İktisat Yazıları - 2

Kur’an ve iman esas olmak kayd-ı şartı ile İktisat konusu nasıl incelenecektir?

Evvela tanım ortaya koymamız gerekiyor. Bunu elbette imanlı, Kur’an gözlüğü ile bakabilen iktisatçılar yapabilir. Bizim de bu yazılardan amacımız Kur’an ve iman zemininde iktisat ilmi üzerine çalışmak isteyenlerin bir araya gelerek bu konuları istişare etmelerine bir zemin hazırlamak, en azından duasını etmektir.

Risale-i Nur bize nasıl düşüneceğimize dair harika bir eğitim veriyor. Mantığın ilkelerini fevkalade bir tarzda kullanıyor ve hemen her ilim dalı ile ilgili çok mühim misaller verip bu ilimlerin kavramlarını da kanunlarını da kullanıyor.

Kur’an’a uygun düşünme tarzının ne olduğunu bize öğretiyor.

Öyle ise biz bütün bilim dallarına Risale-i Nur’un gözü ile bakabiliriz. Bu, bizim o bilim dalının alanını Allah namına incelemeye götürür.

Medreset-üz-Zehra, pozitif bilimleri reddetmiyor. Onları bırakalım bizim kendi kaynaklarımız bize yeter de demiyor. Bu fenler ile iman ilimlerini birleştirelim diyor.

Biz bu manada batı menşeli pozitif bilim kaynaklarını iman nazarı ile gözden geçirmeli ve içindeki hikmeti almalı ve imanımıza uygun olmayan yerleri de tadil etmeliyiz. İmanımızın gerekli kıldıklarını da içine zerk etmeliyiz.

Bu yazıları yazmama şevk veren iktisatçı arkadaşımın da dediği gibi “tekerleği bir daha ve bir daha icad etmeye gerek yok. Hazır tekerleği alır kendi arabamızda kullanırız.”

Evet, sadece Batı’dan gelmiş olması bir şeyi değerden düşürmez, reddetmemize saik de olamaz. İlme, hikmete dair ne varsa bizimdir ve gördüğümüz yerde alır sahipleniriz.

Bununla beraber içindeki dinsizlikten gelen fikirleri seçeriz, ayıklarız onları almayız.

Bediüzzaman “biz tasvir-i iddia ile aldanmayız” diyor. Bu konular elbette yazılıyor çiziliyor, üzerinde tartışmalar yapılıyor. Bunlar ise tasvir i iddiadan bir adım öteye geçmedikçe bizim için çok anlam ifade edemiyor. Hayatımızın içinde bir yeni sayfa açmıyor.

Neyin yapılması gerektiğini söylemekten ziyade kalkıp yapmamız gerekiyor.

Umuyoruz ki her bilim dalı için iman nazarı ile Kur’an nizamı altında bilim dallarını ele alıp imanımızla çelişmeyen, marifetimize katkı sunan aletler haline o bilimleri getirebiliriz.

Elbette bunun için hazırcılıktan ve hazcılıktan uzak kalmamız gerek. Rahatımızı biraz bozmak hepimize iyi gelir. Bir müceddidin terbiyesi altında olan nasıl durağan, stabil kalabilir? Kalırsa bu ölmek gibi olmaz mı?

Bizim konumuz olan iktisat üzerinde ilerleyelim.

Risale-i Nur iktisatla ilgili ne demektedir?

Sadece İktisat Risalesini tetkik etmek cevabımıza kafi değildir. İktisatla ilgili olan bütün kavramların Risale-i Nur’dan bulunması ve bu kavramların Risale-i Nur’un bütünlüğü içinde taranması gerekir.

Şimdi ilk aşama her halde bir tasnif çalışması olarak görünüyor. Risale-i Nur’dan iktisatla ilgili bölümlerin temel konu başlıkları altında çıkarılması ve tasnifi.

Bu tasnif çalışmasından sonra tasnifteki kısımların izahları ve şerhleri gerekecektir.

Demek ki Risale-i Nur’un bize verdiği vazifelerin de kendi içinde bir sistematiği var. Önce direk alıntılayarak başlıklar altında bir nevi cem’i içinde barındıran bir tasnif.

Tasniften sonra şerh ve izah ve sonra isbat.

Her bilim dalı için bu yol izlenebilir.

Öyle ise ilk iş olarak İktisat ilminde şu an kullanılan kavramları ve bu kavramların Risale-i Nur’daki karşılıklarının bulunması. Bu kavramların bilim dili olan İngilizce ve dinimizin dili olan Arapça karşılıklarının çıkarılması.

Sonra da Risale-i Nur’da bu kavramların karşılıklarının bulunduğu parçaların konu başlıkları altında tasnif edilmesi.

Elbette bir elden ses çıkmaz da iki elden çıkar. Bir ekibin bunu yapması en güzelidir. Öyle ise tanışacaklar ve tesanüdle, cevaplaşmakla beraber yapacaklardır inşallah.

Şükür ki internet vesilesi ile aynı şehir ve hatta ülkede bile olmak artık olmazsa olmaz değildir. İnternet üzerinden bir araya gelinerek çalışılabilir, müzakereler yapılabilir.

Umuyoruz ki her bilim dalı ile ilgili olarak Risale-i Nur’un talimatı dairesinde Medreset-üz-Zehra’nın her bölümünde okunacak müfredat ayrı ayrı ahzedilsin. Bunun için işlevsel bir sistem dahilinde intizamla adım adım ve beraber ilerlensin.