Türk Eğitim Sen İzmir 3 No'lu Şube Başkanı Adnan Sarısayın, genel merkezleri tarafından yapılan, “Okullarda Güvenlik Sorunu ve Çeteleşme” anketini değerlendirdi. Okullarda güvenlik açıkları bulunduğunu ve şiddetin dozunun her geçen gün arttığını belirten Sarısayın, yetkililerinse bu konuda yeterince önlem almadığını savundu. Anket, 10 ilde ve 63 ilçedeki ortaöğretim kurumlarının 9, 10 ve 11. sınıfta okuyan 780 öğrenci arasında yapıldı. Anket çalışmasının uygulandığı iller Ankara, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Denizli, Elazığ, Kars, Mersin, Ordu ve Yozgat. Katılanların yüzde 55,9’u erkek, yüzde 44,1’i kız öğrencilerden oluşurken yüzde 36’sı meslek lisesi, yüzde 32,8’i genel lise, yüzde 31,2’si Anadolu lisesinde öğrenim öğrencilerden seçildi. Ankete katılanların yüzde 31,3’ü 9. sınıf, yüzde 35’i 10. sınıf, yüzde 33,7’si 11. sınıf öğrencisi olarak belirlendi.

ANKETE KATILAN ÖĞRENCİLERİN YÜZDE 13,3’Ü OKULDA/OKUL ÇEVRESİNDE FİZİKİ SALDIRIYA MARUZ KALMIŞ

Sarısayın, yaptığı açıklamada anketi şöyle değerlendirdi: "Ankete katılanların yüzde 13,3’ü okulda ya da okul çevresinde fiziki bir saldırıya maruz kaldığını belirtirken, yüzde 86,7’si fiziki saldırıya maruz kalmadığını ifade etti. Fiziki saldırıya maruz kaldığını belirtenlere, 'Kim tarafından saldırıya maruz kaldınız?' sorusunu yönelttik. Buna göre fiziki saldırıya maruz kaldığını belirtenlerin yüzde 54,4’ü bunu okul içindeki güç kullanmaya eğilimli öğrenci gruplarının, yüzde 30’u okul çevresine gelen okul dışındaki öğrencilerin, yüzde 10’u güç kullanmaya eğilimli sokak gruplaşmalarının, yüzde 5,6’sı da kötü alışkanlıklar edinmiş grupların (uyuşturucu satıcıları, tinerciler) gerçekleştirdiğini ifade etmiştir. 

ÖĞRENCİLERİN YÜZDE 16,4’Ü OKULDA/OKUL ÇEVRESİNDE TEHDİT EDİLDİĞİNİ SÖYLÜYOR

Ankete katılan öğrencilerin yüzde 16,4’ü okulda/okul çevresinde tehdit edildiğini, yüzde 83,6’sı da tehdit edilmediğini söylemektedir. Tehdit edildiğini söyleyenlere, bu durum karşısında ne yaptığını sorduk. Buna göre yüzde 33,9’u hiçbir şey yapmadığını belirtirken yüzde 32,2’si karşılık verdiğini, yüzde 16,5’i ailesine ilettiğini, yüzde 12,4’ü okul yönetimine ilettiğini, yüzde 5’i de polise şikâyet ettiğini ifade etmiştir.

Ankete katılanların yüzde 35,4’ü okulunda tehdit boyutunda gruplaşmalar olduğunu söylerken, yüzde 64,6’sı okulunda tehdit boyutunda gruplaşmalar olmadığını söylemiştir. 

Okulunda tehdit boyutunda gruplaşmalar olduğunu ifade edenlere, 'Tehdit boyutunda gruplaşmaların en çok işlediği suçlar nelerdir?' sorusunu yönelttik. Bu soruya yüzde 66’sı ‘sözlü şiddet’ (tehdit, hakaret, aşağılama, alay etme), yüzde 17,5’i ‘fiziksel şiddet’ (saldırıda bulunma), yüzde 11,2’si ‘zorla para toplama’, yüzde 3,4’ü ‘taciz’, yüzde 1,9’u da ‘şantaj’ cevabını vermiştir. 

'Öğrencilerin tehdit boyutunda gruplaşmalar içerisinde yer almasında en büyük faktör nedir?' sorusuna ankete katılanların yüzde 35,3’ü ‘diğer öğrenciler üzerinde hâkimiyet kurma, üstünlük sağlama’ derken yüzde 20,9’u ‘kız/erkek arkadaşla ilgili sorunlar’, yüzde 15,8’i ‘ itibar ve ayrıcalık kazanma’, yüzde 11,9’u ‘aile içi şiddet, ailevi sorunlar’, yüzde 8,6’sı ‘dizi karakterlerine özenme’, yüzde 4,5’i ‘okul yönetiminin zafiyeti ( zayıflığı)’, yüzde 3’ü de ‘maddi sorunlar’ cevabını vermiştir. 

'Tehdit içerikli gruplaşmalara katılan öğrencileri hangisi daha iyi tanımlıyor?' sorusuna ankete katılanların yüzde 44,4’ü ‘şiddete ve suça eğilimli’, yüzde 40,5’i ‘derslerinde başarısız ve devamsızlığı fazla olan’, yüzde 10’u ‘ailevi sorunları olan’, yüzde 4,6’sı ‘maddi sorunları olan’ cevabını vermiştir.

