TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen ‘torba tasarı’, internet sitelerine yönelik yeni düzenlemeler getiriyor. Tasarıya göre, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mahkeme kararı olmadan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB), doğrudan veya bakanın emriyle siteye erişimi engelleyebilecek.

Hükümetin, internete yönelik kısıtlamaları da içeren torba yasa tasarısı, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülüyor. İnternete sansür getireceği gerekçesiyle eleştirilen düzenleme ile Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na (TİB) önemli yetkiler veriliyor.

    126 maddelik torba kanun içerisinde yer alan düzenlemeye göre, özel hayatın gizliliğinin veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerine bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mahkeme kararı olmadan doğrudan TİB başkanı veya ilişkili olduğu bakanın emri üzerine erişim engellenebilecek. TİB başkanı, internete yaptığı müdahalelerden sorumlu olmayacak. Mahkeme kararı olmadan atılacak adımlar karşısında TİB başkanı ve personel hakkında cezai soruşturma bakanın iznine bağlı olacak. İnternet içeriğinin çıkarılmasıyla ilgili kararı yerine getirmeyen sorumlu kişi veya internet sağlayıcılara 500 günden 3 bin güne kadar adli para cezası  verilebilecek. Düzenlemeye göre, özel hayatın gizliliği veya kişilik haklarının ihlali gibi konularda erişimin engellenmesi için 3 ayrı yöntem uygulanacak. Erişim, alan adından veya IP adresinden engellenebileceği gibi içeriğe (URL) erişimin engellenmesi yöntemi de kullanılabilecek. Yasa kapsamında ‘Erişim Sağlayıcıları Birliği’ adında özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir birlik kurulması öngörülüyor. Tüm internet servis sağlayıcıları bu birliğin zorunlu olarak üyesi olacak. Aksi halde faaliyette bulunamayacak. Birliğin geliri, internet servis sağlayıcıları ile internet erişim hizmeti veren diğer işletmecilerden oluşacak. Yasa dışı olarak kabul edilen içeriklerin engellenmesi yönündeki tüm kararlar birliğe gönderilecek ve böylece içeriğin daha kısa zamanda kaldırılması sağlanacak.

    İnternet yayını sebebiyle haklarının ihlâl edildiğini iddia eden kişiler, içeriğin yayından çıkarılması amacıyla öncelikle içerik sağlayıcısına, makul sürede sonuç alınamaması halinde yer sağlayıcısına iletişim adresleri üzerinden başvuruda bulunacak. Bu talepler, içerik veya yer sağlayıcısı tarafından en geç yirmi dört saat içerisinde cevaplandırılacak. Sulh ceza hâkimi yapılan başvuruyu en geç yirmi dört saat içinde duruşma yapmaksızın karara bağlayacak. Hakim erişimin engellenmesine karar verebilecek. Hâkimin kararı doğrudan birliğe gönderilecek. Birlik tarafından erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğe erişimin engellenmesi kararının gereği derhal, en geç dört saat içerisinde erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilecek.

İnternette aranan kelime bile saklanacak

İnternette erişim engellemeyi kolaylaştıran, 5651 sayılı kanunda değişiklikler içeren düzenlemeyle, internet kullanıcıların tüm günlük faaliyetleri de (hangi kelimeleri aradığı, sosyal ağlarda neler yaptığı vb.) kayda alınacak. Bu bilgiler, yer sağlayıcılar tarafından bir yıldan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar tutacak ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlayacak. Yer sağlayıcı, başkanlığın talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde başkanlığa teslim etmekle ve başkanlıkça bildirilen tedbirleri almakla yükümlü olacak. Yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya bu kanundaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında başkanlık tarafından 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilebilecek.

Bütün internet toplu kullanım sağlayıcılar, konusu suç oluşturan içeriklere erişimin engellenmesi ve kullanıma ilişkin erişim kayıtlarının tutulması hususlarında yönetmelikle belirlenen tedbirleri almakla yükümlü olacak. Yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere 1.000 liradan 500 bin liraya kadar idari para cezası verme veya 3 güne kadar ticari faaliyetlerini durdurma müeyyidesi uygulanabilecek. Kararı mahalli mülki amir verecek. İnternet kafeler gibi ticari amaçla toplu kullanım sağlayıcılara yönelik yasal dayanak güçlendiriliyor. Böylece çocukların fizyolojik gelişimlerinin olumsuz etkilenmesinin önüne geçilmesi hedefleniyor. Tasarıyla, içerikten zarar gören vatandaşların, içerik sağlayıcısına ya da yer sağlayıcısına ulaşması halinde içeriğin kaldırılmasını isteyebileceği gibi, doğrudan sulh ceza hakimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesi veya içeriğin yayından çıkarılmasını da isteyebilecek.

Zaman