, 7:137; Fussilet, 41:10) Allah semadan bereketli bir su indirerek yerden mübarek olan nimetleri bitirmektedir. (Kâf, 50:9; Nur, 24:35) Kurân-ı Kerim de mübarek bir kitap olup (En'âm 6:92; Enbiyâ 21:50; Sâd 38:29) mübarek bir gecede inzal edilmiştir. (Duhân 44:3)
Peygamberimiz (sav) Müslümanların nasıl dua etmeleri ve salâvat getirmeleri gerektiğini şu hadis-i şerif ile öğretmektedir. “Allahım! Salâtını, rahmetini ve bereketini resullerin efendisine ihsan et!” (İbn-i Mâce, İkâme, 25)
Dilimize yerleşen “Bereketli olsun!” ifadesinin selamdan sonra ne güzel bir âdet olduğunu anlıyoruz. Öyle ise selamı aramızda yayalım ve birbirimize bereketle dua edelim. Allah’ın rahmetine ve ihsanına mazhar olalım.

[email protected]