ÖĞRENCİLERİN YÜZDE 80,3’Ü OKUL ÇEVRESİNDE YABANCI KİŞİLERİN DOLAŞTIĞINI BELİRTİYOR

Öğrencilerin yüzde 49,5’i okul çevresinde bazen yabancı kişilerin dolaştığını, yüzde 30,8’i genellikle yabancı kişilerin dolaştığını, yüzde 19,6’sı ise hiçbir zaman yabancı kişilerin dolaşmadığını söylemiştir. Okul çevresinde ‘genellikle’ ve ‘bazen’ yabancı kişilerin dolaştığını belirtenlere, ‘okul çevresinde en çok kimler dolaşıyor?’ sorusunu yönelttik. Buna göre; yüzde 64’ü ‘okul dışında öğrenciler’ derken; yüzde 19,1’i ‘güç kullanmaya eğilimli sokak gruplaşmaları’, yüzde 8,3’ü ‘sokakta yaşayanlar’, yüzde 4’ü ‘kötü alışkanlıklar edinmiş gruplar (uyuşturucu satıları, tinerciler)’, yüzde 2,8’i ‘sigara satıcıları’, yüzde 1,8’i de ‘sokak satıcıları’ cevabını vermiştir.

ÖĞRENCİLER DİZİKOLİK

Ankete katılan öğrencilerin yüzde 90,8’i televizyon dizilerini izlediğini, yüzde 9,2’si televizyon dizilerini izlemediğini belirtmiştir. Dizi izlediğini belirtenlerin yüzde 34,7’si komedi dizilerini, yüzde 25,3’ü gençlik dizilerini, yüzde 17,4’ü polisiye/aksiyon dizilerini, yüzde 11,5’i mafya dizilerini, yüzde 8,2’si dram türünde dizileri izlediğini kaydetmiştir. Bu soruya diğer cevabını verenlerin oranı yüzde 2,8’dir. Ankete katılan öğrencilerin yüzde 68,2’si okulda dizi karakterlerine özenen ve onlar gibi davranan öğrenciler olduğunu, yüzde 31,8’i ise dizi karakterlerine özenen ve onlar gibi davranan öğrenciler olmadığını kaydetmiştir. 

OKULLARDA GÜVENLİK DAHA ÇOK KAMERA SİSTEMİYLE SAĞLANIYOR

Öğrencilere okulda güvenliğin nasıl sağlandığı sorusunu yönelttik. Öğrencilerin yüzde 40,4’ü kamera sistemi, yüzde 17,4’ü güvenlik görevlisi ile okulda güvenliğini sağlandığını belirtirken, yüzde 6,7’si çok yönlü güvenlik önlemleri alındığını ifade etmektedir. Güvenliğin nöbetçi öğretmenler ile sağlandığını belirtenlerin oranı yüzde 27,3, okulunda hiçbir güvenlik önlemi alınmadığını ifade edenlerin oranı ise yüzde 8,2’dir. 
Anketle ilgili çapraz tablolar ise şöyledir:

Meslek Liseleri (yüzde 40,2) ile Genel Liselerde (yüzde 42,4) Anadolu Liselerine (yüzde 22,7) göre oldukça yüksek oranlarda okulda tehdit boyutunda gruplaşmalar olduğu anlaşılmaktadır. Meslek ve genel liselerde yaşanan tehdit boyutunda gruplaşmalar Anadolu Liselerine göre iki katı düzeyindedir.

Okulda tehdit boyutunda gruplaşmaların en çok yaşandığı iller Yozgat yüzde 51,4, Mersin yüzde 49,1, Ordu yüzde 43, Kocaeli yüzde 42,4, Elazığ yüzde 41, İstanbul yüzde 37,5 düzeylerindedir.

En çok fiziki bir saldırıya maruz kalınan illerin başında yüzde 24,3 ile Ankara gelmektedir. Bunu yüzde 17,8 ile Yozgat, yüzde 17,2 ile Kocaeli, yüzde 16,5 Elazığ, 15,3 ile Denizli takip etmektedir.

Fiziki saldırının en yüksek oranda yaşandığı okul türü Meslek Lisesi öğrencileridir. (yüzde 17,4).

Okulda/okul çevresinde tehdit edilme, 9. sınıflarda diğer sınıflara göre daha yüksek orandadır. Yaşlara göre tehdit unsuru ters orantılı olarak değişim göstermektedir. Yaş arttıkça tehdit azalmaktadır.

Sınıfı Okulda/okul çevresinde tehdit edilme Toplam 
Evet Hayır 
9 18,4 81,6 100,0 
10 16,5 83,5 100,0 
11 14,4 85,6 100,0 
Toplam 16,4 83,6 100,0 

Araştırmada elde edilen bulgular, çok yönlü analizlere ve stratejik çalışmalara kaynak teşkil edecek düzeyde sonuçlar içermektedir. Okullarda öğrenciler arasında yaşanan şiddetin net olarak görüldüğü araştırma sonuçları, aynı zamanda okullarda güç kullanmaya eğilimli gruplaşmalar ve tehdit boyutunda gruplaşmalar olduğunu da gözler önüne sermektedir. Okullarda belli grupların güç kullanarak, tehditle diğer öğrenciler üzerinde hâkimiyet kurma, onları yönetme çabası, bunu bir itibar ve ayrıcalık kazanma olarak görmesi incelenmesi gereken önemli bir konudur. Okullarda çeteleşme giderek yaygınlaşmaktadır. Öte yandan öğrencilerin güç kullanmaya eğilimli sokak gruplaşmalarının ve kötü alışkanlıklar edinmiş grupların kıskacı altında olması da büyük bir handikaptır. Okullarda alınan güvenlik önlemlerinin yetersiz olması, öğrenciler arasında yaşanan olayların önüne geçilememesi endişelerimizi kat be kat artırmaktadır. Bunu engellemek ve okullarda tam anlamıyla güvenliği sağlamak için ivedilikle tedbir alınması gerekmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı, bu konuda üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeli; aileler, öğretmenler, okul idarecileri, emniyet güçleri, sivil toplum örgütleri, medya işbirliği yapmalıdır."

Cihan